Publikacje

Rok 2019 miesiąc: luty

Czy krakowski student ma prawo być zestresowany i cierpieć na bezsenność?

Zakład Medycyny Rodzinnej UJ CM przeprowadził badania na temat poziomu stresu i bezsenności wśród studentów publicznych uczelni wyższych w Krakowie. Po przeanalizowaniu odpowiedzi 264 studentów reprezentujących 13 różnych kierunków zespół badaczy wykazał, że aż 20% studentów może cierpieć z powodu zaburzeń snu, co było również związane z wysokim poziomem odczuwanego przez nich stresu (co dziesiąty student znalazł się w grupie dużego narażenia na stres). Strategie radzenia sobie ze stresem zależały m.in. od płci i poziomu stresu, ale w większości polscy studenci korzystali z pozytywnych form konfrontacji z problemami. Więcej informacji w artykule: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=30726401

Artykuł przeglądowy: The role of magnesium and zinc in depression: similarities and differences (Magnesium Reseach 31(3), 78-89, 2018) opisuje znaczenie magnezu (Mg) i cynku (Zn) w depresji i w jej terapii. Mg i Zn są biopierwiastkami, które wykazują aktywność przeciwdepresyjną w przedklinicznych testach a ich niedobór prowadzi do rozwoju zaburzeń depresyjnych. U większości pacjentów chorych na depresję wykryto obniżone stężenie w/w biopierwiastków we krwi. Badania kliniczne wskazują na korzystny wpływ suplementacji Mg i Zn w terapii przeciwdepresyjnej. Oba pierwiastki wydają się być obiecującymi kandydatami na leki przeciwdepresyjne.

Praca przedstawia wyniki badania Pol-LA (Polish Laparoscopic Appendectomy) – jednego z największych polskich badań w zakresie chirurgii ogólnej. Ropnie wewnątrzbrzuszne stanowią rzadkie powikłanie po laparoskopowej appendektomii wykonywanej z powodu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego (OZWR). Materiał stanowiło 4618 chorych poddanych temu zabiegowi, z których 51 (1,1%) rozwinęło to powikłanie.Wystąpienie ropni wewnątrzbrzusznych w przebiegu pooperacyjnym związane jest z pogorszeniem wyników laparoskopowych appendektomii, a powikłana postać OZWR jest istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia tego powikłania.

W badaniu oceniono stosowanie techniki Wrist SAFE dla bezpiecznej radiologicznie diagnostyki złamań u dzieci w wieku od 0-12 lat. W diagnostyce złamań oceniono równolegle 9 innych czynników klinicznych będących dodatkowymi klinicznymi warunkami diagnostyki złamań u dzieci. Badanie wykonało 16 chirurgów i ortopedów dziecięcych w 5 uniwersyteckich oddziałach urazowych, ortopedii i chirurgii dziecięcej w Polsce i Niemczech. Zbadano 498 dzieci ze złamaniami przedramienia. Analiza pacjentów wykazała, że diagnostyka sonograficzna z programem SAFE dla załamań przedramienia u dzieci pozwala w 81% uniknąć badania rentgenowskiego – redukcja o 2,8 miliona badań rentgenowskich i niepotrzebnego naświetlania promieniami X dzieci ze złamaniami. Program SAFE jest sukcesywnie wprowadzany w większości urazowych ośrodków w państwach o wysokim stopniu rozwoju ekonomicznego – USA, Japonia, Kanada i państwa europejskie.

Badanie ultrasonograficzne (USG) płuc jest stosowane u pacjentów z niewydolnością oddechową celem identyfikacji przyczyny schorzenia. W naszej pracy oceniano dwukrotnie okołoporodowy obraz USG płuc u zdrowych pacjentek z zastosowaniem 8-punktowego protokołu oceny – w pierwszym okresie porodu i do 2 godzin po porodzie. W badanej grupie u 2/3 pacjentek zidentyfikowano co najmniej jeden pozytywny region (≥ 3 linii B), a u 1/5 zaobserwowano zmiany o charakterze zespołu śródmiąższowego. Zmiany te uważane za obrazy patologiczne były obecne w trakcie niepowikłanego porodu, co może wpłynąć na interpretację wyników USG płuc w razie rozwinięcia się patologii dotyczącej układu oddechowego u rodzących.

