Publikacje

Rok 2022 miesiąc: luty

Przeciwciała antyfosfolipidowe przyspieszają rozwój miażdżycy tętnic, mogą także zwiększać ryzyko zatorowo-zakrzepowe w toczniu rumieniowatym układowym czy chorobie niedokrwiennej serca. Badanie było poświęcone wpływowi atorwastatyny na poziom przeciwciał antyfosfolipidowych i funkcję śródbłonka u 40 młodych pacjentów (średni wiek 38 lat) po zabiegu angioplastyki wieńcowej oraz u 18 chorych (średni wiek 38 lat) z toczniem rumieniowatym układowym. Badanie wykazało, że u klinicznie stabilnych chorych poziom przeciwciał antyβ2GPI (IgG, IgM) jest wyższy w chorobie niedokrwiennej serca niż w toczniu. Leczenie atorwastatyną powoduje spadek poziomu CRP w obu grupach chorych oraz spadek poziomu antyβ2GPI w klasie IgG u chorych z chorobą niedokrwienną serca.

Leczenie fenyloketonurii (PKU) polega na stosowaniu przez całe życie specjalnej diety, aby uniknąć uszkodzenia mózgu. Nasze badania pokazują jednak, że u prawie połowy pacjentów istnieje dodatkowe zagrożenie dla zdrowia – ze względu na specyficzną budowę genu LAT1 u nosicieli wariantu rs113883650 już w pierwszym roku życia bardzo zwiększa się ryzyko otyłości. Wyniki naszych badań nakazują zachowanie szczególnej ostrożności w trakcie leczenia niemowląt – nosicieli powyższego wariantu oraz rozważenie modyfikacji protokołów leczenia PKU w odniesieniu do tej grupy pacjentów.

Z uwagi na znikome zasoby publikacji naukowych, prac badawczych w obszarze rehabilitacji oraz wczesnego wspomagania w artrogrypozie, grupa międzynarodowa, a wśród nich dr n.med. Alicja Fąfara , w 2019 roku stworzyła zespół w celu opracowania wytycznych do rehabilitacji dzieci z artrogrypozą. 

W ciągu ostatnich lat powstało kilka publikacji naukowych we współpracy z różnymi ekspertami w dziedzinie artrogrypozy. Członkowie zespołu DARE wzięli udział w dużym przedsięwzięciu, którego efektem jest cały numer AMERICAM JOURNAL OF MEDICAL GENETICS poświęcony artrogrypozie (AJMG Volume 181, September 2019)

Celem najnowszych badań było opisanie aktualnych działań rehabilitacyjnych, opracowanie badań z udziałem fizjoterapeutów i innych specjalistów zajmujących się dziećmi z artrogrypozą, przeprowadzenie licznych spotkań eksperckich ( wg protokołu GRADE). W wyniku tego procesu zostaną określone wytyczne do prowadzenia rehabilitacji wśród dzieci z artrogrypozą. W celu uzyskania konsensusu w zakresie określonych wytycznych konieczne jest jeszcze przeprowadzenie procesu wg protokołu Delphi ( proces już trwa), a następnie uzyskanie recenzji  niezależnych ekspertów wg protokołu AGREE II.

Celem naszego badania była ocena zmian w składzie mikrobioty bakteryjnej w jamie ustnej i jelicie grubym u pacjentów przed i po chirurgicznym leczeniu otyłości. Zaobserwowaliśmy wzrost liczebności bakterii z typu Bacteroidetes wzrosła zarówno w jamie ustnej, jak i w jelicie grubym. ​ Grupa pacjentów nieosiągająca zadowalającej utraty nadmiernej masy ciała prezentowała w jamie ustnej wzrost populacji bakterii z typu Fusobacteria i zmniejszenie typu Firmicutes.

