Publikacje

Rok 2022 miesiąc: marzec

Opracowano nowy model PK/PD opisujący działanie inhibitorów fosfodiesterazy (PDE) u myszy z autoimmunologicznym zapaleniem wątroby (AZW). Model opisuje zmiany stężenia cAMP w limfocytach T po podaniu inhibitorów PDE myszom, zmiany poziomów cytokin TNFα i IL-17 oraz ich wpływ na aktywność biomarkerów uszkodzenia wątroby (ALT i AST) w surowicy. Zgodnie z przewidywaniami modelu, hamowanie PDE4 w komórkach T powoduje najwyższy wzrost stężenia cAMP, lecz supresja PDE3 i PDE7 również przyczynia się do tego efektu. Zrównoważone hamowanie PDE3, PDE4 i PDE7 wydaje się być obiecującą strategią leczenia AZW.

W populacji 5576 uczestników obserwacyjnego badania IDACO, u pacjentów ze skurczowym nadciśnieniem tętniczym rozpoznanym na podstawie pomiaru na tętnicy ramiennej, obecność centralnego skurczowego nadciśnienia tętniczego zwiększała ryzyko sercowo-naczyniowe i mózgowo-naczyniowe. Kobiety stanowiły blisko 70% pacjentów z centralnym nadciśnieniem skurczowym, ale prawidłowym ciśnieniem na tętnicy ramiennej. Wyniki te podkreślają rolę centralnego ciśnienia skurczowego w stratyfikacji ryzyka, zwłaszcza u kobiet, oraz potrzebę dostosowania leczenia hipotensyjnego.

Celem badań była synteza oraz badanie aktywności dualnych ligandów receptorów serotoninowych 5-HT1A i 5-HT7 o aktywności inhibicyjnej wobec fosfodiesterazy 10A. W badaniach sprawdzano czy zaprojektowane związki wielofunkcyjne powodują poprawę objawów neuropsychiatrycznych (NPS) towarzyszących otępieniu. Najaktywniejsze związki wykazywały działanie przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne oraz przywracały deficyty pamięci w testach na zwierzętach. Badania skuteczności, farmakokinetyki i biodostępności wskazują na potencjał terapeutyczny prezentowanych związków do leczenia NPS.

Jurysdykcje krajowe, a nawet regionalne charakteryzują się dużą rozbieżnością w poziomach podziału kosztów i rodzajach leczenia wykluczonych z koszyka świadczeń. Prowadzi to do nierówności w dostępie do dentystycznych usług zdrowotnych w poszczególnych krajach i pomiędzy nimi, a ostatecznie do nierówności w zdrowiu jamy ustnej. 
Celem artykułu jest porównanie różnic w zakresie opieki dentystycznej i dostępu do niej w 11 krajach europejskich (Bułgarii, Estonii, Francji, Holandii, Irlandii, Litwie, Niemczech, Polsce, Portugalii, Słowacji i Szwecji). Do analizy wybrano trzy najczęstsze choroby jamy ustnej (próchnicę, chorobę przyzębia i bezzębie). Wyniki pokazują, że pilna opieka dentystyczna, ekstrakcja zęba i leczenie w przypadku ostrego bólu spowodowanego zmianami próchnicowymi są ustawowo gwarantowane w większości krajów, natomiast leczenie kanałowe, pielęgnacja przyzębia i odbudowa protetyczna często wymagają podziału kosztów lub są całkowicie wyłączone z koszyka świadczeń. W wielu krajach regularne wizyty u dentysty ograniczają się do jednej wizyty rocznie. 

Publikacja obejmuje tematycznie ocenę wpływu wagotomii jako potencjalnej techniki uzupełniającej do implantacji balonu żołądkowego jako chirurgicznej metody leczenia otyłości. Praca ma charakter translacyjny i wskazuje na dalsze możliwości rozwoju oraz udoskonalania technik bariatrycznych w leczeniu otyłości. Badanie opierało się na porównaniu w obrębie zwierzęcego modelu eksperymentalnego długoterminowej efektywności terapeutycznej oraz zmian uwalniania wybranych enterohormonów dla poszczególnych zabiegów bariatrycznych stosowanych w praktyce klinicznej w porównaniu z wagotomią oraz wagotomią połączoną z aplikacją balonu wewnątrzżołądkowego. Praca powstała dzięki realizacji projektu, kierowanego przez dr Mateusza Wierdaka, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (UMO-2016/23/N/NZ4/03252)

