Publikacje

Rok 2022 miesiąc: sierpień

Ból neuropatyczny należy do przewlekłych chorób o złożonym patomechanizmie, a obecnie stosowana farmakoterapia nie jest w pełni skuteczna. Poszukiwanie nowych opcji leczenia bólu neuropatycznego wpisuje się w aktualne kierunki badawcze. Zarówno ankirynowe kanały przejściowego potencjału (TRPA1) jak i fosfodiesterazy cyklicznych nukleotydów (PDEs) odkrywają istotną rolę w patogenezie bólu neuropatycznego. Mając to na uwadze, w ramach naszych badań, zaprojektowaliśmy i otrzymaliśmy nowe pochodne 8-alkoksypuryno-2,6-dionu, wykazujące jednocześnie cechy antagonistów kanałów TRPA1 i inhibitorów fosfodiesteraz PDE4B/7A. Tego typu wielofunkcyjne związki wykazały działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne w zwierzęcych modelach bólu, w tym neuropatycznego oraz zapalenia. Najbardziej obiecujący związek wykazał skuteczność w modelu reumatoidalnego zapalenia stawów oraz cechował się korzystnymi właściwościami farmakokinetycznymi. Zaprezentowane badania potwierdziły, że przedstawione podejście terapeutyczne, reprezentowane przez nową klasę związków, może być interesujące dla poszukiwania nowych analgetyków o większej skuteczności i bezpieczeństwie działania.

Najważniejszym przesłaniem pracy jest:

W ramach programu klinicznego MASTER DAPT do którego włączonych zostało 4579 pacjentów po zabiegach angioplastyki tętnic wieńcowych z zastosowaniem stentu uwalniającego lek (Ultimaster) z wysokim ryzykiem powikłań krwotocznych ilość MACE (eng. major adverse cardiac and cerebral event) oraz NACE (eng. net adverse clinical events) nie różniła się w grupach przyjmujących podwójną terpaię przeciwpłytkową (eng. double antiplatelet therapy, DAPT) zarówno przez 1 jak i 3 miesiące. Liczba klinicznie istotnych epizodów krwawień (eng. clinically relevant nonmajor bleeding, MCB) była niższa w grupie ze skróconym czasem stosowania DAPT. Podobnie w grupie pacjentów stosujących doustną terapię przeciwkrzepliwą liczba powikłań MACE była podobna, a liczba MCB niższa w grupie w której odstawiono pojedynczy lek przeciwpłytkowy po okresie 6 miesięcy po zabiegu PCI w porównaniu do pacjentów, u których utrzymano pojedyncza terapię przeciwpłytkową powyżej 6 miesięcy.

W artykule zaprezentowany został związek (R)-7 [(R)-AS-1] będący pierwszym w klasie (first-in-class) małocząsteczkowym pozytywnym allosterycznym modulatorem (PAM) transportera glutaminianu (EAAT2). Substancja ta posiada szeroką aktywność przeciwdrgawkową w modelach zwierzęcych, korzystne parametry ADME-Tox oraz zadowalający profil farmakokinetyczny. Unikalny mechanizm działania, nieopisany dotychczas dla leków przeciwpadaczkowych, sprawia iż (R)-7 [(R)-AS-1] jest potencjalnym kandydatem do dalszego rozwoju przedklinicznego i klinicznego w szczególności w padaczce, ale również w innych chorobach neurologicznych, neurodegeneracyjnych i psychiatrycznych. Badania mają charakter multidyscyplinarny i wieloośrodkowy, uczestniczyli w nich naukowcy z Polski, Stanów Zjednoczonych, Norwegii i Niemiec.

Celem pracy była ocena znaczenia ciśnienia tętna (PP), czyli różnicy między wartością ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, dla przewidywania ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych i śmiertelności, w zależności od wieku pacjenta. W bazie danych IDACO, obejmującej 11 848 badanych z 13 populacji, oceniono osobno komponentę elastyczną (elPP) i komponentę wynikającą ze sztywności naczyń (stPP). U badanych w wieku 50-60 lat wszystkie komponenty PP przewidywały ryzyko chorób układu krążenia, podczas gdy u osób młodszych składowa elastyczna przewidywała zawały serca, a komponenta pochodna sztywności naczyń – udary mózgu. U badanych powyżej 60 roku życia istotna dla rokowania była jedynie komponenta elastyczna PP.

Odległe wyniki leczenia nawrotu zwężenia w stencie po zastosowaniu balonu uwalniającego lek lub stentów z cienkimi stratami w zależności od długości trwania podwójnej terapii przeciwpłytkowej (DEB-Dragon Registry).

