Publikacje

Rok 2021 miesiąc: październik

Modrzewnik lekarski to popularny gatunek grzyba leczniczego o udokumentowanej historii stosowania w medycynie tradycyjnej. Gatunek ten wybrano do badań ze względu na właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i immunostymulujące, ale także dlatego, że jest zagrożonym w Polsce. Celem pracy było określenie wpływu suplementacji nieorganicznymi solami cynku i magnezu do pożywki, w której namnażano modrzewnika w kulturach in vitro w 10-L bioreaktorach wyposażonych w system napowietrzania. Oznaczano wpływ dodatku soli cynku i magnezu do pożywki na zawartość substancji aktywnych oraz ich biodostępność dla organizmu człowieka (ekstrakcja do sztucznych soków trawiennych). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że zastosowana metoda pozwoliła na uzyskanie wzbogaconej grzybni badanego gatunku jako naturalnego materiału terapeutycznego, który może uzupełnić niedobory biopierwiastków, związków fenolowych, L-fenyloalaniny i związków indolowych.

Konsekwencje prognostyczne izolowanego nadciśnienia rozkurczowego (IDH) nie zostały dotychczas zbadane przy użyciu kryteriów diagnostycznych dla całodobowego monitorowania ciśnienia tętniczego (ABBP). Z wieloośrodkowej analizy danych uczestników badania IDACO (11 135 osób) wynika, że IDH nie jest czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia u osób w wieku 50 lat lub starszych, ale jest czynnikiem ryzyka u młodszych osób dorosłych. Dlatego wiek jest ważnym czynnikiem do uwzględnienia w postępowaniu klinicznym u dorosłych z IDH.

Podstawowym sposobem leczenia raka odbytnicy jest leczenie operacyjne. Obecnie standardem jest leczenie skojarzone, które obejmuje również radioterapię przedoperacyjną. Nie ustalono jednoznacznie jaki rodzaj radioterapii (krótka 25 Gy czy długa 50,4 Gy) oraz jaki odstęp czasu pomiędzy zakończeniem radioterapii a leczeniem operacyjnym jest optymalny. Chorzy poddani krótkiej radioterapii 5 dni x 5Gy są zwykle operowani w ciągu 7 dni. Przedmiotem niniejszego badania z randomizacją było ustalenie czy wydłużenie tego interwału czasowego do 4-5 tygodni wpłynie na poprawę wyników leczenia. Podobną analizę przeprowadzono w szwedzkim badaniu Stockholm III. Jednak to w naszym artykule przedstawiono po raz pierwszy na świecie wyniki leczenia onkologicznego w okresie obserwacji wynoszącym 10 lat u chorych z rakiem odbytnicy operowanych po 4-5 tygodniach od zakończenia radioterapii. U 10,4% chorych operowanych po dłuższym interwale czasowym stwierdzono całkowitą odpowiedź na radioterapię (brak komórek raka w preparacie operacyjnym), u 44,2% chorych doszło do zmniejszenia stopnia zaawansowania guza. Nie stwierdzono różnic w zakresie przeżycia całkowitego (58% versus 61%, p=0,754) ani przeżycia bez wznowy (57% versus 58%, p=0,850) między pacjentami operowanymi 7-10 dni lub 4-5 tygodni od zakończenia radioterapii 25 Gy. Odsetek wznów systemowych (przerzutów odległych) nie różnił się między analizowanymi grupami. Większy odsetek wznów miejscowych stwierdzono u chorych operowanych po 4-5 tygodniach, jednak nie wpłynęło to na gorsze przeżycie w tej grupie chorych.  Znamiennie lepsze przeżycia stwierdzono u pacjentów, u których doszło do zmniejszenia stopnia zaawansowania raka po radioterapii. Nadal nie poznano jednak czynników determinujących odpowiedź raka odbytnicy na radioterapię.

