Publikacje

Rok 2023 miesiąc: maj

Pacjenci z tętniczym nadciśnieniem płucnym (TNP) mają zaburzenie rytmu serca wynikającymi z dysfunkcji węzła zatokowo-przedsionkowego. Celem tego badania była eksploracja wpływu TNP na dysfunkcje tego węzła. U szczurów, TNP wywołano wstrzyknięciem substancji toksycznej (monokrotaliny). Trzy tygodnie po wstrzyknięciu nastąpiło zwolnienie rytmu zatokowego przy braku wpływu układu nerwowego. W komórkach węzła u szczurów z TNP nastąpiła regulacja w dół wielu kanałów jonowych i regulacja w górę wielu genów zwłóknienia. Podsumowując, przebudowa węzła zatokowo-przedsionkowego może być przyczyną zgonów u pacjentów z TNP.

Wiele badań naukowych wskazywało na zwiększenie średniej masy ciała w populacji ogólnej podczas pandemii COVID-19.  Ponieważ większość badań w czasie pandemii była prowadzona online, grupą niedostatecznie reprezentowaną w tych analizach byli seniorzy. Wyniki naszych badań przeprowadzonych na grupie osób w podeszłym wieku wskazują ze większość z nich nie zmieniła swojej masy ciała w czasie pandemii. Około 25% zwiększyło masę ciała, natomiast 10% zmniejszyło masę ciała.  O ile zwiększenie masy ciała związane było z cechami społeczno-demograficznymi, to zmniejszenie masy ciała podczas pandemii u osób starszych było bardzo silnie związane z przechorowaniem COVID-19, niezależnie od przebiegu zachorowania.

Spondyloartropatie (SpA) to rodzina schorzeń reumatycznych, które charakteryzują się między innymi przewlekłym stanem zapalnym i zaburzeniami dotyczącymi przebudowy tkanki kostnej obejmującymi – w zależności od podtypu choroby – głównie szkielet osiowy (osiowe SpA – axSpA) lub obwodowy (obwodowe SpA – perSpA). Uważa się, że przewlekły stan zapalny w SpA „napędzany” jest przez komórki układu odpornościowego, np. monocyty. W opublikowanej pracy wykazano, że w zależności od podtypu SpA, poszczególne subpopulacje monocytów (tj. klasyczne, nieklasyczne i pośrednie) wykazują odmienny, charakterystyczny profil ekspresji mikro-RNA o określonych właściwościach immunoregulacyjnych, którego oznaczenie może odgrywać istotną rolę w procesie diagnozowania oraz rozróżniania podtypów SpA, jak również pomóc w zrozumieniu etiopatogenezy SpA w kontekście znanych już funkcji subpopulacji tychże monocytów. 

Rak endometrium jest najczęstszym nowotworem żeńskiego układu rozrodczego w Polsce i krajach rozwiniętych. Nadal istnieje zapotrzebowanie na skuteczniejsze sposoby określania stopnia złośliwości i optymalizacji leczenia pacjentów. WNT i mTOR są składnikami szlaków sygnałowych w komórkach nowotworowych, a dysfunkcja któregokolwiek z tych białek jest związana z patogenezą nowotworów. Celem naszej pracy była ocena wpływu poziomów WNT-1 i mTOR w różnych lokalizacjach komórkowych na parametry kliniczne raka endometrium. Poziomy WNT-1 i mTOR w błonie komórkowej, jądrze i cytoplazmie oceniano za pomocą barwienia immunohistochemicznego w grupie 64 pacjentek z rakiem endometrium. Odkryliśmy, że poziomy ekspresji WNT-1 i mTOR w przedziałach komórkowych były związane ze stopniem zróżnicowania guza. Poziom WNT-1 w błonie komórkowej był ujemnie związany z wyższym stopniem zróżnicowania raka endometrium, podczas gdy cytoplazmatyczny WNT-1 i jądrowy mTOR wykazywały dodatnie powiązania. Ponadto jądrowy mTOR był pozytywnie powiązany ze stadiami zaawansowania FIGO IB-IV. Podsumowując, stwierdziliśmy, że ocena WNT-1 w błonie komórkowej może być przydatna do wykluczenia przypadków raka endometrium z najwyższym stopniem zróżnicowania, podczas gdy cytoplazmatyczny WNT-1 i jądrowy mTOR mogą służyć jako wskaźniki przydatne do ich potwierdzenia.

