Publikacje

Rok 2019 miesiąc: wrzesień

Umieralność z powodu raka szyjki macicy w Polsce jest znacznie wyższa niż w innych krajach Unii Europejskiej. Pomimo regularnych kampanii promujących badania cytologiczne nadal brakuje skutecznych rozwiązań. Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w Polsce niezmiernie rzadko wykonują badania cytologiczne. Celem pracy była analiza gotowości pacjentek w Małopolsce do wykonywania badań cytologicznych u swoich lekarzy rodzinnych. Przeprowadzono badanie przekrojowe z użyciem kwestionariuszy wśród 418 pacjentek POZ. Dwie trzecie pacjentek (66%) zadeklarowało gotowość do poddania się bezpłatnemu badaniu cytologicznemu w gabinecie lekarza rodzinnego, przy czym najczęstszym argumentem podawanym przez pacjentki była oszczędność czasu. Wśród tych, które nie byłyby chętne, najczęściej podawaną przyczyną była natychmiastowa specjalistyczna opieka świadczona przez ginekologów w przypadku nieprawidłowych wyników. Czynniki, które pozytywnie wpływały na decyzję pacjentek to: (1) zamieszkanie w mieście >100 000 mieszkańców, (2) stan wolny, (3) opieka lekarza POZ płci żeńskiej oraz (4) lekarza ze specjalizacją z medycyny rodzinnej. Wnioskujemy, że istnieje wysoki poziom akceptacji dla badania cytologicznego wykonywanego w ramach POZ wśród pacjentek w Małopolsce.

Nieprawidłowa sygnalizacja wewnątrzkomórkowa jest powszechną cechą wielu nowotworów układu krwiotwórczego. Ważna rolę w regulacji przeżycia komórek linii hematopoetycznych odgrywa szlak Ras/Raf/MEK/ERK o właściwościach katalitycznych kinaz, których zwiększoną aktywność stwierdzono w wielu typach nowotworów. Inhibitory tego szlaku hamują proliferację komórek, a stosowane w połączeniu z innymi związkami mogą okazać się bardziej skuteczne.
W badaniach wykazano, że łączne stosowanie inhibitora ERK (VX-11e) oraz inhibitora topoizomerazy II (voreloxinu) zwiększa wrażliwość komórek linii białaczkowych nasilając spadek proliferacji komórek, zahamowanie cyklu komórkowego oraz indukcję apoptozy.

Padaczka należy do najbardziej poważnych, a jednocześnie najczęstszych chorób neurologicznych. Aktualnie stosowane leki okazują się nieskuteczne aż w blisko 40% przypadków, natomiast farmakoterapia pozostałych pacjentów wymaga niejednokrotnie równoczesnego zastosowania kilku leków, co stwarza ryzyko poważnych działań niepożądanych, prowadzących do zaprzestania leczenia. Tytułowy związek AS-1, wykazuje silne działanie przeciwdrgawkowe w wielu zwierzęcych modelach ludzkich napadów padaczkowych, działa skutecznie w drgawkach lekoopornych, a ponadto, co unikalne, hamuje proces epiletogenezy, tj. zapobiega zmianom prowadzącym do wystąpienia napadu padaczkowego. Wykazano również, iż związek ten posiada korzystne działanie i wysokie profil bezpieczeństwa w połączeniu z obecnie stosowanymi lekami przeciwpadaczkowymi.

Rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych od początku był postrzegany jako szansa dla osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza dla tych, którzy ze względu na swoje ograniczenia nie mogli uczestniczyć w aktywnościach społecznych i korzystać z powszechnie dostępnych usług. Wtórna analiza danych zgromadzonych w trakcie badania Diagnoza Społeczna przeprowadzonego w 2015 roku ujawniła ciekawe zależności. Okazało się, że wśród osób z niepełnosprawnościami istnieje statystycznie istotny związek pomiędzy korzystaniem z Internetu a dobrostanem i zachowaniami zdrowotnymi. Osoby niepełnosprawne korzystające z Internetu częściej oceniały swoje dotychczasowe jako szczęśliwe, a rzadziej skarżyły się na samotność, doświadczały myśli samobójczych i korzystały z pomocy psychologa w porównaniu do osób nie będących użytkownikami Internetu. Ponadto, użytkownicy Internetu częściej deklarowali jakąś formę aktywności fizycznej, a rzadziej palili papierosy i przyznawali się do nadmiernego spożycia alkoholu.
W analizie uwzględniono poprawkę na podstawowe zmienne społeczno-demograficzne, w tym wiek respondentów, a także stopień niepełnosprawności.