Celem badań było opracowanie modelu interakcji zanieczyszczeń powietrza z S-nitrozotiolami – nośnikami tlenku azotu – z uwzględnieniem zmiennego charakteru środowiska osocza krwi. Porównano wpływ działania jonów metali przejściowych wyekstrahowanych z pyłu miejskiego (PM) w grupie pacjentów z zaostrzeniem niewydolności serca (CHFE) i chorobą wieńcową (CAD) z grupą zdrowych ochotników. Zwiększona ilość uwolnionego tlenku azotu u pacjentów w grupach z chorobami układu krążenia przez działanie składników pyłu miejskiego wskazała stężenie wolnych grup tiolowych (pośrednio stężenie albuminy) oraz aktywność gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP) jako decydujące o możliwościach protekcyjnych osocza przeciwko degradacyjnemu działaniu jonów metali przejściowych. Wyniki zostały potwierdzone w badaniu modelowym z wykorzystaniem głównego składnika osocza – zmodyfikowanej albuminy. Praca dostarcza informacje o wpływie zanieczyszczeń powietrza zarówno na proces generowania chorób kardiologicznych, jak i pogłębiania już istniejącego stanu patofizjologicznego.

Głównym celem naszych badań jest zrozumienie, w jaki sposób zmiany genetyczne powodują choroby, zwłaszcza wrodzone zaburzenia glikozylacji (CDG).  Obecnie nie ma zatwierdzonej terapii fosfo-mannomutazy-2 (PMM2-CDG). Wykazaliśmy skuteczność, inhibitora reduktazy aldozy (ARI), epalrestatu w PMM2-CDG. Znaleźliśmy metabolit, zwany sorbitolem, który był znacznie podwyższony w moczu pacjentów poważnie dotkniętych PMM2-CDG, przy współistniejącej neuropatii obwodowej lub chorobie wątroby. Dziecko z PMM2-CDG leczone epalrestatem wykazało poprawę równowagi, wzrostu i zaburzeń metabolicznych związanych z CDG podczas rocznego leczenia. Wykazaliśmy, że Epalrestat poprawia metabolizm CDG w komórkach pacjentów i jest obiecującym kandydatem na lek u pacjentów z PMM2-CDG.

Wykazaliśmy, że długotrwała ekspozycja na hałas lotniczy wiąże się z częstszym występowaniem nadciśnienia tętniczego, podczas gdy już krótkotrwała jego redukcja w czasie pandemii COVID-19 skutkuje istotną obniżką ciśnienia tętniczego i sztywności tętnic.
Nie jest pewne, czy redukcja hałasu w czasie trwającej pandemii COVID-19 będzie miała długoterminowy wpływ na epidemiologię nadciśnienia tętniczego.  Jednak zaobserwowane odwrócenie negatywnego wspływu hałasu lotniczego na zdrowie  wskazuje na konieczność wdrażania zaproponowanych przez Światową Organizację Zdrowia limitów poziomu hałasu.

Pomimo postępów medycyny miażdżyca i jej powikłania stanowi wciąż jedną z głównych przyczyn śmiertelności na świecie. Wiele dowodów wskazuje, że niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest wczesnym i niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju zmian miażdżycowych. Wciąż poszukuje się nowych leków do zapobiegania i leczenia powyższych schorzeń. NAFLD przejawia się przede wszystkim nadmierną akumulacją trójglicerydów (TG) w wątrobie, spowodowaną zaburzeniem w wątrobie metabolicznej równowagi pomiędzy przepływem i syntezą lipidów de novo (DNL) a utlenianiem i eksportem kwasów tłuszczowych. Agmatyna jest naturalną aminą biogenną powstającą w naszym organizmie w niewielkich ilościach z aminokwasu L-argininy. Dotychczas poznano przede wszystkim niektóre działania agmatyny w ośrodkowym układzie nerwowym. W naszej pracy wykazaliśmy, że agmatyna podawana doustnie myszom spontanicznie rozwijającym miażdżycę wykazuje silne działanie przeciwmiażdżycowe ograniczające stłuszczenie wątroby. Mechanizmy stojące za takimi działaniami agmatyny są złożone – w części związane ze spadkiem ilości prozapalnych makrofagów w blaszce miażdżycowej jak również ze spadkiem poziomu TG w osoczu. Co więcej, agmatyna spowodowała obniżenie zawartości trójglicerydów w wątrobie oraz zmniejszała ekspresję genów i białek związanych z DNL, takich jak SREBP-1c, FASN i SCD1. W stosowanych dawkach, agmatyna nie powodowała żadnych zauważalnych działań niepożądanych u zwierząt. Nasze wyniki wskazują, że dokładne poznanie molekularnych mechanizmów działań agmatyny może stanowić ciekawy kierunek badań nad nowymi lekami zwalczającymi miażdżycę i stłuszczenie wątroby.