Przejściowa hipogammaglobulinemia wieku dziecięcego (THI) jest pierwotnym niedoborem odporności charakteryzującym się niskim poziomem IgG, często również IgA, a niekiedy też IgM o wciąż nieznanej etiologii. Wcześniejsze badania naszego Zespołu wykazały, iż obserwowana u dzieci z THI opóźniona normalizacja poziomu IgG, może być związana z okresowo podwyższoną liczbą limfocytów T regulatorowych (Treg). W ramach opublikowanych obecnie badań wykazaliśmy dodatnią korelację pomiędzy poziomem mieloidalnych komórek supresorowych (MDSC), a poziomem Treg w krwi obwodowej dzieci z THI. Dodatkowo, u dzieci z wyższym odsetkiem krążących Treg, a tym samym wyższym odsetkiem MDSC, zaobserwowano opóźnioną normalizację poziomu IgG. Wyniki te po raz pierwszy wskazują, iż MDSC mogą uczestniczyć w patomechanizmie THI.

W ostatnich latach metody endoskopowe zanotowały dynamiczny rozwój w neurochirurgii. Stosowane instrumentarium daje możliwość przyżyciowego spojrzenia w przestrzenie płynowe mózgowia. Wybór optymalnego sposobu leczenia guzów mózgu śród- i przykomorowych często wymaga ich weryfikacji histopatologicznej. Badania przeprowadzone w Klinice Neurochirurgii i Neurotraumatologii UJ CM wykazały, że można ją przeprowadzić drogą biopsji endoskopowej. W odróżnieniu od biopsji stereotaktycznej pozwala ona na wybór miejsca pobrania materiału pod kontrolą wzroku. Jednoczasowo w wybranych przypadkach możliwe jest pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR) do badań diagnostycznych, pomniejszenie guza, a przy współistniejącym wodogłowiu obturacyjnym wykonanie zabiegów udrożniających drogi krążenia PMR.

Zapobieganie rozwojowi chorób serca u pacjentów z rozpoznanym rakiem piersi, jak również zmniejszenie ryzyka powikłań kardiologicznych wynikających z leczenia onkologicznego, ma ogromne znaczenie. Celem badania jest opracowanie modelowego programu opieki kardioonkologicznej ,,ON-KARDIO’’ u chorych z rakiem piersi ze szczególnym uwzględnieniem roli telemedycyny oraz prewencji. Badanie będzie miało za zadanie ocenę jak zastosowanie kompleksowej opieki kardioonkologicznej wpłynie na uzyskanie celów prewencji sercowo-naczyniowej, określi zapotrzebowanie na interwencje kardioonkologiczne, przyczyni się do wczesnego wykrywania zaburzeń rytmu serca i innych powikłań kardiologicznych w trakcie leczenia onkologicznego. Może to prowadzić do poprawy rokowania tych chorych oraz będzie stanowiło pierwowzór dla tworzenia podobnych systemów w innych chorobach nowotworowych.

Przetoka odbytu to choroba uciążliwa dla pacjenta i trudna w leczeniu dla chirurga, której częstość w ostatnich latach wydaje się wzrastać. Na dzień dzisiejszy nie ma terapii, która dawałaby 100% gwarancję pełnego wyleczenia. Najbardziej radykalne postępowanie – wycięcie chirurgiczne – daje ok. 80% szans na wyleczenie. Prowadzone są wciąż badania nad metodami minimalnie inwazyjnymi, takimi jak podwiązanie przetoki międzyzwieraczowo (LIFT) czy metody endoskopowe (VAAFT). Są one dużo bezpieczniejsze od wycięcia przetoki, jednak odsetek wyleczeń po jednorazowej terapii wynosi ok. 60%. Zespół proktologów UJ CM (M. Romaniszyn, P. Wałęga) prowadzi obecnie badania nad terapiami łączonymi (m.in. połączenie metody LIFT z endoskopią VAAFT), jednak póki co badania kliniczne nie wykazały znaczącej przewagi metody łączonej nad innymi minimalnie inwazyjnymi sposobami leczenia i skuteczność nadal jest niska. Pokazuje to jak trudnym problemem jest przetoka odbytu.

