Publikacje

Rok 2020 miesiąc: styczeń

W pracy oceniano możliwość wykorzystania pomiaru kalprotektyny w kale w toku zakażenia Clostridium difficile, które stanowi jedno z największych wyzwań w zakresie zakażeń szpitalnych na całym świecie. Wykazano, iż poziom kalprotektyny w kale pacjentów z zakażeniem Clostridium difficile jest typowy dla ostrego stanu zapalnego jelit. Poziom kalprotektyny w kale istotnie koreluje z ciężkością zakażenia Clostridium difficile, co wskazuje, że może służyć jako marker predykcyjny do oceny nasilenia tej infekcji.

Celem badań było porównanie aktywności farmakologicznej oraz właściwości farmakokinetycznych dwóch inhibitorów PDE: nieselektywnego – lizofiliny i nowego, silnego inhibitora PDE7 – związku GRMS-55. Obydwa badane związki charakteryzowały się korzystnym profilem farmakokinetycznym, obniżały poziom TNF-α w osoczu szczurów z endotoksemią oraz hamowały progresję zapalenia stawów u szczurów. Ponadto związek GRMS-55 okazał się skuteczny w mysim modelu autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Opracowane modele PK/PD oraz PK/PD/progresji zapalenia stawów mogą być wykorzystywane w przyszłych pracach nad nowym związkami o działaniu przeciwzapalnym.

Ostre zapalenie trzustki (OZT) jest definiowane jako ostry lub przewlekły proces zapalny narządu, charakteryzujący się przedwczesną aktywacją enzymów trawiennych w komórkach pęcherzykowych trzustki. Badania przeprowadzono na szczurzym modelu ostrego zapalenia trzustki. Po raz pierwszy potwierdzono ekspresję i aktywność enzymów zaangażowanych w metabolizm siarkowodoru (H₂S) w trzustce zdrowych zwierząt: transferazy siarkowej 3-merkaptopirogronianu – MPST, gamma-cystationazy – CTH, beta-syntazy cystationinowej – CBS, rodanazy – TST). W ostrym zapaleniu trzustki stwierdzono obniżoną zdolność tworzenia H₂S czemu towarzyszyło obniżenie zarówno aktywności, jak i ekspresji MPST. Stwierdzono również znacząco podwyższony poziom cysteiny, czego przyczyną mogło być jej zmniejszone przekształcanie w reakcji katalizowanej przez MPST, jak również nasilony proces proteolizy w zmienionej chorobowo trzustce.

Celem artykułu była analiza doświadczenia nadziei w oparciu o informacje zamieszczone na blogu Rebeki Peterson opiekującej się dzieckiem z trisomią 18 (zespół Edwardsa). Autorka rozpoczęła swój blog 17 marca 2011 r., kontynuując go do dzisiaj. Zamieszcza na nim informacje na temat opieki nad swoim synem Aaronem. Analiza została przeprowadzana przy użyciu metodologii konstruktywistycznej teorii ugruntowanej Kathy Charmaz oraz z wykorzystaniem elementów analizy Paula F. Colaizziego. W efekcie wyodrębnione zostały 3 główne aspekty nadziei w rodzicielskim doświadczeniu opieki: nadzieja na jak najdłuższą obecność Aarona z rodziną, nadzieja na efektywne kontrolowanie objawów choroby oraz egzystencjalne aspekty nadziei. Ponadto, analiza ujawniła dodatkowy problem związany z niewłaściwą komunikacją ze strony personelu medycznego w stosunku do rodziców, szczególnie podczas przekazywania informacji o zakończeniu leczenia przyczynowego. Problem ten można rozwiązać poprzez odpowiednią edukację pracowników ochrony zdrowia oraz przez rozważenie zaangażowania rodziców w celu właściwego opracowania wytycznych w tej sprawie. Wyodrębnione aspekty nadziei rodzicielskiej omówione w artykule poszerzają wiedzę na temat terapeutycznej funkcji nadziei, pomagając personelowi medycznemu lepiej zrozumieć rodzicielskie doświadczenie w pediatrycznej opiece paliatywnej.