Artykuł dowodzi oraz potwierdza, że połączona analiza odpowiednio dobranych linii komórkowych ludzkiego nabłonka przełyku (BAR-T, OE33 i OE19) traktowanych wybranymi stężeniami soli żółciowych może częściowo odzwierciedlać kliniczne zmiany molekularne odpowiadające danemu etapowi zaawansowania przełyku Barretta (BE) i raka gruczołowego przełyku (EAC). Model ten odzwierciedla warunki eksperymentalne, w których BE może wykazywać progresję do nowotworu przełyku. Klinicznie obserwowany szkodliwy wpływ mieszaniny soli żółciowych obejmuje określone zmiany molekularne obserwowane w odpowiednim modelu refluksu żołądkowo-przełykowego opartym na wybranych ludzkich liniach komórkowych. Publikacja ta, autorstwa grupy naukowców z Pracowni Inżynierii Komórkowej i Diagnostyki Izotopowej Katedry Fizjologii WL UJ CM (https://gameg.cm-uj.krakow.pl), stanowi część badań realizowanych w ramach projektów badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki (UMO-2016/23/D/NZ4/ 01913) oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (LIDER/9/0055/L-8/16/NCBR/2017).”

Celem badania była ocena stosowanych rozwiązań w aspekcie problematyki zapobiegania i leczenia zakażeń w Oddziałach Zabiegowych, a także ocena świadomości występowania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w dobie pandemii COVID-19. W podsumowaniu zwrócono uwagę na konieczność uczestnictwa również pacjentów we wdrażaniu odpowiednich procedur prowadzących do prawidłowej terapii przeciwdrobnoustrojowej i zapobieganiu lekooporności drobnoustrojów.

Astma aspirynowa jest szczególną postacią astmy, której podstawową cechą jest nadwrażliwość na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Nasze badanie, przeprowadzone w obszernej grupie chorych na astmę aspirynową, miało na celu ustalenie związku między mechanizmami zapalnymi leżącymi u podłoża tej choroby a towarzyszącymi uczuleniami na alergeny wziewne, np. pyłki roślin, sierść zwierząt czy roztocza kurzu domowego. Co ciekawe, a być może nawet zaskakujące, u chorych z dodatnimi testami skórnymi na alergeny wziewne poziom eikozanoidów pro-zapalnych w supernatancie plwociny indukowanej jest mniejsze.

Paranowotworowe zespoły neurologiczne (PNS) stanowią różnorodne zespoły objawów neurologicznych, które są związane z chorobą nowotworową. Wynikają one z reakcji immunologicznej towarzyszącej pojawieniu się tkanki nowotworowej. Często wystąpienie objawów PNS wyprzedza uwidocznione guza w badaniach anatomicznych (TK i MR) nawet o kilka miesięcy.  Wykonanie badania PET/CT z [18F]FDG, w takich przypadkach, umożliwia wczesne wykrycie guza nowotworowego u ok 50% pacjentów.  Zwiększa to z szansę na całkowite wyleczenie z choroby nowotworowej i ustąpienie objawów PNS.

W badaniu tym sprawdzano tzw. gęste sieci włóknika, oporne na lizę, u pacjentów z chorobą wieńcową serca. Sprawdzaliśmy, czy indukowany przez statyny spadek cholesterolu frakcji LDL mógłby poprawić fenotyp zakrzepu u pacjentów. Badaniem objęto 130 kolejnych pacjentów Szpitala im. Jana Pawła II, którzy po leczeniu nie osiągnęli oczekiwanego poziomu 1,8 mmol/l LDL-cholesterolu LDL. Po dalszych 7 miesiącach leczenia statynami, podawanymi w wysokiej dawce, czynniki krzepnięcia zostały obniżone do wartości „bezpiecznych”.

Wniosek: warto nie odrzucać od razu leku, lecz sprawdzić go w wyższej dawce.

Celem badań była ocena bezpieczeństwa stosowania dwóch nowych pochodnych hydantoiny (JH3 i JH10) o charakterze potencjalnych filtrów UV z wykorzystaniem modelu zrekonstruowanego ludzkiego naskórka EpiSkin^TM. Zbadano przenikalność, działanie drażniące oraz fototoksyczność nowych pochodnych. Dodatkowo sprawdzono, czy związki JH3 i JH10 nie wykazują potencjału genotoksycznego in vitro. Badania potwierdziły, że badane struktury cechują się brakiem działania drażniącego, fototoksycznego oraz genotoksycznego. Przenikalność JH3 była mniejsza lub zbliżona do przenikalności obecnie stosowanych filtrów UV, podczas gdy związek JH10 odznaczał się zdolnością do przenikania przez skórę. 

Nasze badanie jako pierwsze analizuje zapalenie płuc po wymianie stawu biodrowego. Oceniano ponad 55 tysięcy osób operowanych w 2017 roku. Operowane osoby były głównie w wieku powyżej 65 roku życia. Ryzyko zapalenia płuc w tej populacji wyniosło 0,7%. W ocenie licznych czynników zwiększających ryzyko tego zakażenia, uzyskane dane podkreślają konieczność szczepień oraz rehabilitacji. Dlatego odpowiednie przygotowanie do zabiegu wydaje się kluczowe. Grupę szczególnego narażenia stanowią pacjenci, którym przepisano antybiotyk w trakcie wypisu ze szpitala. Wyniki sugerują potrzebną konieczną poprawę w eliminacji kolejnych czynników ryzyka, ale przede wszystkim aktywną rehabilitację zarówno przed zabiegiem operacyjnym, jak i po nim.