Nowotwór piersi jest najczęstszym nowotworem występującym u kobiet — dotyka ponad 2 miliony kobiet na całym świecie. Z uwagi na fakt, że białkowe fosfatazy tyrozynowe wywierają kluczową rolę w biologii nowotworów, mogą one stanowić obiecujące cele dla opracowania nowych przeciwnowotworowych strategii diagnostycznych i terapeutycznych. Celem opublikowanych badań było określenie zależności struktura-aktywność cytotoksyczna w korelacji do inhibicji białkowej fosfatazy tyrozynowej PTP1B nowych pochodnych kurkuminy z ugrupowaniem 1,3-diketonu i pierścieniem 4-pieprydonu. Dla nowo zsyntetyzowanych związków oceniony został potencjał cytotoksyczny wobec linii komórkowych nowotworu piersi MCF-7 i MDA-MB-231, jak również wobec ludzkich nietransformowanych nowotworowo komórek keratynocytów skóry HaCaT. Dla wyselekcjonowanych związków określone zostały wewnątrzkomórkowe poziomy reaktywnych form tlenu w korelacji do poziomu fosfatazy PTP1B. Dodatkowo, za pomocą mikroskopii w czasie rzeczywistym zauważono efekt fotosensybilizujący dla kurkuminy i jej pochodnej. Oceniony został również potencjał inhibicyjny wobec rekombinowanej fosfatazy PTP1, zaś potencjalne miejsce oraz sposób wiązania badanych związków z PTP1B zostały określone za pomocą modelowania molekularnego. Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano, że dwa zsyntetyzowane związki wykazywały wyższy potencjał cytotoksyczny wobec linii komórkowych raka piersi niż kurkumina. Głównym mechanizmem działania tych związków wydaje się być generowanie wewnątrzkomórkowych reaktywnych form tlenu. Warto zauważyć, że wyższy poziom reaktywnych form tlenu korelował z niższym poziomem ekspresji PTP1B w liniach komórkowych MCF-7 i MDA-MB-231.

Celem badania była ocean skuteczność, częstość powikłań oraz obserwacja chorych po zabiegu balonowego poszerzenia (BAV) zdegenerowanej zwężonej zastawki aortalnej u 374 pacjentów. Głównym wskazaniem do wykonania BAV był pomost do przezskórnej implantacji zastawki aortalnej (49,4%), chirurgicznej wymiany zastawki (6,9%) a także procedura na ratunek życia w 37,2% przypadków. Śmiertelność 30 dniowa, 6- i 12-miesięczna wyniosła odpowiednio 10.4%, 21.6% i 28.3%. Pacjenci leczeni na ratunek mieli najgorsze rokowanie z wystąpieniem zgonu u 66.9% po 1 roku. Predyktorami niekorzystnego rokowania po 12 miesiącach była wyjściowa skala STS oraz obniżona frakcja wyrzutowa lewej komory serca. 

Ze względu na specyficzne warunki pracy stomatolodzy stanowią grupę wysokiego ryzyka infekcji wirusem SARS-CoV-2. Celem pracy była ocena wpływu pandemii COVID-19 na warunki pracy lekarzy dentystów w Polsce i Turcji. Badanie było przeprowadzone w formie anonimowej ankiety internetowej. Stwierdzono, że w obu krajach pandemia COVID-19 wpłynęła na warunki pracy lekarzy stomatologów: znacznie wydłużył się czas zabiegów stomatologicznych; wielu dentystów zaraziło się wirusem SARS-CoV-2 w pracy, a zużycie sprzętu ochronnego jest wyższe niż przed pandemią.