Celem badania była ocena roli jaką odgrywa zadowolenie z własnego ciała i wyglądu w angażowaniu się młodzieży szkolnej w cyberbullying. Dane pochodziły od 5817 nastolatków (47,6% chłopców, średni wiek = 15,43 lat) z badań realizowalnych w Polsce w roku 2018. Wyróżniono 4 grupy: sprawcy, ofiary, sprawco-ofiary i niezaangażowani. Analizowano zadowolenie z ciała oraz 10 innych psychospołecznych uwarunkowań, które zaklasyfikowano do czynników demograficznych, socjoekonomicznych, indywidualnych i społecznych. Chociaż wsparcie rodziny okazało się być najsilniejsze, to zadowolenie z ciała pozostało znacząco ważnym czynnikiem ochronnym. Ta ochronna rola była wyraźniejsza w grupie ofiar i sprawco-ofiar, szczególnie wśród chłopców. Poza wsparciem społecznym i osiągnięciami szkolnymi, zadowolenie z własnego ciała i wyglądu okazało się być ważnym czynnikiem ochronnym przed angażowaniem się nastolatków w cyberprzemoc.

Celem badania była ilościowa ocena zależności między spożyciem alkoholu a BMD i ryzykiem złamań osteoporotycznych. Przeprowadziliśmy meta-analizę, do której włączyliśmy 11 badań obejmujących 46 916 osób z pomiarem BMD oraz 8 badań weryfikujących ryzyko złamań i obejmujących 240 871 osób. W porównaniu do osób niepijących alkoholu spożycie do dwóch standardowych drinków dziennie było skorelowane z wyższymi wartościami BMD w odcinku lędźwiowym i szyjnym kości udowej. Wyższe ryzyko złamań szyjki kości udowej stwierdzono począwszy od trzech standardowych drinków alkoholu dziennie (RR = 1,33, 95% CI: 1,04; 1,69 dla trzech napojów alkoholowych dziennie oraz RR = 1,59, 95% CI: 1,23; 2,05 dla czterech) w porównaniu do braku spożycia alkoholu. Jeśli chodzi o ryzyko jakichkolwiek złamań osteoporotycznych, ryzyko to stale rosło wraz ze wzrostem spożycia alkoholu, chociaż nigdy nie osiągało ono istotności statystycznej. Podsumowując, istnieją spójne dowody na to, że zwiększone spożycie alkoholu wiąże się z wyższym ryzykiem osteoporotycznego złamania szyjki kości udowej; jednak rola alkoholu spożywanego w małych dawkach winna być dokładniej zbadana.

Objawy alergiczne po 1 dawce szczepionki przeciw Covid-19 mogą spowodować odstąpienie od podania 2 dawki. Jednak większość pacjentów z łagodnymi objawami alergii można bezpiecznie szczepić. Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do podania szczepionki jest reakcja anafilaktyczna na którykolwiek jej składnik. Glikol polietylenowy (PEG) powszechnie stosowany jako substancja pomocnicza w szczepionkach jest uważany za główną przyczynę reakcji alergicznych w przypadku podawania szczepionek Comirnaty oraz Moderny. Objawy kliniczne alergii na PEG bywają poważne i zagrażające życiu.  Zwiększona świadomość dotycząca tego zjawiska i czynnika etiologicznego  obecnego w wielu produktach, a przede wszystkim w preparatach leczniczych jest niezbędna, aby odpowiednio wcześnie zdiagnozować alergię na PEG i tym samym  zapobiec powtarzającym się reakcjom  anafilaktycznym zagrażających życiu. Konieczne jest  ustandaryzowanie nazewnictwa i oznakowanie produktów zawierających ten potencjalny alergen.

Celem pracy było określenie nasilenia występowania cech osobowości stresowej (typu D), na którą składają się dwie podskale: „negatywna emocjonalność” oraz „hamowanie społeczne” oraz strategii radzenia sobie ze stresem w grupie osób przebywających w polskich jednostkach penitencjarnych. Badanie zostało przeprowadzone w dwóch jednostkach penitencjarnych na terenie województwa małopolskiego. Uczestnikami było 152 osadzonych, zarówno kobiet jak i mężczyzn. W niniejszym badaniu przekrojowym wykorzystano dwa standaryzowane narzędzia badawcze — Mini-COPE oraz DS14. Obecność osobowości stresowej (typu D) wśród osób odbywających karę pozbawienia wolności dotyczyła 42,11% badanych i nie korelowała z ich płcią i wiekiem. Skazani częściej kierowali się „negatywną emocjonalnością” niż „hamowaniem społecznym”. Osoby przebywające w jednostkach penitencjarnych najczęściej stosowały strategię „aktywnego radzenia sobie” i „planowania”. Rodzaje strategii radzenia sobie, którymi posługiwali się respondenci zależały od ich płci oraz obecności cech osobowości typu D. Zwiększenie świadomości społecznej w zakresie problematyki stresu doświadczanego przez osoby odbywające karę pozbawienia wolności może przyczynić się do ograniczenia zjawiska marginalizacji i stygmatyzacji osób osadzonych.