Celem badania była analiza samooceny kompetencji studentów 5 roku kierunku farmacja (rocznik 2018/2019 oraz 2019/2020) przed i po egzaminie OSPE, który kończył kurs Opieka farmaceutyczna. Wykazano, że samoocena większości badanych kompetencji zawodowych studentów po udziale w OSPE wzrosła. Może to dowodzić, że forma egzaminu wymuszająca kontakt z symulowanymi pacjentami i samoocena przebiegu poszczególnych stacji, wpłynęła na zmianę postrzegania własnych kompetencji zawodowych przez studentów. Samoocena kompetencji studentów z rocznika 2019/2020 przed egzaminem OSPE jak i po nim była wyższa w porównaniu z rocznikiem 2018/2019, można to tłumaczyć wprowadzeniem kształcenia metodą PBL w roku akademickim 2019/2020 podczas kursu Opieka farmaceutyczna.

Po raz pierwszy wykazano w naszych badaniach, że suplementacja jelitową fosfatazą alkaliczną w połączeniu z umiarkowaną aktywnością fizyczną, jako alternatywą dla farmakoterapii, znacznie złagodziła nasilenie eksperymentalnego zapalenia jelita grubego u otyłych myszy i zwiększyło ich siłę mięśniową. Korzystny efekt takiej kombinacji fosfatazy i dowolnego wysiłku, może wynikać ze zmniejszenia uwalniania cytokin prozapalnych oraz złagodzenia skutków stresu oksydacyjnego i zmniejszenia uszkodzeń DNA w błonie śluzowej okrężnicy, a także ze zmian w mikrobiomie jelitowym, skutkujących zwiększeniem różnorodności bakterii jelitowych. Wyniki tego badania dowodzą potencjalnej roli jelitowej fosfatazy alkalicznej we wzmacnianiu efektów ochronnych, wywołanych umiarkowaną aktywnością fizyczną w doświadczalnym zapaleniu jelita grubego, co w przyszłości może stanowić rekomendację do stosowania tej alternatywnej terapii w nieswoistych zapaleniach jelit u ludzi.

Przeanalizowano związek subklinicznej niedoczynności tarczycy (SCH) z obecnymi i nieobecnymi przeciwciałami przeciwtarczycowymi (ATA) z fenotypami zespołu policystycznych jajników (PCOS) i profilem metabolicznym. Spośród badanych parametrów najsilniejszy związek z SCH potwierdzono dla insulinooporności i dyslipidemii. SCH był niezależnym czynnikiem ryzyka insulinooporności; dodatkowa obecność ATA nie nasilała zaburzeń metabolicznych. Nie było istotnego związku żadnego fenotypu PCOS z SCH ani z obecnością krążących ATA. Nie stwierdzono istotnej różnicy w parametrach hormonalnych i nasileniu hirsutyzmu pomiędzy kobietami z PCOS z SCH i bez SCH

Standardem leczenia pacjentów z zawałem serca przezskórna angioplastyka wieńcowa (stentowanie). Pacjenci ci wymagają wstępnej stratyfikacji ryzyka celem ustalenia pilności skierowania do leczenia interwencyjnego. W naszym badaniu oceniliśmy przydatność parametrów równowagi kwasowo-zasadowej we wczesnej stratyfikacji ryzyka pacjentów z zawałem serca. Wykazaliśmy, że podwyższony poziom mleczanów, luka anionowa oraz nadmiar zasad korelują ze stopniem ciężkości stanu klinicznego przy przyjęciu do szpitala, a wartość nadmiaru zasad określa ryzyko zgonu w obserwacji 30 dniowej i rocznej.

Celem pracy była ocena częstości występowania nadwagi i otyłości wśród żołnierzy Sił Zbrojnych RP biorących udział w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2016-2020 oraz analiza czynników ryzyka wpływających na wzrost ich masy ciała. W badaniu wzięło udział 1096 żołnierzy. Tylko 33% z nich miało prawidłową masę ciała, a 17,3% uznano za otyłych. Wyniki wykazały, że wiek 40 lat lub więcej, sen trwający sześć godzin lub krócej na dobę, częstsze sięganie po jedzenie w sytuacjach stresowych, posiadanie matki z nadmierną masą ciała, brak ćwiczeń fizycznych lub ćwiczenia co najwyżej dwa dni w tygodniu oraz spędzanie dwóch lub więcej godzin dziennie przed telewizorem zwiększają ryzyko otyłości wśród żołnierzy Wojska Polskiego. Czynniki takie jak historia otyłości w rodzinie, nawyki żywieniowe, aktywność fizyczna, długość snu i umiejętność radzenia sobie ze stresem mogą być wykorzystane do identyfikacji żołnierzy o podwyższonym ryzyku rozwoju otyłości w celu zapewnienia im spersonalizowanych programów prewencyjnych.