W naszym badaniu udokumentowaliśmy, że wśród pacjentów z chorobą Leśniowskiego – Crohna występują zaburzenia w składzie mykobiomu jelitowego. Ponadto, wykazaliśmy, że niektóre gatunki grzybów mogą stanowić marker mikrobiologiczny, pomocny w przewidywaniu zaostrzenia, czy rozpoznania choroby. Udokumentowane zmiany w obrębie poszczególnych gatunków w zależności od aktywności CD, a także wykazanie dodatniej korelacji niektórych gatunków z kalprotektyną, czy PCDAI dają mocne dowody na to, że mikroorganizmy te mogą mieć udział w rozwoju i przebiegu CD.

Przewlekłe zapalenie trzustki (CP) jest nieodwracalną i postępującą chorobą zapalną, a wiedza na temat jego rozwoju i progresji jest ograniczona. Celem pracy było określenie profilu cytokin prozapalnych w surowicy i systemu obrony antyoksydacyjnej komórek w modelu zwierzęcym CP indukowanym ceruleiną oraz zbadanie wpływu tych zmian na wybrane cytokiny w błonie śluzowej jelit i tkance trzustkowej, a także na wybrane parametry biochemiczne w surowicy. Ekspresję mRNA genów CLDN1 i CDH1 oraz poziomy klaudyny-1 i E-kadheryny, białek bariery jelitowej, w błonie śluzowej jelit określono za pomocą analizy western blot. Badanie wykazało umiarkowane zmiany patomorfologiczne w trzustce świń 43 dni po ostatnim podaniu ceruleiny. Także poziomy cytokin prozapalnych (IL-1β, -6, TNF-α) oraz CRP, LDH, GGTP i enzymów/czynników antyoksydacyjnych (SOD, GSH) w surowicy krwi były zwiększone po jej wstrzyknięciach. Wzrost poziomu tych cytokin i GSH stwierdzono także w błonie śluzowej jelita czczego i tkance trzustkowej. W dwunastnicy zaobserwowano zmniejszoną ekspresję mRNA CDH1 i poziom E-kadheryny oraz zwiększony poziom kwasu D-mlekowego, wskaźnika nieszczelnego jelita, wskazujący na stan zapalny. Na podstawie obecnych wyników możemy stwierdzić, że powtarzające się iniekcje ceruleiny u rosnących świń nie tylko doprowadziły z czasem do CP, ale także wywołały stan zapalny w jelicie. W wyniku zapalenia bariera jelitowa została osłabiona. 

Dokonano porównania wielkości ciała modzelowatego u członków MENSA w stosunku do grupy kontrolnej osób nie należących do stowarzyszenia. Stwierdzono, że w grupie MENSA istotnie statystyczne większa jest jego długość oraz grubość cieśni. Istotnie statystycznie większa jest także powierzchnia pola przekroju tej struktury w płaszczyźnie strzałkowej oraz większy stosunek do powierzchni przekroju mózgu w tej samej płaszczyźnie. Wyniki tej analizy wskazują, że wielkość przekroju strzałkowego ciała modzelowatego ma związek z IQ mózgu danej osoby. 

