Publikacje

Rok 2019 miesiąc: kwiecień

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących profilu osób kierujących szpitalami w Polsce (w 2012 i 2017r.). Wyniki ww. badań wskazują, że w badanej grupie następują wyraźne zmiany. Do niedawna dyrektorem szpitala był niemal wyłącznie mężczyzna lekarz. Obecnie w ww. grupie jest stosunkowo dużo kobiet (36%), a większość stanowią osoby nie będące lekarzami (63%). Powyższe spowodowane było zapewne wzrostem oczekiwań dotyczących kompetencji zarządczych oraz wzrostem wynagrodzenia lekarzy. Dłuższy staż kobiet niż mężczyzn w ochronie zdrowia wskazuje, że mężczyźni są częściej „importowani” z innych branż, a kobiety wspinają się po szczeblach kariery w tym sektorze.

Grzyby jadalne są źródłem cynku i związków indolowych, które wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwdepresyjne i przeciwutleniające. Celem badań było określenie stopnia akumulacji, uwalniania (aparat Gastroel-2014) i wchłaniania (transport bierny i aktywny) tych substancji z grzybni podgrzybka brunatnego. Najwyższe ilości cynku oznaczonego w grzybni wynosiły 176,01 mg/100 g sm. W modelu transportu aktywnego z wykorzystaniem monowarstwy komórek CaCo-2, ilości cynku wynosiły do 12,72 mg/100 g sm. Oznaczono związki indolowe: 5-OH-L-tryptofan, melatoninę, L-tryptofan i 5-CH3-tryptaminę. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że grzyby syntetyzują, ale także uwalniają substancje prozdrowotne do soków trawiennych, które mogą być wchłaniane do organizmu.

W opracowaniu pt. „Underestimation of breast cancer in intraductal papillomas treated with vacuum-assisted core needle biopsy” opublikowanym w Ginekologii Polskiej w marcu 2019 roku autorzy wykazali, że biopsja gruboigłowa wspomagana próżnią jest skuteczną metodą, która może być wykorzystywana w leczeniu brodawczaków wewnątrzprzewodowych piersi. Przy rozpoznaniu w badaniu histopatologicznym czystego brodawczaka i zgodnym obrazie klinicznym nie ma wskazań do radykalizacji chirurgicznej, aczkolwiek szczególną uwagę należy zachować u starszych pacjentek i przy pozostawieniu zmian resztkowych. W przypadku towarzyszącego atypowego rozrostu wewnątrzprzewodowego i przy braku korelacji kliniczno-patologicznej, radykalizacja w otwartej biopsji chirurgicznej powinna zostać standardowym postępowaniem.

U jednej trzeciej pacjentów leczonych w Poradni Przeciwpadaczkowej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie stwierdzono występowanie co najmniej jednej, przewlekłej choroby somatycznej. Do najczęściej występujących schorzeń współistniejących należały: choroby układu krążenia, alergie, migrena, hiperlipidemia, choroby tarczycy oraz choroby układu oddechowego. Wyniki tej pracy wskazują na częste występowania chorób somatycznych, ich farmakoterapii i niejednokrotnie polipragmazji w grupie stosunkowo młodych pacjentów z padaczką.

W ostatnim numerze „Advances in Clinical and Experimental Medicine” opublikowano kolejny artykuł przedstawiający wyniki ogólnopolskiego badania WOBASZ II, zrealizowanego przy współudziale Katedry Epidemiologii i Badań Populacyjnych CM UJ. Wcześniej opublikowano już informacje dotyczące rozpowszechnienia czynników ryzyka, w tym m.in. zaburzeń lipidowych, otyłości i nadciśnienia tętniczego. W tej pracy oceniono, czy jakość diety Polaków ma związek z ich pozycją społeczno-ekonomiczną, stylem życia i stanem zdrowia. Wykazano, że wysoki ładunek glikemiczny diety, który m.in. zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, charakteryzował m.in. dietę osób starszych i osób o niższej pozycji społecznej oraz z małą aktywnością fizyczną. Wyniki wskazują na potrzebę edukacji zdrowotnej w zakresie prozdrowotnego wyboru produktów żywnościowych.