Do tej pory nie była dostępna polskojęzyczna wersja skali kompetencji e‑zdrowotnych (eHealth Literacy Scale, eHEALS) wykorzystywanej od ponad 10 lat do oceny czy użytkownicy Internetu są przygotowani do korzystania z zasobów dotyczących zdrowia w Internecie. Skala udostępniona w 2006 roku przez dwóch kanadyjskich badaczy, Normana i Skinnera, została od tego czasu przetłumaczona na wiele języków i zastosowana w wielu badaniach nad korzystaniem z informacji dotyczących zdrowia dostępnych w sieci. Polska wersja skali eHEALS (Pl-eHEALS) została przygotowana w Zakładzie Zdrowia Instytutu Zdrowia Publicznego WNZ UJCM.
W dwóch populacjach poddano ocenie jej trafność i wiarygodność. Badanie zostało przeprowadzone w reprezentatywnej próbie kobiet w wieku 18-35 lat oraz w populacji osób dorosłych w wieku co najmniej 50 lat. Przeprowadzona ocena wykazała przydatność Pl-eHEALS do badań prowadzonych w polskim społeczeństwie. Artykuł zawierający wyniki analizy oraz pełną wersję kwestionariusza Pl-eHEALS został opublikowany w trybie open access w czasopiśmie International Journal of Environmental Research and Public Health na początku tego miesiąca.

Schisandra chinensis (cytryniec chiński), to wschodnioazjatycka roślina lecznicza, znana z tradycyjnej medycyny chińskiej. Owoce cytryńca chińskiego, to surowiec farmakopealny
o udokumentowanej badaniami naukowymi aktywności, m.in. hepatoregenerującej, adaptogennej, immunostymulującej i przeciwnowotoworowej. S. chinensis cv. Sadova No. 1 to odmiana hodowlana cytryńca chińskiego. Różni się ona od gatunku macierzystego głównie cechami owoców i ich większą produktywnością. W ramach dostępnej literatury nie odnaleźliśmy badań nad opracowaniem hodowli in vitro, ani informacji o analizach składu chemicznego tej odmiany. W ramach badań biotechnologicznych przeprowadziliśmy optymalizację prowadzenia hodowli kultur mikropędowych S. chinensis cv. Sadova No. 1 (kultury: agarowe, wytrząsane i bioreaktorowe), oraz zbadaliśmy zawartość związków polifenolowych (kwasów fenolowych i flawonoidów) w ekstraktach z uzyskanej biomasy, jak również w celach porównawczych w ekstraktach z liści i owoców rośliny macierzystystej. Ponadto, przeprowadzone badania aktywności antyoksydacyjnej wykazały silny potencjał przewutleniający biomasy hodowanej in vitro.

Ludzie cierpią na zaburzenia snu spowodowane stresem związanym z pracą, nieregularnym stylem życia lub problemami ze zdrowiem psychicznym. Bardzo istotne jest opracowanie skutecznych narzędzi do diagnozowania zaburzeń snu. Bazując na Teorii Informacji opracowano skuteczną metodę klasyfikacji anomalii snu poprzez zastosowanie algorytmów oceny entropii do zakodowanych sygnałów EKG pochodzących od pacjentów cierpiących na zaburzenia oddychania związane ze snem. Złożoność Lempel-Ziva  sygnałów pochodzących od osób z zaburzeniami w porównaniu z osobami bez zaburzeń wykazuje znaczącą różnicę. Znormalizowane zmiany złożoności są powiązane z poziomem chrapania, co potwierdza, że proponowany klasyfikator jest w stanie wykryć nieprawidłowości snu we wczesnym stadium zaburzeń.

Przerzutowanie nowotworów jest główną przyczyną złych prognoz w leczeniu. Jest ono klasycznie uznawane za aktywny proces w którym komórki nowotworowe muszą za pomocą aktywnego ruchu opuścić guz pierwotny, przenieść się w nowe miejsce i je zasiedlić. W 2007 w renomowanym czasopiśmie Lancet opublikowano hipotezę sugerującą, że ten proces może zachodzić również w sposób pasywny.

Nasza praca jako pierwsza pokazuje model eksperymentalny, dzięki któremu można badać mechanizmy pasywnego przerzutowania nowotworów. Jednakże, udowodnienie teorii pasywnego przerzutowania wymaga jeszcze wielu badań.

Celem badań było  porównanie skuteczności stosowania ćwiczeń Frankela z ćwiczeniami sensomotorycznymi stosowanymi w formie biofeedbacku na platformie stabilometrycznej. Zbadano korelacje pomiędzy ryzykiem upadku a różnymi parametrami dotyczącymi osób starszych. Badania prowadzono w specjalistycznym ośrodku rehabilitacji w Krzeszowicach. Kontrola kliniczna została wykonana za pomocą skali Tinetti. Wyniki w obydwu grupach były porównywalne z nieznaczną przewagą na korzyść pacjentów używających z platformy. W ośrodku prowadzone są badania dotyczące równowagi i jakości życia pacjentów z dysfunkcją narządu ruchu oraz zespołów bólowych, porównujące skuteczność różnych metod Fizjoterapii także z uwzględnieniem środowiska wodnego.