Nowoczesna opieka okołooperacyjna według protokołu ERAS została z powodzeniem zaimplementowana w różnych dziedzinach chirurgii, w tym również w chirurgii bariatrycznej. Udowodniono, że między innymi stopień realizacji protokłu ma wpływ na wynik leczenia. W naszym badaniu poddaliśmy analizie 15 elementowy protokół stosowany u pacjentów operowanych z powodu otyłości olbrzymiej w naszej klinice. Badanie objęło 764 osoby, które podzielono na dwie grupy według stopnia realizacji, grupa 1 <80% oraz grupa 2 >80%. Wykazano, że pacjenci z niższym stopniem realizacji mieli istotnie większy odsetek powikłań okołooperacyjnych, 13,6% vs. 2,8% p<0.001, oraz ich czas hospitalizacji był dłuższy, 4 vs. 3 dni p<0.001. Wyższy stopień realizacji protokołu wiąże się z lepszymi wynikami leczenia.

Udarowi niedokrwiennemu mózgu towarzyszą zmiany w funkcjonowaniu układu immunologicznego, które mogą wiązać się z wyższym ryzykiem niesprawności. W naszej pracy wykazaliśmy związek między obniżonym uwalnianiem niektórych cytokin prozapalnych (IP-10, TNFα, IL-1β, and IL-12) oraz podwyższonym uwalnianiem IL-10 i IL-8 po stymulacji krwi endotoksyną bakteryjną a niekorzystnym rokowaniem. Określiliśmy także parametry reakcji zapalnej, które pozwalają lepiej zidentyfikować osoby o wyższym ryzyku niesprawności po udarze niedokrwiennym mózgu.

Stres jest jednym z czynników ryzyka odpowiedzialnych za rozwój chorób układu sercowo-naczyniowego takich jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna czy nasilenie procesów miażdżycowych. Bezpośrednią rolę w odpowiedzi organizmu na stres odgrywa autonomiczny układ nerwowy (AUN) z aktywacją układu współczulnego oraz pobudzenie osi przysadkowo-nadnerczowej. Celem naszych badań była ocena wpływu różnych ostrych (krótkotrwałych) bodźców stresowych (test oziębienia dłoni, niespodziewany sygnał dźwiękowy) na aktywność autonomicznego układu nerwowego ocenianej na podstawie analizy zmienności częstości akcji serca i ciśnienia tętniczego krwi. Badania wykazały, że obydwa bodźce stresowe powodowały stymulację współczulnego układu nerwowego. Efekt aktywacji był większy w odpowiedzi na test oziębienia dłoni niż bodziec dźwiękowy. Ponadto stwierdzono, że w grupie młodych dorosłych aktywacja układu sympatycznego wywołana ostrym bodźcem stresowym utrzymywała się średnio 5 minut. Przy współczesnym stylu życia jesteśmy narażeni na powtarzające się krótkotrwałe bodźce stresowe (np.: głośny nagły sygnał dzwoniącej komórki, hałas komunikacyjny, głośna reklama itp.) w związku z tym takie sumowanie się pobudzenia współczulnego AUN może być „cichym agresorem” prowadzącym w perspektywie czasu do nasilenia rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.

Poszukiwanie naturalnych źródeł związków fenolowych, oraz ocena ich aktywności biologicznej jest celem wielu badań naukowych. W ramach pracy wstępnie określono profil fenolowy ekstraktów z siedmiu mało znanych gatunków kaktusów z rodzaju Mammillaria: M. rhodantha, M. spinosissima, M. hahniana, M. crucigera, M. candida, M. albilanata i M. muehlenpfordtii. Ponadto zbadano potencjał przeciwnowotworowy, przeciwutleniający i przeciwbakteryjny tych ekstraktów, a także głównych identyfikowanych związków.  Na podstawie przeprowadzonych analiz, stwierdzono, iż gatunki z rodzaju Mammillaria sp. można uznać za ważne, naturalne źródło kwasów fenolowych o działaniu przeciwnowotworowym, przeciwbakteryjnym i przeciwutleniającym.