Celem zebrania dużej liczby chorych, dane w stworzonym rejestrze (DEB DRAGON Registry) były gromadzone w kilku ośrodkach w Polsce, m.in. w Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, Zabrzu oraz Bydgoszczy, a także innych ośrodkach europejskich.
Analiza chorych, która uwzględniła rodzaj PCI (DES vs. DEB) i długość czasu trwania DAPT (krótszy lub równy sześć miesięcy oraz dłuższy), wykazała lepsze wyniki leczenia w przypadku zastosowania leczenia metodą DES oraz czasu trwania DAPT dłuższego niż sześć miesięcy.

Ważnym elementem leczenia chorób układu sercowo – naczyniowego jest prawidłowo ukształtowana wiedza pacjentów na temat ich przypadłości. Badania pokazują, że nadal nie jest ona na zadowalającym poziomie. Mając to na uwadze, przeprowadziliśmy ankietę wśród uczestników Kongresu Kardiologicznego Pacjenta oraz pacjentów na Oddziale Kardiologicznym. Pytaliśmy w niej o źródła, z których pacjenci czerpią informacje na temat swojej choroby oraz o to, jakie źródło informacji byłoby dla nich najlepsze.  Niezależnie od czynników socjodemograficznych, pacjenci uznawali lekarzy za najbardziej godnych zaufania w uzyskiwaniu informacji na temat swojej choroby. Pacjenci z wyższym wykształceniem częściej korzystali z książek oraz internetu, a pozostali pacjenci bardziej polegali na wiedzy zdobytej u kardiologa.

W pracy opisany został wychwyt i dystrybucja doksorubicyny w linii komórek raka piersi MCF7, który monitorowano za pomocą pomiarów metodą spektroskopii Ramana. Wykazano, że biodostępność doksorubicyny można znacząco zwiększyć stosując supramolekularny, taśmowy układ nośnikowy – czerwień Kongo. Aby zrozumieć mechanizm dostarczania doksorubicyny przez takie nośniki, przeprowadzono dodatkowe pomiary monowarstw i symulacje dynamiki molekularnej na modelowych błonach. Uzyskane wyniki pokazały, że cząstki czerwieni Kongo, działając jak molekularne nożyczki, przecinają agregaty doksorubicyny i włączają je w niewielkie skupiska czerwieni Kongo. Mieszane klastry złożone z doksorubicyny i czerwieni Kongo zostały zaadsorbowane na hydrofilowej części modelowej membrany. Takie zachowanie sprzyjało przechodzeniu przez błonę.

Powikłania zatorowo-zakrzepowe choroby niedokrwiennej serca, takie jak zawał serca czy udar mózgu są jedną z głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności w krajach wysoko uprzemysłowionych. Dotąd nie wyjaśniono, co powoduje, że ryzyko takich powikłań jest wyższe u części pacjentów. Celem naszego badania była ocena, czy krążące we krwi kompleksy białkowe aktywnego czynnika VII i antytrombiny (FVIIa-AT), świadczące o aktywacji krzepnięcia krwi, są związane z obecnością we krwi białek układu krzepnięcia, takimi jak czynnik XI (FXIa) oraz czynnik tkankowy (TF). Zbadano 120 pacjentów z zaawansowaną chorobą wieńcową i obserwowano ich przez ok. 9 lat pod kątem zgonu, zawału serca i udaru. Stwierdzono, że: (1) kompleksy FVII-AT są związane ze wskaźnikami stresu oksydacyjnego i są podwyższone u pacjentów z wykrywalnymi we krwi aktywnymi czynnikami krzepnięcia: FXIa i TF oraz (2) pacjenci z wyjściowo wysokimi stężeniami FVIIa-AT charakteryzują się 4,6-krotnie wyższym ryzykiem wystąpienia udaru lub zatorowości obwodowej oraz 7,5-krotnie wyższym ryzykiem złożonego punktu końcowego zdefiniowanego jako zawał serca, udar mózgu, zatorowość obwodowa oraz zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych. Uzyskane dane podkreślają znaczenie aktywacji układu krzepnięcia u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i uzasadniają konieczność prowadzenia dalszych badań nad rolą leków przeciwkrzepliwych w tej grupie chorych. 

Zespół majaczeniowy jest istotnym powikłaniem po udarze, który charakteryzują przejściowe zaburzenia świadomości i funkcji poznawczych. Wykazano, że zespół majaczeniowy jest związany z gorszym rokowaniem po udarze mózgu. Dlatego identyfikacja osób o zwiększonym ryzyku rozwoju zespołu majaczeniowego po udarze ma istotne znaczenie kliniczne. W naszej pracy wykazaliśmy, że dodanie białka C-reaktywnego (CRP), zmierzonego przy przyjęciu na oddział, do modelu predykcyjnego zawierającego łatwo dostępne dane kliniczne, poprawia jego zdolność przewidywania wystąpienia majaczenia po udarze. Wyniki naszej pracy sugerują, że CRP może być wskaźnikiem biologicznym zespołu majaczeniowego użytecznym w ocenie ryzyka wystąpienia majaczenia po udarze.