Osoby otyłe z insulinoopornością w porównaniu do otyłych bez stwierdzonej insulinooporności wykazują defekty w obrocie kostnym, co stwierdzono na podstawie obniżonej ekspresji genu kodującego beta kateninę i zwiększonej ekspresji genów kodujących czynniki hamujące szlak WNT uczestniczący w różnicowaniu komórek w kierunku osteoblastów. Wykazano ponadto zmniejszoną ekspresję miRNA odgrywających istotną rolę w kościotworzeniu. Badania molekularne prowadzono w pełnej krwi biorąc pod uwagę fakt, że komórki prekursorowe osteoblastów i osteocytów są obecne nie tylko w tkance kostnej ale również w krążeniu, a ich liczba koreluje z poziomem markerów obrotu kostnego w surowicy.

Wzrost ilości zabiegów przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI) z dostępu promieniowego budzi obawy o zmniejszenie biegłości w wykonywaniu zabiegów z dostępu udowego. Wśród 539 kardiologów inwazyjnych wykonujących PCI w latach 2014–2017 w Polsce, 65.4% korzystało z dostępu promieniowego w >75% wszystkich PCI. Wykonywanie zabiegów z dostępu udowego przez operatorów o dużym doświadczeniu w dostępie promieniowym wiązało się ze zwiększonym ryzykiem powikłań okołozabiegowych. Tym samym, konieczne jest utrzymanie biegłości w wykorzystaniu obydwu dostępów naczyniowych.

Aktywność współczulnego układu nerwowego odgrywa kluczową rolę w rozwoju i progresji niewydolności serca. Jedną z metod obniżenia tej aktywności jest denerwacja tętnic nerkowych. Celem badania była ocena bezpieczeństwa i wpływu denerwacji na objawy, wydolność fizyczną i układ krążenia u objawowych pacjentów z niewydolnością serca. Wykazano, że denerwacja tętnic nerkowych u optymalnie leczonych pacjentów z objawową niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową pomimo optymalnej terapii resynchronizującej i z niskimi wartościami ciśnienia tętniczego jest zabiegiem bezpiecznym, ale nie prowadzi do istotnych zmian w wydolności fizycznej i parametrach hemodynamicznych.

Aktualnie dostępne publikacje dotyczące późnych nerkowych powikłań wcześniactwa opierają swoje wyniki na analizie niewielkich grup pacjentów. Aby zobiektywizować dane dotyczące tych powikłań podjęliśmy współpracę z badaczami ze Szpitala Uniwersyteckiego w Leuven (Belgia). Połączyliśmy dane zebrane w obu ośrodkach na przestrzeni ostatnich lat uzyskując największą aktualnie dostępną grupę badaną obejmującą dzieci z ekstremalnie małą masą urodzeniową (<1000g). Przeanalizowaliśmy dane okołoporodowe tych dzieci oraz wykonane w 11 roku życia pomiary ciśnienia tętniczego krwi, badanie poziomu cystatyny C oraz wielkości nerek w USG. Stwierdziliśmy, że byłe wcześniaki z ekstremalnie małą masą urodzeniową mają w drugiej dekadzie życia istotnie gorszą funkcję nerek oraz wyższe ciśnienie tętnicze krwi niż ich rówieśnicy urodzeni o czasie.

Wciąż brakuje technik eksperymentalnych pozwalających na szczegółowe badania struktury chromosomów. Autorzy zastosowali nanospektroskopię w zakresie podczerwieni, która pozwala badać skład chemiczny próbek z nanometryczną zdolnością rozdzielczą, do badań struktury oraz składu chemicznego eu- i heterochromatyny. Wykazano, że za pomocą zastosowanej metodologii można lokalizować obecność leków chemoterapeutycznych związanych do DNA w chromosomach. Przedstawione badania są pierwszym krokiem do wykrywania miejsc ekspresji/supresji genów za pomocą technik nanospektoskopii.

Rozwój miażdżycy jest wywoływany przez sygnały zapalne i metaboliczne, których szlaki są połączone w sieci immunometaboliczne. Ścieżki te są regulowane przez kofaktory transkrypcyjne, takie jak korepresor receptora błonowego 1 (NCOR1). Celem tej pracy było zbadanie roli NCOR1 w rozwoju blaszki miażdżycowej. W tym celu użyto mysiego modelu miażdżycy, w który polega na podawaniu diety wysoko-cholesterolowej myszom z nokautem genowym receptora dla lipoprotein o niskiej gęstości (Ldlr). Wyniki badań pokazały, że NCOR1 w makrofagach hamuje prozapalne funkcje receptora PPARγ. W związku z tym, usunięcie Ncor1 w populacji makrofagów zwiększyło rozwój miażdżycy w modelu mysim. Ponadto, analizy próbek pozyskanych od pacjentów sugerują, że hamowanie PPARγ wywołane przez NCOR1 chroni także przed rozwojem blaszek miażdżycowych także u ludzi. Podsumowując, zdefiniowanie funkcji makrofagowego NCOR1 w rozwoju miażdżycy może otworzyć nowe strategie terapeutyczne, aby zapobiegać rozwojowi i postępowi miażdżycy tętnic i chorób sercowo-naczyniowych.