Prozdrowotne działanie grzybów leczniczych znane było od wieków w medycynie tradycyjnej Azji i Europy, a obecnie jest weryfikowane badaniami naukowymi. W eksperymencie porównano wpływ diety suplementowanej grzybami nadrewnowymi (soplówka jeżowata, boczniak różowy, modrzewnik lekarski) na pamięć długotrwałą, zachowanie lęko-podobne i ekspresję genów w hipokampie zdrowych samców myszy. Myszy CD-1 karmiono dietą kontrolną lub z dodatkiem grzybów (dodatek 2 mg/g suchej karmy) przez 40 dni a następnie poddano je testowi rozpoznawania nowych obiektów i testom podwyższonego labiryntu. Wykazano, że zwierzęta suplementowane soplówką jeżowatą wykazywały pamięć długoterminową. Dieta z dodatkiem grzybów nie miała wpływu na zachowanie lęko-podobne, ale ilość spożytego pokarmu wpływała na częstość wizyt w labiryncie – efekt, którego nie obserwowano u zwierząt kontrolnych. Stwierdzono również, że myszy z większym przyrostem masy ciała miały niższą ekspresję genów Gsk3β i Mtor w hipokampie.

Niedobór antytrombiny, będącej najważniejszym naturalnym antykoagulantem, wiąże się z wysokim ryzykiem wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Badanie przeprowadzone w grupie 148 pacjentów z genetycznie uwarunkowanym niedoborem antytrombiny wykazało, iż obniżony poziom tego białka wiąże się z występowaniem tzw. prozakrzepowego fenotypu osoczowego skrzepu fibrynowego i znacznie podwyższonego osoczowego potencjału do generacji trombiny. Normalizacja osoczowej aktywności antytrombiny in vitro tylko w niewielkim stopniu pozwala na poprawę fenotypu skrzepu fibrynowego, co może być związane z podwyższoną generacją trombiny in vivo lub modyfikacjami posttranslacyjnymi białek układu krzepnięcia i fibrynolizy. Prozakrzepowy fenotyp skrzepu fibrynowego może zatem w istotny sposób predysponować do zwiększonego ryzyka zakrzepowo-zatorowego u pacjentów z niedoborem antytrombiny.  
Badanie to zostało sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki (UMO-2018/31/D/NZ5/01299). 

Na podstawie danych literaturowych i wiedzy eksperckiej opracowano system automatycznego wspomagania rozpoznania choroby Fabry’ego. Algorytm sztucznej inteligencji oparty na przetwarzaniu języka naturalnego został wykorzystany do automatycznej oceny elektronicznej dokumentacji medycznej. Następnie lekarze dokonywali przeglądu danych pacjentów z najwyższą punktacją, kierując do badań potwierdzających. System osiągnął AUC na poziomie 0,998, co pozwala na zadawalającą identyfikację podejrzanych.

W przypadku obecności zwężeń w zakresie tętnic wieńcowych o pośrednim charakterze (zwężenie 50-90% w ocenie wzrokowej), przed podjęciem decyzji o rewaskularyzacji, aktualne wytyczne zalecają dodatkową ocenę istotności hemodynamicznej zwężenia. Może ona zostać przeprowadzona poprzez wykonanie inwazyjnych pomiarów ciśnień przed i poza miejscem zwężenia w warunkach spoczynkowych (iFR/RFR) jak i w trakcie wywołania stany hyperemii (FFR). Pomimo różnic w metodyce ich przeprowadzania, obecnie metody te uważane są za równorzędne. W omawianym badaniu sprawdzono, w jaki sposób cukrzyca i leczenie insuliną mogą wpływać na wyniki tych dwóch rodzajów testów u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Przebadano 381 osób (417 naczyń), z których ponad 40% miało cukrzycę. Spośród osób z cukrzycą ponad jedna trzecia była leczona insuliną. Wykazano, że cukrzyca nie zmieniła prawdopodobieństwa uzyskania różnych wyników z dwóch testów, co miało miejsce w około 20% wszystkich przypadków. Natomiast, u pacjentów z cukrzycą leczonych insuliną ponad czterokrotnie częściej obserwowano sytuację, w której FFR wskazywał na brak istotnego niedokrwienia mięśnia sercowego, natomiast wynik iFR/RFR był pozytywny dla niedokrwienia. Świadomość ryzyka takiej rozbieżności wyników jest ważna dla kardiologów interwencyjnych i powinna być brana pod uwagę w podejmowaniu decyzji o rewaskularyzacji wieńcowej u tych pacjentów.