Aktywność biologiczna kwasu hialuronowego (HA) została dobrze zbadana w leczeniu różnych schorzeń. Celem pracy była ocena wpływu HA na podstawowe parametry zapalenia przyzębia w skojarzonej niechirurgicznej terapii. Wyniki wykazały zmniejszenie stanu zapalnego mierzonego krwawieniem podczas sondowania oraz przyrost przyczepu łącznotkankowego w leczeniu z zastosowaniem HA w porównaniu do próby kontrolnej. HA jest bezpiecznym i łatwym w użyciu środkiem biologicznym, który może poprawić wyniki leczenia periodontologicznego.

Zaburzenie mikrobiomu jelitowego oraz nieprawidłowy profil metabolitów bakteryjnych, w szczególności krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (KKT), pełni kluczową rolę w etiopatogenezie nieswoistych chorób zapalnych jelit (NCh ZJ).  Celem prowadzonych w Katedrze Gastroenterologii i Hepatologii UJCM badań,  jest  ocena profilu KKT w kale pacjentów z NChZJ  o różnym stopniu aktywności stanu zapalnego jelita oraz wpływu wybranych leków na ten profil. Wstępne wyniki naszych badań wskazały na przydatność opracowanej przez zespół badawczy metody z zastosowaniem elektroforezy kapilarnej do identyfikacji i oznaczenia KKT w kale. Zaobserwowaliśmy ponadto wpływ niektórych leków,  w tym  trimebutyny lub terapii biologicznej, na zwiększenie stężenia odpowiednio kwasu propionowego lub kwasu izomasłowego w porównaniu do osób niezażywających tych leków. 

Długołańcuchowe arylopiperazyny dzięki multifunkcyjnemu profilowi farmakologicznemu (w tym dualne działanie na receptory serotoninowe 5-HT_1A/5-HT₇) wykazują skuteczność w leczeniu m.in. chorób centralnego układu nerwowego. W niniejszej pracy, dzięki odpowiednim modyfikacjom strukturalnym udało nam się zmienić kierunek powinowactwa (dualne 5-HT_1A/5-HT₇) prowadzący do otrzymania ligandów o wysokiej selektywności do receptora 5-HT₇ (K_i ≤ 61 nM). Możliwe to było głównie dzięki zmianie chemotypu cząsteczek – z arylopiperazyny na aminotriazynę. W toku badań wyselekcjonowaliśmy dwa ligandy: ligand A (5-HT₇, K_i = 8 nM) i ligand B (5-HT₇, K_i = 61 nM), które w dalszych badaniach wykazały dobrą stabilność metaboliczną a także umiarkowane powinowactwo do izoenzymu CYP3A4. Ligand B wykazywał słabą hepatotoksyczność w badaniu in vitro, w stężeniu nawet powyżej 50 µM.

Terapia protonowa (TP) jest nowoczesną formą radioterapii stosowanej w leczeniu nowotworów. Użycie promieniowania protonowego pozwala uzyskać m.in. zmniejszenia wielkości guza nowotworowego przed interwencją chirurgiczną. Dlatego też poprawienie skuteczności tej formy leczenia jest istotne dla całego procesu terapeutycznego. Dodatek nanocząstek metali szlachetnych (NP), działających jako radiosensybilizatory (uczulacze), zwiększa efekt terapeutyczny TP. W przeprowadzonych badaniach zsyntetyzowano NP składające się ze złota i platyny, o fantazyjnym kształcie kalafiorów i scharakteryzowano je pod względem właściwości fizyko-chemicznych. Następnie, eksperymentalnie wyznaczono optymalne stężenie NP, w którym nie wywierały one istotnego efektu cytotoksycznego względem komórek nowotworowych, a zwłaszcza prawidłowych. W kolejnym etapie, hodowle komórek linii nowotworowych oraz komórek prawidłowych z dodatkiem NP. napromieniano wiązką protonów w dawce 15 Gy i oceniano żywotność komórek, w porównaniu z grupami poddanymi napromienieniu bez obecności NP. Analiza żywotności komórek wykazała wyraźne zwiększenie efektu cytotoksycznego TP w obecności NP złota i platyny. Efekt ten był selektywny względem komórek nowotworowych. Uzyskane wyniki wskazują, że „nanokalafiory” złota i platyny mogą znaleźć potencjalne zastosowanie w poprawie efektywności TP nowotworów.