Jednym z najczęstszych powikłaniem cukrzycy typu 1 (T1DM) jest neuropatia autonomiczna układu sercowo-naczyniowego (NSN). „Pamięć metaboliczna” to sytuacja, w której organizm, pomimo uzyskania normalizacji wskaźników metabolicznych, kontynuuje procesy patologiczne, które toczyły się podczas hiperglikemii. Mechanizmy epigenetyczne wpływają na zmianę ekspresji genów, poprzez modyfikację nukleotydów w DNA np. metylacja DNA. Wykazano istotną rolę tych procesów w rozwoju przewlekłych powikłań DM. Dotychczas jednak brak było danych na temat metylacji DNA
w kontekście rozwoju NSN  u chorych z T1DM. Do badania zakwalifikowano pacjentów z T1DM z NSN i  bez NSN oraz zdrowych ochotników (grupa kontrolna). Pacjenci z T1DM bez NSN istotnie częściej stosowali insulinoterapię za pomocą osobistej pompy insulinowej oraz wykazali lepsze wyrównanie metaboliczne. Analiza metylacji DNA wykazała istotne różnice w regionach związanych z genami odpowiedzialnymi za regenerację oraz funkcjonowanie i regenerację włókien nerwowych. Uzyskane wyniki pośród pacjentów z T1DM oraz NSN są pierwszym dowodem na udział mechanizmów epigenetycznych w rozwoju neuropatii autonomicznej w DM.

Transportery noradrenalinowe są ważnym białkiem odpowiedzialnym za transport do wnętrza komórki jednego z neuroprzekaźników – noradrenaliny. Uwalniana z komórek nerwowych, noradrenalina stymuluje inne komórki, co przekłada się m.in. na motywację do działania. Po wywołaniu efektu biologicznego noradrenalina jest wyłapywana przez wspomniane transportery. Nieprawidłowe przekazywanie sygnałów między komórkami, związane z nadmiernym spadkiem ilości noradrenaliny w przestrzeni zewnątrzkomórkowej, prowadzi do rozwoju wielu chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Część stosowanych w terapii depresji leków posiada zdolność hamowania transporterów noradrenalinowych, przez co zwiększa tzw. napęd psychoruchowy. Struktura tych transporterów nie jest w pełni poznana, podobnie jak sposób oddziaływania leków. W ramach badań, przedstawionych w powyższej publikacji, za pomocą komputerowych metod obliczeniowych zostały zbudowane modele przestrzenne transporterów noradrenalinowych, co pozwoliło na szczegółową charakterystykę budowy tych białek oraz opis interakcji popularnych antydepresantów oraz innych grup leków (środki o działaniu anorektycznym, leki pobudzające) w miejscu wiązania. Zostały wskazane istotne element budowy transporterów, które są odpowiedzialne za działanie leków. Uzyskane wyniki mogą być w przyszłości przydatne do projektowania nowych substancji leczniczych działających za pośrednictwem transporterów noradrenalinowych.

W pracy udowodniono możliwość wykorzystania kultur kalusowych werbeny lekarskiej (Verbena officinalis), jako źródła cennych związków bioaktywnych. W ramach pracy udowodniono stymulujący wpływ warunków prowadzenia kultur – różnych rodzajów światła LED: białego, czerwonego, niebieskiego i połączenia światła czerwonego i niebieskiego (70%/30%), oraz czasu trwania hodowli, na ich zdolności biosyntetyczne. Udowodniono, że zastosowane warunki wpływały na przyrosty biomasy kultur, oraz na produkcję: glikozydów fenylopropanoidowych (werbaskozydu i izowerbaskozydu), kwasów fenolowych, oraz barwników fotosyntetycznych. Na uwagę zasługuje uzyskana wysoka produkcja glikozydów fenylopropanoidowych w biomasie kultur hodowanych przez 4 tygodnie w obecności światła czerwonego i niebieskiego (70%/30%). Zawartości werbaskozydu i izowerbaskozydu były w tych warunkach odpowiednio 1,8- i 7,0- krotnie wyższe niż w kulturach kontrolnych hodowanych w obecności świtała białego.