W badaniu oceniono wpływu dwóch nowych wskaźników metabolicznych – METS-IR oraz TyG-BMI na występowanie niepożądanych zdarzeń sercowo- naczyniowych (MACE) oraz śmiertelność w rocznej obserwacji wśród chorych z zawałem serca (OZW) z uwzględnieniem rodzaju OZW oraz występowania cukrzycy. Badanie miało na celu określenie czy w.wym wskaźniki mogą służyć wczesnemu wykrywaniu chorych potencjalnie zagrożonych niekorzystnym rokowaniem. Żaden z badanych wskaźników nie wykazał istotności ani jako niezależny predyktor MACE ani rocznej śmiertelności w żadnej z badanych podgrup. W naszej opinii powyższe wskaźniki nie powinny być używane w codziennej praktyce klinicznej wśród chorych z OZW.

Rozumowanie kliniczne to jedna z podstawowych umiejętności w naukach medycznych, która jest różnie opisywana. Celem badania było pokazanie, w jaki sposób pielęgniarki, lekarze oraz studenci tych kierunków ją definiują. Wykazaliśmy, że percepcja rozumowania klinicznego ma cechy wspólne dla wszystkich medyków oraz specyficzne dla grup zawodowych. Lekarze mają skłonność do wiązania rozumowania klinicznego bezpośrednio z procesem diagnostycznym, podczas gdy ujęcie pielęgniarskie jest szersze i włącza w definicję również perspektywę pacjenta i interprofesjonalne umiejętności komunikacyjne. Analiza różnic w postrzeganiu rozumowania ma ułatwić współpracę wielodyscyplinarnych zespołów medycznych oraz edukację studentów.

Klinicznie istotne interakcje z pożywieniem występują dla ponad połowy leków antyretrowirusowych. Metody chemometryczne pozwalają na jednoczesną analizę dużej liczby powiązanych ze sobą zmiennych i wizualizację zależności między nimi. Poddaliśmy analizie chemometrycznej 33 leki antyretrowirusowe i zaobserwowaliśmy 58 istotnych korelacji między poposiłkową zmianą czasu do osiągnięcia maksymalnego stężenia leku we krwi (ΔTmax), % stopniem wiązania leku z albuminami, logarytmem współczynnika podziału (logP) i deskryptorami molekularnymi, które w liczbowy sposób opisują budowę cząsteczki leku. Uzyskane przez nas wyniki wskazują, że metody chemometryczne to użyteczne i cenne narzędzie do analizy interakcji między lekami antyretrowirusowymi a pożywieniem.

Wiedza i zwyczaje żywieniowe u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej są niewystarczające pomimo przekonania pacjentów, iż ich nawyki żywieniowe są dobre i rozumieją zasady prawidłowego odżywiania. Świadomość nieprawidłowego odżywiania u pacjentów z nadwagą i nieprawidłowym dopasowaniem protezy zastawki aortalnej do pacjenta jest lepsza w porównaniu z pozostałą grupą pacjentów. Właściwa edukacja dietetyczna jest konieczna u wszystkich pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej.

Inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała poważny kryzys uchodźczy, a w populacji osób uciekających do naszego kraju przed wojną znalazły się osoby zakażone HIV. Przeanalizowano dane epidemiologiczne, kliniczne i laboratoryjne 955 zakażonych HIV uchodźców z Ukrainy, którzy objęci zostali opieką w Polsce od lutego 2022 r.  851 to pacjenci rozpoznani w Ukrainie i leczeni wcześniej antyretrowirusowo. 104 zostało nowo zdiagnozowanych w Polsce. U 76 pts przeprowadzono sekwencjonowanie celem wykrycia mutacji warunkujących lekooporność i określenia subtypu HIV-1. Większość (70.5%) analizowanych pacjentów stanowiły kobiety, a dominującą drogą zakażenia HIV-1 była transmisja heteroseksualna. Przeciwciała anty HCV i antygen HBs stwierdzono odpowiednio u 28.7% o 2.9%.  10.1% pts miała zdiagnozowana i leczoną w Ukrainie gruźlicę. 77.3% z uchodźców była zdiagnozowana w późnym stadium zakażenia (CD4< 350 kom/μL lub AIDS). Dominującym był subtyp A6 HIV-1 (89.0%). Większość pacjentów była skutecznie leczona, u 15.4% wykryto mutacje w zakresie odwrotnej transkryptazy, a w dwóch przypadkach stwierdzono mutacje warunkujące wielolekooporność.

Wprowadzenie szczepień przeciw COVID-19 to wielki triumf współczesnej nauki. Jednak, nadal istnieje szereg wyzwań, w tym dotyczących poznania immunogenności szczepionek w grupie osób zakażonych HIV (PLWH). Badaniem objęto 121 dorosłych PLWH, którzy zostali zaszczepieni przeciw COVID-19 w ramach Narodowego Programu Szczepień. Pacjenci wypełniali kwestionariusz dotyczący objawów poszczepiennych. Zbierano dane epidemiologiczne, kliniczne i laboratoryjne. Skuteczność szczepienia oceniano na podstawie testu ELISA służącego do ilościowego oznaczenia przeciwciał IgG przeciwko białku S, natomiast odpowiedź komórkową zależną od limfocytów T mierzono przy pomocy testu IGRA. W badanej grupie 95 (78,5%) PLWH wytworzyło po szczepieniu ochronny poziom przeciwciał w klasie IgG. Jedynie u 8(6.6%) PLWH nie stwierdzono odpowiedzi komórkowej, w tym 6 (4.95%) z nich nie miało również przeciwciał IgG. Stosowanie szczepionek mRNA wiązało się z lepszą odpowiedzią humoralną i komórkową.

Wyniki naszego badania jednoznacznie pokazały, jak ważne w trakcie porodu jest wsparcie ze strony osoby bliskiej i/lub prywatnej położnej. Kobiety objęte taką troską miały aż o 88% mniejszą szansę na to, że ich poród zakończy się cesarskim cięciem, w porównaniu do kobiet, które w trakcie porodu otoczone były jedynie personelem medycznym. W przypadku przeprowadzonych interwencji medycznych, które wzięte zostały pod uwagę, tj. przebicia pęcherza płodowego, podania oksytocyny oraz znieczulenia zewnątrzoponowego – to właśnie to ostatnie było wyraźnie związane ze sposobem rozwiązania ciąży. Zastosowanie tej interwencji medycznej zwiększało szansę wykonania cięcia cesarskiego ponad 3-krotnie.

W pracy porównano właściwości stałych rozproszeń trudno rozpuszczalnej substancji leczniczej (bozentanu) w hydrofilowym polimerze (kopowidonie), przygotowanych przy zastosowaniu mielenia lub nanosuszenia rozpyłowego. Wykazano, że rodzaj technologii decydował o mikrostrukturze proszku i warunkował szybkość rozpuszczania bozentanu. Obie metody miały korzystny wpływ na kinetykę jego rozpuszczania. Uzyskano przesycone roztwory bozentanu w soku żołądkowym. Stan przesycenia utrzymywał się przez 30-60 min, co w praktyce może przełożyć się na zwiększenie wchłaniania bozentanu po podaniu doustnym. W dalszej perspektywie, może to ułatwić zmniejszenie dawki terapeutycznej bozentanu, ograniczając tym samym ryzyko działań niepożądanych, jak również koszt terapii nadciśnienia płucnego i twardziny układowej.