Czerniak oka jest najczęstszym pierwotnym nowotworem oka u dorosłych, wywodzącym się z melanocytów błony naczyniowej oka (83%). spojówki (5%), lub innych struktur (10%). Stanowi 3,7% wszystkich przypadków czerniaka. Częstość występowania czerniaka gałki ocznej różni się w zależności od grup etnicznych i regionów na całym świecie, przy czym najwyższe zachorowania występują w Europie Północnej i Australii, a najniższe w populacjach Azjatów, Latynosów i osób rasy czarnej (tj. częstość występowania czerniaka błony naczyniowej oka waha się od 0,31 u osób rasy czarnej i 0,38 u Azjatów do 11,7/1 000 000 osobolat w Europie Północnej).  W niniejszym badaniu po raz pierwszy w populacji Polski dokonano oceny zachorowalności i charakterystyki czerniaka gałki ocznej. Analiza obejmowała zarówno standaryzowaną wiekowo częstość występowania czerniaka gałki ocznej (jednostka zapadalności obejmuje 1 000 000 osobolat) w latach 2010–2017, jak i analizę przeżycia pacjentów z rozpoznaniem czerniaka gałki ocznej w latach 2010–2014 z pięcioletnią obserwacją.  Średnia zachorowalność na czerniaka gałki ocznej wynosiła 8,76/1 000 000 osobolat, a średni wiek w momencie rozpoznania wynosił 62,73 ± 14,43 lat. Nie było statystycznie istotnych trendów we współczynnikach zapadalności w latach 2010–2017; jednak w okresie badania nastąpił nieznaczny wzrost średniego wieku rozpoznania. Ogólna częstość występowania czerniaka błony naczyniowej oka, powiek i czerniaka spojówki wynosiła odpowiednio 6,67/1 000 000, 0,47/1 000 000 i 0,28/1 000 000 osobolat. Nasze wyniki mieściły się w połowie zakresu zachorowalności na czerniaka gałki ocznej na całym świecie, który jest znacznie wyższy wśród osób rasy białej niż czarnych i Azjatów. Był on również podobny do odnotowanego w Europie Środkowej (Słowacja, Słowenia i Szwajcaria), wyższy niż w Korei Południowej, Singapurze, USA i Europie Południowej (Włochy i Hiszpania), ale niższy niż w Europie Północnej (Dania, Norwegia, Szwecja i Estonia), Irlandii i Australii.  

Nadal u ponad 50% pacjentów pojawiają się przerzuty w ciągu 25 lat od początkowej diagnozy. Złe wskaźniki rokownicze obejmują starszy wiek w momencie rozpoznania, dużą średnicę guza, lokalizację w ciele rzęskowym, rozrost zewnątrzgałkowy, typ nabłonkowatokomórkowy i nieprawidłowości cytogenetyczne.

W pracy pt.: “Nitrite Concentration in the Striated Muscles Is Reversely Related to Myoglobin and Mitochondrial Proteins Content in Rats” autorstwa Joanny Majerczak i wsp. opublikowanej w International Journal of Molecular Sciences (IF=5.924, doi: 10.3390/ijms23052686), wykazano po raz pierwszy, że mięśniowe stężenie azotynów jest najniższe w mięśniu sercowym, nieco wyższe w mięśniach szkieletowych wolnokurczliwych, „tlenowych”, a najwyższe w mięśniach szkieletowych szybkokurczliwych, „glikolitycznych”. Azotyny stanowią bezpośrednie źródło tlenku azotu (NO) w tzw. niekonwencjonalnym szlaku produkcji NO (tj. azotany-azotyny-NO), zwłaszcza w sytuacji, gdy produkcja NO na drodze konwencjonalnej tj. w reakcji katalizowanej przez syntazę tlenku azotu jest niewystarczająca (np. hipoksja). Mając na uwadze fakt, że mięśnie szkieletowe człowieka stanowią aż około 30-40% masy ciała, mięśniowa pula azotanów i azotynów stanowi ważny rezerwuar NO w organizmie. Wyższe stężenie azotynów w mięśniach szybkich, w których w wysiłku dochodzi do większej kwasicy metabolicznej, zwiększać może uwalnianie NO z azotynów przyczyniając się do NO-zależnego rozszerzenia naczyń i poprawy ukrwienia tych mięśni w intensywnym wysiłku.