W pierwszych miesiącach życia cielęta są narażone na infekcje bakteryjne i wirusowe. Optymalnym zadaniem żywienia jest oferowanie cielętom dodatków paszowych, które poprawią ich wzrost przy jednoczesnym zmniejszeniu zachorowalności. Jest to pierwszy eksperyment, w którym zbadano wpływ suplementacji cieląt kombinacją dwóch dodatków paszowych – jednego zawierającego mycelium Lentinula edodes wzbogacone w selen, a drugi zawierający enzymy trzustkowe, kwasy organiczne, maślan sodu oraz nanocząsteczki dwutlenku krzemu. W trakcie badań oznaczono stężenie Se w surowicy, stężenie immunoglobulin i cytokin, liczbę białych krwinek oraz aktywność fagocytarną. Stwierdzono pozytywne efekty u cieląt: tendencję do poprawy niektórych ocenianych parametrów odpornościowych oraz tendencję do wyższych średnich dziennych przyrostów masy.

Suplementacja diety kwasami n-3 PUFA nie przynosi jednakowych efektów u wszystkich osób. Wyniki opublikowanego badania wskazują na szczególnie korzystne zmiany metaboliczne po 3-miesięcznej suplementacji n-3 PUFA u osób otyłych z zaburzoną sygnalizacją hormonu jelitowego – glukozozależnego peptydu insulinotropowego GIP. Stwierdzono, że u pacjentów z wysokim poziomem GIP we krwi, po wbudowaniu kwasów DHA i EPA w błony komórkowe,  doszło do poprawy tolerancji glukozy, obniżenia poziomu niezestryfikowanych –a szczególnie nasyconych – kwasów tłuszczowych we krwi oraz normalizacji podstawowego i poposiłkowego stężenia GIP we krwi. Efektów takich nie zaobserwowano w grupie placebo.  Zatem otyli pacjenci z podwyższonym endogennym GIP mogą być nową grupą docelową suplementacji n-3 PUFA w celu poprawy zdrowia metabolicznego.

Choroba Alzheimera jest główną przyczyną demencji, dotykającej ludzi w podeszłym wieku. Jest ona wynikiem obumierania komórek nerwowych, czego efektami są m.in. zaburzenia pamięci czy zmiany w osobowości. Nowatorskim podejściem w poszukiwaniu skutecznego leku na to nieuleczalne jak dotąd schorzenie są ligandy wielofunkcyjne – cząsteczki, które w sposób przewidziany mogą oddziaływać z więcej niż jednym celem biologicznym w organizmie. W opublikowanej pracy prezentujemy projektowanie, syntezę chemiczną i badania biologiczne nowych ligandów wielofunkcyjnych. Związki te łączą w sobie aktywność na receptory serotoninowe 5-HT₆ i cholinoesterazy oraz aktywność przeciwutleniającą i chelatującą jony metali. Taki profil aktywności nowych związków celuje w struktury biologiczne i mechanizmy zaangażowane w powstawanie i rozwój choroby Alzheimera. Opisane związki stanowią istotny krok w poszerzaniu naszej wiedzy na temat poszukiwania skutecznych terapii tej ciężkiej choroby.

Cytologia złuszczeniowa śluzówki nosa jest nieinwazyjnym narzędziem stosowanym w diagnostyce alergicznego i niealergicznego nieżytu nosa. Retrospektywna analiza cytogramów wykonanych u 842 pacjentów leczonych w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie wykazała istotny związek między wskaźnikiem Epith:Infl (komórki nabłonkowe: komórki napływowe) a czterema grupami chorób układu oddechowego. Im bardziej nasilony był stan zapalny, tym większy odsetek pacjentów przejawiał podwyższony poziom eozynofilów (>1% w komórkach zapalnych). W przypadku alergicznego nieżytu nosa stwierdzono, że im silniejszy stopień zapalenia (wyższy współczynnik Epith:Infl, tym słabiej nasilony odczyn zapalenia eozynofilowego, z wyjątkiem alergicznego nieżytu nosa wywołanego przez alergeny pyłkowe. 