Kluczowym elementem we wdrożeniu klinicznym nowych metod wizualizacji medycznej jest walidacja i weryfikacja ich dokładności. Badanie Witowskiego i wsp. potwierdziło, że personalizowane modele wątroby produkowane przy pomocy druku 3D są dokładnym odzwierciedleniem anatomii pacjentów w kontekście tomografii komputerowej. W analizie porównywano między innymi objętości struktur anatomicznych, ich powierzchnie, a także zaproponowane po raz pierwszy w literaturze punkty orientacyjne, uwzględniające przede wszystkim prawidłową lokalizację zmiany nowotworowej w modelu 3D. Badanie przeprowadzono we współpracy z naukowcami z New York University oraz Curtin University.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby należy do najczęstszych przewlekłych chorób wątroby i jej ryzyko ciągle wzrasta w związku z epidemią otyłości. W nieinwazyjnej diagnostyce włóknienia, aktywności zapalnej i stłuszczenia wątroby wykorzystywany jest FibroMax. Jego wyniki u kobiet i u mężczyzn, którzy zgłosili się do poradni hepatologicznej powodu stłuszczenia wątroby w badaniu USG, z prawidłową lub podwyższoną aktywnością enzymów wątrobowych wykazały podobne nasilenie stłuszczenia i aktywności zapalnej. Jednak u mężczyzn obserwowano większe nasilenie włóknienia.

Klasyfikacja rzadkich zaburzeń arytmogennych oraz przewodnictwa i rzadkich arytmii może wspomóc, nie tylko prowadzenie badań naukowych, ale również diagnostykę kliniczną, przedstawiając w sposób usystematyzowany główne obecnie znane rzadkie schorzenia z zakresu zaburzeń rytmu serca. Wyróżniliśmy w niej przede wszystkim pierwotne zaburzenia czynności elektrycznej serca. W grupie tych schorzeń znajdują się m.in. atypowe częstoskurcze nawrotne w węźle przedsionkowo-komorowym, rodzinna postać zespołu chorego węzła zatokowego oraz tak zwane kanałopatie, czyli schorzenia, w których występuje zaburzona funkcja kanałów biorących udział w transporcie cząsteczek jonów w sercu.

40% pacjentów z padaczką stosuje co najmniej jeden lek inny niż przeciwpadaczkowy. Jedna piąta pacjentów przyjmuje co najmniej cztery różne leki (przeciwpadaczkowe lub inne). Ryzyko poważnych lub umiarkowanych interakcji pomiędzy lekami przeciwpadaczkowymi i pozostałymi lekami, dotyczy jednej trzeciej pacjentów. Wyniki tej pracy wskazują na znaczną częstość stosowania i dużą liczbę leków innych niż przeciwpadaczkowe u pacjentów z padaczką oraz znaczne ryzyko poważnych lub umiarkowanych interakcji lekowych.

Pemfigoid to najczęstsza autoimmunizacyjna choroba pęcherzowa, która rozwija się u osób powyżej 70 r.ż. Dane z piśmiennictwa wskazują, że pemfigoid wiąże się z pewnymi chorobami współistniejącymi. W naszym badaniu oceniono występowanie różnych chorób współistniejących u pacjentów, u których w latach 2000-2014 rozpoznano pemfigoid oraz 
w dobranej wiekowo populacji ogólnej. Wykazaliśmy związek pemfigoidu z chorobami neurologicznymi, zwłaszcza z demencją i udarem oraz z nadciśnieniem tętniczym. W pracy podkreślono konieczność interdyscyplinarnego podejścia do pacjentów z pemfigoidem w celu zapewnienia odpowiedniej opieki medycznej.