Ostrokrzew paragwajski (Yerba Mate) to gatunek drzewa pochodzący z Ameryki Południowej. Liście tej rośliny zalewa się wrzącą wodą, aby przygotować napój zwany Yerba Mate o działaniu antyoksydacyjnym i witalizującym. Zarówno liście rośliny, jak i napój zawierają kofeinę i polifenole w tym flawonoidy takie jak kwercetyna i rutyna, które odpowiadają za aktywność przeciwutleniającą surowca. Celem pracy było oznaczenie i porównanie zawartości wybranych pierwiastków i związków organicznych w produktach dostępnych w Polsce oraz określenie ilości tych substancji, które przechodzą do naparu z nich przygotowanego.

Wykazano, że picie około 1 L naparu dziennie częściowo może suplementować dzienne zapotrzebowanie na biopierwiastki i związki organiczne. Największą zawartość związków organicznych o właściwościach antyoksydacyjnych (związków fenolowych i kofeiny) stwierdzono w naparach Yerba Mate z Brazylii, a najmniejszą w naparach z Paragwaju.

Celem badania była ocena poziomu lęku wśród polskich i tureckich dentystów podczas pandemii COVID-19 poprzez anonimowy kwestionariusz online. Łącznie w badaniu wzięło udział 400 stomatologów. Odsetek dentystów zgłaszających lęk wynosił 51% w Polsce i 95,5% w Turcji. Polscy dentyści zgłaszali niższy średni poziom lęku podczas pandemii COVID-19 niż dentyści w Turcji, ale pandemia COVID-19 znacznie podniosła poziom ich lęku w porównaniu do wyników wyjściowych. Wyższy wskaźnik infekcji koronawirusem i brak rządowych blokad gabinetów dentystycznych podczas pandemii w Polsce w porównaniu z tymi w Turcji, może wyjaśniać różnicę w poziomie lęku między stomatologami z obu krajów.

Obiektem badań były kultury in vitro Verbena officinalis L. – werbena lekarska. Ziele tej rośliny jest surowcem leczniczym stosowanym od dawna w tradycyjnej medycynie europejskiej, północno-amerykańskiej i chińskiej (TCM). Do oficjalnego lecznictwa europejskiego surowiec ten został wprowadzony w 2008 roku. Monografia surowca („Verbena herb”) figuruje w Farmakopei Europejskiej od 6 wydania oraz w Farmakopei Polskiej począwszy od jej VIII wydania.

Kultury in vitro mogą być bogatym źródłem pozyskiwania związków bioaktywnych dlatego w ramach pracy założono kultury mikropędowe V. officinalis. Prowadzono różne typy kultur: agarowe, płynne stacjonarne oraz wytrząsane w celu uzyskania znacznych przyrostów biomasy i wysokiej produkcji wybranych antyoksydantów – glikozydów fenylopropanoidowych, kwasów fenolowych, irydoidów i flawonoidów. Ekstrakty z biomasy z kultur in vitro i z roślin gruntowych (w celach porównawczych) przebadano pod kontem zawartości związków bioaktywnych oraz oznaczono ich aktywność antyoksydacyjną i przeciwbakteryjną. Badane ekstrakty z kultur in vitro charakteryzowały się nie tylko dużo wyższą produkcją glikozydów fenylopropanoidowych ale również znacznym potencjałem antyoksydacyjnym i działaniem przeciwbakteryjnym w porównaniu z ekstraktami z roślin gruntowych.