Dostępne dane wskazują na istotną rolę zespołów ratownictwa medycznego (ZRM) w diagnozowaniu oraz rozpoczynaniu leczenia pacjentów z zawałem mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST (ang. ST elevation myocardial infarction, STEMI). Dotyczy to między innymi transportu bezpośredniego do pracowni hemodynamiki celem wykonania zabiegu przezskórnej interwencji wieńcowej (ang. percutaneous coronary intervention, PCI). Opóźnienie do PCI w STEMI odgrywa ważną rolę, ponieważ jak wykazano wraz z jego wzrostem rośnie również śmiertelność chorych w obserwacji odległej. Celem pracy była ocena czasu trwania postępowania przedszpitalnego z pacjentem ze STEMI oraz jego wpływu na częstość zgonów wewnątrzszpitalnych, jak również na frakcję wyrzutową lewej komory ocenianą przy wypisie ze szpitala.

Założeniem badań było stworzenie protezy ucha środkowego, wykonanej z biostabilnych polimerów termoplastycznych, zawierających bakteriobójczy dodatek nanocząstek srebra. Zastosowanie tego typu implantu umożliwia poprawę słuchu u pacjentów, u których na skutek stanów zapalnych, urazów, wad wrodzonych i otosklerozy nastąpiło uszkodzenie łańcucha kosteczek słuchowych. Dodatek nanocząstek srebra zapewnia pacjentom krótszy okres rekonwalescencji i ogranicza ryzyko powikłań wynikających z infekcji. Na Wydziale Farmaceutycznym UJ-CM wykonano badania biologiczne biomateriałów i finalnej protezki, zaprojektowanych i wykonanych na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH. I faza badań biologicznych in vitro miała na celu wybór najlepszego dla tego celu polimeru, z którego w następnym etapie miały być wykonane protezki, oraz optymalnego stężenia uwalnianych jonów srebra – działającego bakteriobójczo i bakteriostatycznie, ale jednocześnie nie mającego cytotoksycznego wpływu na komórki ludzkie. II faza badań biologicznych in vivo na zwierzętach, pozwoliła na ocenę biozgodności tkankowej protezek, co pozwoliło na ich dopuszczenie do fazy klinicznej badań.

Ile powinno być łóżek szpitalnych i jakiego rodzaju? Te z pozoru proste pytania nastręczają wiele trudności decydentom systemów ochrony zdrowia wielu krajów. W okresie ostatnich trzech dekad w większości krajów europejskich podejmowane były próby ograniczania kosztów sektora szpitalnictwa m.in. poprzez redukcję liczby łóżek oraz wprowadzenie różnego rodzaju metod koordynacji podaży usług szpitalnych. W Polsce przykładem działań z tego obszaru jest wprowadzona w 2017 reforma sieci szpitali.

W 2018 r. opublikowano nowe polskie zalecenia dotyczące suplementacji witaminy D. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują jednak, że wśród dzieci do 1 roku życia dawki rekomendowane otrzymuje 60% pacjentów, wśród dzieci starszych ok. 20-40%. Pomimo iż badanie było prowadzone w miesiącach letnich, w grupie niestosującej suplementacji stwierdzono przypadki niedoboru witaminy D. Wyniki badania wskazują na potrzebę wprowadzenia właściwej edukacji pacjentów i lekarzy pierwszego kontaktu w zakresie zasad suplementacji witaminy D.

Artykuł stanowi pierwszy w świecie opis klinicznie jawnej, objawowej wtórnej niewydolności kory nadnerczy (WNKN) występującej cyklicznie po dostawowym podawaniu glikokortykosteroidów. Dotychczas powszechnie uważano, że leki te stosowane miejscowo (np. w postaci zastrzyków dostawowych, kropli do oczu lub w postaci maści na skórę) wywierają mniejszy efekt hamujący na podwzgórze i przysadkę i dlatego nie powodują ryzyka wystąpienia WNKN, okazuje się jednak, że jej biochemiczne cechy można stwierdzić aż 25% pacjentów, którym jednorazowo podano GKS dostawowo.