Główną fizjologiczną funkcją białka MCPIP1 jest negatywna regulacja stanu zapalnego. Wykazano jego wpływ na apoptozę, angiogenezę, adipogenezę czy różnicowanie. Ze względu na znaczenie przewlekłego stanu zapalnego w powstawaniu nowotworów, prowadzone są badania nad wpływem MCPIP1 na różne typy  nowotworów. Celem pracy było wyjaśnienie wpływu MCPIP1 na cykl komórkowy komórek nerwiaka niedojrzałego. Komórki nerwiaka niedojrzałego z nadekspresją MCPIP1 proliferują wolniej.  Nadprodukcja MCPIP1 promuje zatrzymanie komórek w fazie G1/S. Badania wykazały wpływ MCPIP1 na zmniejszenie ekspresji cyklin i aktywację fosforylacji kinaz zależnych od cyklin, białka retinoblastomy oraz stymulację inhibitorów cyklu komórkowego.

Wrodzony obrzęk naczynioruchowy na tle niedoboru C1 inhibitora jest chorobą rzadką, dziedziczącą się w sposób dominujący. Przyczyną napadu obrzęku jest wzrost bradykininy pod wpływem różnych bodźców metabolicznych i środowiskowych. W grupie 30 pacjentów z genetycznie uwarunkowanym obrzękiem naczynioruchowym wykazano po raz pierwszy znamienne podwyższenie poziomu wolnych rodników tlenowych, wskazujące na zaburzenie równowagi redox oraz nasiloną ich generację pod wpływem  H202. Ponadto wykazano antyoksydacyjne działanie bradykininy sugerujące możliwość wzrostu tego mediatora i indukcji obrzęku u chorych z niedoborem C1 INH pod wpływem różnych bodźców  zaburzających równowagę redox.

Celem badania było określenie czy wyniki interwencyjnych badań klinicznych prowadzonych z udziałem polskich ośrodków akademickich są rozpowszechniane w zalecanym przez WHO czasie. Spośród 305 badań zakończonych w latach 2009-2013, 20.3% nie rozpowszechniło i nie opublikowało wyników. Nieudostępnienie piątej części badań ma potężny, negatywny wpływ na rozwój medycyny i decyzje kliniczne. Nieopublikowane wyniki zniekształcają wyniki przeglądów systematycznych, meta-analiz i w efekcie wytyczne dla klinicystów. Brak publikacji to także działanie uderzające w uczestników badań, którzy zupełnie bez sensu brali w nich udział. Niepublikowanie długookresowo bardzo negatywnie wpływa także na zaufanie do wszelkich instytucji związanych z badaniami klinicznymi, a w efekcie na zaufanie do całej medycyny. Jak groźnym procesem jest zmniejszenie takiego zaufania, można przekonać się przypatrując się działaniom ruchów antyszczepionkowych. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by wyniki badań były zamieszczone na stronach rejestrujących badania kliniczne w przeciągu 12 miesięcy od zakończenia, a opublikowane jako artykuł w ciągu 24 miesięcy od zakończenia badań. Tymczasem polskie ośrodki w ciągu dwóch lat po zakończeniu badań opublikowały mniej niż połowę wyników.  Pozytywnym aspektem jest fakt, że polskie ośrodki akademickie częściej rozpowszechniają wyniki badań klinicznych niż podobne instytucje w Niemczech i USA. Brak publikacji wyników badań klinicznych w określonym czasie jest bowiem problemem globalnym.