Pacjenci onkologiczni są szczególnie narażeni na zakażenia grzybicze ze względu na swoiste czynniki ryzyka i leczenie obniżające odporność. Badania epidemiologiczne dotyczące pediatrycznych pacjentów onkologicznych są wciąż niewystarczające, a istniejące dane trudno uogólniać na inne populacje. Dlatego naszym celem była analiza częstości dodatnich wyników mikrobiologicznych w Klinice Onkologii i Hematologii Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie. W wybranym okresie (lata: 2005 i 2015–2020) w naszym oddziale wykonano 2342 badania u 847 pacjentów. U 62,5% pacjentów wykryto wyniki dodatnie. Najczęstszym patogenem był Candida albicans, jednak obserwowano wzrost częstości występowania gatunków innych niż C. albicans. Zauważyliśmy stopniowy wzrost pozytywnych wyników z materiału z dróg moczowych. Większość wyników jest zgodna z literaturą, ale udało nam się określić profil wyników unikalny dla populacji naszych pacjentów. Prezentowane dane są pomocne w pracy klinicznej i planowaniu dalszych badań w naszym ośrodku.

Badania miały na celu określić profil fitochemiczny oraz potencjał antyoksydacyjny ekstraktów z kultur in vitro tarczycy bocznokwiatowej (Scutellaria lateriflora). Następnie w kulturach agarowych i wytrząsanych zastosowano dwie strategie biotechnologiczne zwiększania produkcji metabolitów: podawanie biogenetycznych prekursorów (fenyloalaniny i tyrozyny) oraz elicytację, czyli stresowanie, jasmonianem metylu. Najwyższy (ponad dwukrotny) wzrost produkcji specyficznych dla tego gatunku flawonoidów oraz werbaskozydu uzyskano po podaniu do podłoża hodowlanego fenyloalaniny. Ponadto po raz pierwszy przetestowano hodowle bioreaktorowe, uzyskując atrakcyjne wyniki.

Sukcesem leczenia endodontycznego jest szczelne wypełnienie systemu kanałów korzeniowych i zabezpieczenie zęba przed powtórną infekcją ze strony jamy ustnej.

Przedstawiono badanie wpływu płynów do płukania kanału korzeniowego – podchlorynu sodu (NaOCl), alkoholu i chlorheksydyny (CHX) na przenikanie środka uszczelniającego epoksydowego (służącego do wypełniania kanałów korzeniowych) do kanalików zębiny.
Badanie przeprowadzono na 60 jednokanałowych zębach ludzkich o prostych korzeniach. Kanały korzeniowe zostały opracowane przy pomocy instrumentów Reciproc® i podzielone na 4 grupy, w których zastosowano różne protokoły płukania. Kanały korzeniowe zostały wypełnione gutaperką i uszczelniaczem AH PlusTM znakowanym porfiryną.
Po 3 dniach wykonano przekroje (grubość 1 mm) korzeni zębów w odległości 2, 5 i 8 mm od wierzchołka korzenia. Penetrację uszczelniacza w głąb kanalików zębiny mierzono w  mikroskopie konfokalnym. Stwierdzono, że najgłębszą penetrację uszczelniacza epoksydowego w kanaliki zębiny zaobserwowano w zębach, w których do końcowego płukania kanału korzeniowego użyto chlorheksydyny (CHX). 

Praca dotyczy problemu otyłości, która wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym. Celem badania było wskazanie czy i jak kształtuje się związek pomiędzy BMI, a różnicami w efektywności serii zabiegów kriostymulacji całego ciała WBC (Whole Body Cryostymulation) u mężczyzn z prawidłowym BMI, oraz mężczyzn z otyłością I i II stopnia.
Grupę dwudziestu siedmiu mężczyzn o niskiej aktywności fizycznej podzielono na trzy podgrupy: N (n = 9, BMI < 24,9), IOb (n = 9, BMI 30,0-34,9) i IIOb (BMI ≥ 35,0). Badani uczestniczyli w 20 3-minutowych sesjach WBC (-120°C), które odbywały się 1-raz dziennie, od poniedziałku do piątku. Skład ciała analizowano przed i po pełnej serii. Poziom adiponektyny (ADP), leptyny (LEP), czynnika martwicy nowotworu alfa (TNF-alfa) we krwi oraz profil lipidowy osocza analizowano trzykrotnie: na początku i do 2 godzin po 10 i 20 sesjach.
Analiza wyników wskazała, że seria 20 zabiegów spowodowała znamienne zmiany w składzie ciała. Korzystne zmiany wskazano także w badaniach biochemicznych. Między 10 a 20 sesjami kriostymulacji całego ciała zaobserwowano znaczny spadek poziomów LEP i TNF-alfa.