Pomimo znaczącej poprawy wyników leczenia, 30-40% pacjentów z agresywnymi chłoniakami nieziarniczymi jest opornych lub nawraca po terapii pierwszej linii. Połowa z nich nie kwalifikuje się do autologicznego przeszczepienia komórek macierzystych z powodu niepowodzenia schematów ratunkowych. Polska Grupa Badawcza Chłoniaków oceniła retrospektywnie skuteczność i tolerancję schematu ratunkowego P(R)EBEN z zastosowaniem piksantronu, etopozydu, bendamustyny i rytuksymabu w tej grupie chorych, potwierdzając jego wysoką skuteczność oraz dobrą tolerancję, także u chorych opornych na pochodne platyny

Jednym ze sposobów oddziaływania komórek nowotworowych z monocytami człowieka jest transfer mikropęcherzyków zewnątrzkomórkowych (sferyczne fragmenty błony uwalniane przez komórki nowotworowe do macierzy zewnątrzkomórkowej). W prezentowanej pracy badano udział cząsteczki CD44 obecnej na powierzchni monocytów w oddziaływaniu z mikropęcherzykami uwalnianymi przez komórki linii raka trzustki. Wykazano, że cząsteczka CD44 bierze udział w internalizacji mikropęcherzyków błonowych i jest istotna w indukowanej przez nie sekrecji chemokin (CCL4 oraz CCL5).

Praca “Four N-(E)-cinnamoyl (cinnamamide) derivatives of aminoalkanols with promising anticonvulsant and analgesic activity” opisuje bardzo obiecującą aktywność przeciwdrgawkową i przeciwbólową czterech pochodnych amidu kwasu cynamonowego. Związki te otrzymano w Zakładzie Chemii Bioorganicznej Wydziału Farmaceutycznego UJ CM, gdzie od wielu lat prowadzone są badania mające na celu opracowanie nowych substancji chemicznych, które dzięki określonej aktywności farmakologicznej mogłyby być wykorzystywane jako leki. Cztery opisane tutaj pochodne w testach na gryzoniach wykazały aktywność przeciwdrgawkową i przeciwbólową porównywalną lub lepszą od obecnie stosowanych leków

Spożywanie kazeiny – podstawowego białka mleka krowiego, może u osób podatnych wywołać alergię z objawami natychmiastowymi lub opóźnionymi. Mechanizm aktywujący reakcję opóźnioną pozostawał słabo poznany, co utrudniało opracowanie skutecznych terapii. Stąd nasze badania opisują mechanizm i komórki efektorowe tej reakcji w nowoopracowanym, mysim modelu alergii na kazeinę, wraz z próbą jej alergenowo – swoistego hamowania. Stwierdzono, iż za występowanie objawów opóźnionych alergii na kazeinę odpowiedzialne są limfocyty pomocnicze typu 1 oraz makrofagi, podobnie jak w nadwrażliwości na gluten, czy w kontaktowym zapaleniu skóry. Ponadto odkryliśmy mechanizm supresji alergii mediowany przez cząsteczki miRNA-150 transportowane w zewnątrzkomórkowych pęcherzykach błonowych, do których wiążą się swoiste łańcuchy lekkie przeciwciał. W konsekwencji zahamowaniu ulega tylko reakcja alergiczna na kazeinę, natomiast odporność organizmu, w tym przeciwzakaźna i przeciwnowotworowa, pozostaje nienaruszona. Taki system przenoszenia informacji między komórkami można porównać do wysyłania listu w zaadresowanej kopercie. Gdy zabraknie koperty (pęcherzyka), list (miRNA) może ulec zniszczeniu, a w przypadku braku adresu (przeciwciał), list ma znikome szanse, by zostać dostarczonym do właściwego odbiorcy (komórki docelowej).

Celem naszego badania było bezpośrednie porównanie wyników FFR (cząstkowej rezerwy przepływu wieńcowego) uzyskanych za pomocą wlewu dożylnego adenozyny
i dowieńcowych bolusów. W analizie okazało się, że w celu uzyskania miarodajnego wyniku FFR wystarczy dawka 400 µg adenozyny w bolusie. Ponadto, przy wartościach FFR 0.81-0.83 uzyskanych za pomocą bolusów dowieńcowych, warto badanie uzupełnić o wlew dożylny, bowiem okazało się, że wynik FFR może być dodatni, tj ≤0.80. Na tej podstawie udało nam się opracować protokół wywoływania hyperemii z sukcesem stosowany w pracowniach hemodynamiki Instytutu Kardiologii UJ CM w Szpitalu Uniwersyteckim i Szpitalu im. Jana Pawła II w Krakowie.