Organoidy, czyli hodowle komórkowe 3D stają się coraz częściej wykorzystywaną metodą do modelowania ludzkich organów i ich schorzeń. W naszej pracy przedstawiamy pierwszy model dla idiopatycznej postaci choroby Parkinsona oparty o organoidy. Naszym celem było sprawdzenie, czy indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste od pacjentów z chorobą Parkinsona mają zmieniony potencjał do formowania trójwymiarowych organoidów śródmózgowia w porównaniu z komórkami pochodzącymi od zdrowych osób. Uzyskane wyniki wskazujące na upośledzenie możliwości prawidłowego różnicowania komórek pacjentów pokazują ogromny potencjał zastosowania organoidów w badaniu chorób neurodegeneracyjch i modelowaniu interakcji komórkowych w ludzkim mózgu.

Wysoki poziom poczucia koherencji jest przedstawiany w wielu pracach naukowych jako czynnik sprzyjający zdrowiu. W trakcie naszego badania mierzyliśmy poziom poczucia koherencji u osób z nadciśnieniem tętniczym. Porównywaliśmy m.in. podgrupy pacjentów z uszkodzeniem dużych naczyń tętniczych oraz bez takiego uszkodzenia. W trakcie badania okazało się, że pacjenci zdrowsi (bez uszkodzenia dużych naczyń tętniczych) mieli niższy poziom prozdrowotnego poczucia koherencji niż osoby bardziej chore.

Nadciśnienie tętnicze (NT) może prowadzić do rozwoju uszkodzeń w obrębie dużych naczyń tętniczych oraz serca. W naszej pracy wykazaliśmy, że osoby, które chorują na NT powikłane uszkodzeniami narządowymi różnią się pod względem cech osobowości od pacjentów, u których NT przebiega bez tego typu powikłań. Uzyskaliśmy zaskakujące wyniki. Okazało się, że osoby z powikłaniami narządowymi (a więc bardziej chore) mają mniejsze nasilenie takich cech osobowości, które są tradycyjnie uznawane za antyzdrowotne.

Właściwości fizyczne nanocząstek złota (Au NPs) ściśle zależą od ich kształtu.
W przeprowadzonych badaniach, w zależności od czasu syntezy, uzyskano nanoczastki złota o różnym kształcie: sferyczne, sześcienne, prostopadłościenne oraz kościopodobne. W kolejnym etapie zbadano ich właściwości optyczne i fototermiczne. Uzyskane wyniki wskazują, że wraz ze zmianą kształtu nanocząstek – od sferycznego do kościopodobnego, zmianie ulega również długość pochłanianej przez nie fali elektromagnetycznej. Właściwość tę wykorzystano w modelu in vitro terapii fotodynamicznej (PDT) raka jelita grubego przy użyciu lasera o długości fali elektromagnetycznej 808 nm. Okazało się, że wraz ze wzrostem czasu syntezy nanocząstek, a co za tym idzie wraz ze zmianą kształtu Au NPs od sferycznego do kościopodobnego, odnotowano wyższy spadek proliferacji komórek nowotworowych. Oznacza to, iż w praktyce możemy tak dobrać czas syntezy nanocząstek złota, aby uzyskać Au NPs, które przy wykorzystaniu danej długość fali elektromagnetycznej będą efektywnymi fotouczulaczami w terapii fotodynamicznej komórek nowotworowych.