Wstęp/Cel: Nie ma jednomyślności odnośnie „bezpiecznego” stężenia kwasu cytrynowego stosowanego w leczeniu kanałowym zębów. W badaniu oceniano cytotoksyczność i aktywność przeciwbakteryjną w zakażonych kanalikach zębiny stosując kwas cytrynowy (CA) w roztworach o stężeniu 10% i 1%.

Metody: Cytotoksyczność roztworów CA badano w fibroblastach L-929, a efekt bakteriobójczy oceniano w zakażonych kanałach korzeniowych modelową bakterią Enterococcus faecalis. Określano minimalne stężenie bakteriostatyczne (MIC) i bakteriobójcze (MBC) metodą makrorozcieńczeń bulionu zgodnie z wytycznymi Instytutu Standardów Klinicznych i Laboratoryjnych (Clinical & Laboratory Standards Institute, Wayne, PA, USA) oraz aktywność antyseptyczną w zainfekowanych kanałach korzeniowych zębów ludzkich (z bakteriami obecnymi w kanalikach zębinowych) przy użyciu mikroskopu konfokalnego.

Wyniki: Zarówno nierozcieńczone, jak i rozcieńczone roztwory CA wykazywały silną cytotoksyczność w stosunku do fibroblastów (dopiero przy stężeniu 0,1% nie odnotowano negatywnych efektów na hodowlę komórkową). MIC i MBC wyniosły odpowiednio 6,25 i 12,50 mg/ml. W zależności od stężenia CA uzyskano znaczną redukcję liczby bakterii w zainfekowanych kanalikach zębinowych kanałów korzeniowych w porównaniu z pozytywną grupą kontrolną – po trzyminutowym płukaniu kanałów 10% roztworem CA przetrwało około 9,7% bakterii, a po analogicznym płukaniu 1% roztworem – 35,2% bakterii.

Wnioski: Pomimo cennych właściwości antyseptycznych, cytotoksyczne działanie kwasu cytrynowego powinno być brane pod uwagę w leczeniu endodontycznym zębów.

Badanie było wyjątkowe, ze względu na to, że zostało oparte na dużej liczbie kobiet w grupie badawczej oraz na wielokrotnych pomiarach hormonów. Ze względu na uciążliwą procedurę oraz koszty analiz takie badania są nadal rzadkością. Jego wyniki stanowią wsparcie dla idei, że zachowanie seksualne są związane z poziomem estradiolu i progesteronu, jednak nie we wszystkich swoich aspektach. Pomimo tego, że nadal nie jesteśmy w stanie jednoznacznie zrozumieć skomplikowanej siatki relacji i sprzężeń zwrotnych między hormonami płciowymi a zachowaniem, każde badanie takie jak to sprawia, że jesteśmy o krok bliżej takiego zrozumienia.

Wstęp/Cel: Nie ma jednomyślności odnośnie „bezpiecznego” stężenia kwasu cytrynowego stosowanego w leczeniu kanałowym zębów. W badaniu oceniano cytotoksyczność i aktywność przeciwbakteryjną w zakażonych kanalikach zębiny stosując kwas cytrynowy (CA) w roztworach o stężeniu 10% i 1%.

Metody: Cytotoksyczność roztworów CA badano w fibroblastach L-929, a efekt bakteriobójczy oceniano w zakażonych kanałach korzeniowych modelową bakterią Enterococcus faecalis. Określano minimalne stężenie bakteriostatyczne (MIC) i bakteriobójcze (MBC) metodą makrorozcieńczeń bulionu zgodnie z wytycznymi Instytutu Standardów Klinicznych i Laboratoryjnych (Clinical & Laboratory Standards Institute, Wayne, PA, USA) oraz aktywność antyseptyczną w zainfekowanych kanałach korzeniowych zębów ludzkich (z bakteriami obecnymi w kanalikach zębinowych) przy użyciu mikroskopu konfokalnego.

Wyniki: Zarówno nierozcieńczone, jak i rozcieńczone roztwory CA wykazywały silną cytotoksyczność w stosunku do fibroblastów (dopiero przy stężeniu 0,1% nie odnotowano negatywnych efektów na hodowlę komórkową). MIC i MBC wyniosły odpowiednio 6,25 i 12,50 mg/ml. W zależności od stężenia CA uzyskano znaczną redukcję liczby bakterii w zainfekowanych kanalikach zębinowych kanałów korzeniowych w porównaniu z pozytywną grupą kontrolną – po trzyminutowym płukaniu kanałów 10% roztworem CA przetrwało około 9,7% bakterii, a po analogicznym płukaniu 1% roztworem – 35,2% bakterii.

Wnioski: Pomimo cennych właściwości antyseptycznych, cytotoksyczne działanie kwasu cytrynowego powinno być brane pod uwagę w leczeniu endodontycznym zębów.