Celem prezentowanej pracy była ocena oddziaływania wybranych biopierwiastków (Zn, Cu, Mg) i imipraminy na etapie transportu biernego. Badanie transportu biernego przeprowadzono w specjalnie skonstruowanych na potrzeby eksperymentu kapsułach. W tym celu zastosowano zaprojektowane na potrzeby eksperymentu termostatowane urządzenie Transcell-2017, w którym wykorzystano monowarstwę komórek epitelialnych CaCo-2, dzięki zastosowaniu którego stwierdzono, że w przypadku badania efektywności przejścia z roztworu imipraminy jak i cynku większe ich ilości oznaczono, gdy obie substancje były stosowane razem. Na podstawie eksperymentu wykazano też, że zachodzi wyraźna pozytywna interakcja imipramina – cynk ułatwiająca ich transport przez komórki (30% zwiększenie transportu). Wykazano, że w przypadku cynku transport tego biopierwiastka jest zależny od czasu. Na podstawie uzyskanych wyników badań można przypuszczać, że równoczesne zastosowanie imipraminy i cynku w warunkach in vitro może zwiększać ich ilość w tkankach.

Wyniki przeglądów systematycznych (SR) i meta-analiz (MA) zajmują czołowe miejsca w hierarchii wiarygodności danych klinicznych. Celem pracy była ocena jakości metodologicznej badań opublikowanych jako SR/MA w dziedzinie bariatrii w latach 2016-2017 za pomocą narzędzi AMSTAR 2 i ROBIS. Jakość metodologiczna 99% ocenionych prac została sklasyfikowana jako „krytycznie niska”. 78% badań było obarczonych wysokim ryzykiem stronniczości. Nasze badanie podkreśla potencjalne obszary poprawy jakości przyszłych SR/MA, zachęcając autorów do przestrzegania istniejących wytycznych i do prospektywnego rejestrowania protokołów SR/MA.

Opis przypadku dotyczy osoby z chorobą Gauchera typu I, u której zastosowano ambroksol, poza wskazaniami rejestracyjnymi. Znaczna liczba pacjentów z chorobą Gauchera (GD) cierpi na chroniczny lub ostry ból, który obniża jakość ich życia. Sama wrodzona choroba metaboliczna jest spowodowana uszkodzeniem  białka enzymu (β-glukozydazy), co prowadzi do niekontrolowanego nagromadzenia glukocerebrozydu w komórkach i upośledzenia ich funkcji . Nowe badania wykazały, że ambroksol, znany lek mukolityczny, działa jako chaperon dla zmutowanego białka enzymu, częściowo przywracając jego funkcję. Ponadto, jak ostatnio wykazano, ambroksol blokuje kanały sodowe we włóknach nerwowych przewodzących ból i w ten sposób może działać analgetycznie (przeciwbólowo). W pracy przedstawiono osobę z chorobą Gauchera, u której od ponad roku obserwowano trwały ból kostny w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, pomimo leczenia przeciwbólowego. Po wprowadzeniu ambroksolu w wysokiej dawce natężenie bólu stopniowo zmniejszyło się i ustąpiło w ciągu kolejnych miesięcy. Próby zmniejszenia dawki ambroksolu doprowadziły do nawrotu bólu w ciągu tygodnia, ustępującego ponownie po przywróceniu poprzedniej, wyższej, dawki leku. Ambroksol wydaje się być bardzo obiecującym lekiem, który w przypadku choroby Gauchera łączy dwie ważne funkcje: poprawia działanie zmutowanego enzymu i działa przeciwbólowo w bólach przewlekłych.

Badania u myszy transgenicznych MKP-2^-/-, u których gen kodujący fosfatazę 2 MAPK (MKP-2) został inaktywowany, wykazały zwiększone lokalne mózgowe zużycie glukozy w brzusznym obszarze nakrywkowym (VTA), a także zmiany w funkcjonalnej łączności tego obszaru z jądrem półleżącym i hipokampem. Eksperymenty elektrofizjologiczne wykazały istotnie zwiększoną częstotliwość sEPSP u myszy MKP-2^-/-, co może tłumaczyć zwiększone wykorzystanie glukozy w VTA. Ponadto myszy MKP-2^-/- wykazały zwiększoną preferencję sacharozy i upośledzoną hiperlokomocję indukowaną amfetaminą. Wyniki sugerują, że MKP-2 odgrywa rolę w modulowaniu funkcji VTA.