Publikacje

Rok 2023 miesiąc: czerwiec

Peptyd aktywujący neutrofile (NAP-2) pochodzenia płytkowego jest silnym chemoatraktantem i mediatorem zapalenia. Badanie wykazało, że pacjentów z migotaniem przedsionków (AF; n=237) charakteryzuje dwukrotnie podwyższone stężenie NAP-2 w osoczu krwi w porównaniu do zdrowych ochotników (n=30) dopasowanych pod względem płci, wieku i masy ciała. Wysoki poziom NAP-2 (>796 ng/ml) u pacjentów z AF był związany z nasileniem stresu oksydacyjnego, wyrażonego jako podwyższone stężenie 3-nitrotyrozyny w osoczu oraz z tworzeniem gęstych sieci fibryny odpornych na enzymatyczną degradację. Badanie to po raz pierwszy identyfikuje NAP-2 jako nowy czynnik modulujący właściwości osoczowego skrzepu fibrynowego, zatem marker ten może być potencjalnym predyktorem wystąpienia incydentów zakrzepowo-zatorowych u pacjentów z AF.

W publikacji autorzy przedstawiają doświadczenia interdyscyplinarnego Zespołu Mechanicznego Wspomagania Krążenia ze Szpitala im. Św. Jana Pawła II w Krakowie dotyczące oceny kurczliwości prawej komory z użyciem echokardiograficznej techniki śledzenia markerów akustycznych u pacjentów z wszczepionymi pompami wspierającymi pracę lewej komory (LVAD). Pomimo rosnącej liczby pacjentów z LVAD niewiele wiadomo na temat funkcji prawej komory w odległym okresie pooperacyjnym i jej wpływu na ograniczenie tolerancji wysiłku. Badacze wykazali, że odkształcenie wolnej ściany prawej komory ma tendencję do pogarszania się po operacji kardiochirurgicznej i pozostaje niezmienione podczas testu wysiłkowego na ergometrze rowerowym. Tak szczegółowego raportu dotychczas nie opublikowano. 
W przyszłości pomiar odkształcenia prawej komory podczas wysiłku może stać się istotnym narzędziem diagnostycznym służącym do potwierdzania optymalnych ustawień wspomagania krążenia, być pomocny w optymalizacji ustawień pompy i farmakoterapii oraz oceny konieczności zastosowania wsparcia obukomorowego. Badanie otwiera nowe perspektywy zastosowania techniki śledzenia markerów akustycznych celem oceny funkcji prawej komory, a poza aspektem poznawczym może ułatwić wykorzystanie techniki w codziennej praktyce klinicznej.

Choroby psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe i schizofrenia, a także towarzyszące im zaburzenia pamięci często współwystępują u pacjentów psychiatrycznych. Leczenie tych chorób wciąż pozostaje dużym wyzwaniem dla klinicystów, ze względu na ograniczoną skuteczność leków oraz ich liczne działania niepożądane, dlatego ważne jest poszukiwanie nowych strategii leczenia. 

Przeprowadzone wstępne badania farmakologiczne wykazały potencjalną aktywność przeciwdepresyjną, przeciwlękową oraz przeciwpsychotyczną nowego związku, JJGW07 w testach behawioralnych u myszy oraz pozytywny wpływ na procesy poznawcze i upośledzenie pamięci emocjonalnej u myszy. Badany związek wykazuje swoje działanie poprzez blokowanie receptorów serotoninowych 5-HT_1A, 5-HT_2A oraz 5-HT₇ oraz dopaminowych D_2. Można zakładać, że testowana pochodna nie wpływa negatywnie na działanie ośrodkowego układu nerwowego, gdyż w aktywnych dawkach związek JJGW07 nie upośledzał koordynacji ruchowej zwierząt ani też nie wywoływał negatywnego objawu odzwierciedlającego zaburzenia pozapiramidowe indukowane przez większość neuroleptyków. Testowany związek może zatem być istotnym elementem w poszukiwaniu nowych potencjalnych terapii dla pacjentów z współistniejącymi zaburzeniami psychicznymi i problemami z pamięcią. 

Komórki NK (ang. natural killer) stanowią jedne z najważniejszych komórek immunologicznych biorących udział w kontroli zakażeń wirusowych. Dotychczas opisano szereg zaburzeń odpowiedzi immunologicznej u pacjentów zakażonych wirusem SARS-CoV-2, w tym zaburzeń liczby i funkcji komórek NK, jednakże dokładne mechanizmy tego zjawiska pozostają nadal niepoznane. W opublikowanej pracy wykazano, że komórki nabłonkowe, izolowane z dróg oddechowych, zakażone SARS-CoV-2, znacznie zwiększają ekspresję oraz uwalnianie białka LLT1 (inaczej CLEC2D), które wiążąc się ze swoim receptorem CD161 na powierzchni komórek NK obniża ich zdolności do cytotoksyczności i zabijania zakażonych komórek. Obecność białka LLT1 wykryto również w surowicy pacjentów z COVID-19. Tym samym, opisano nowy mechanizmu prowadzący do hamowania funkcji komórek NK towarzyszącej zakażeniu SARS-CoV-2.

Czerniak jest stosunkowo oporny na chemioterapię i żadne terapie celowane nie są w pełni skuteczne. Najczęstsze mutacje w czerniaku skutkują hiperaktywacją MAPK kinaz oraz szlaków PI3K/AKT/mTOR odpowiedzialnych za inicjację i kontrolę translacji białek. To sprawia, że oba szlaki sygnałowe są potencjalnie ważnymi celami terapeutycznymi w czerniaku. Nasze badania przeprowadzono na ludzkich liniach komórkowych czerniaka WM793 i 1205LU z podobnymi zmianami genomowymi (utrata BRAFV600E i PTEN). Użyliśmy wysoce swoistego inhibitora PI3K/mTOR, daktolizybu (NVP-BEZ235) oraz inhibitora Mnk – CGP57380, samodzielnie oraz w kombinacji. Chociaż stosowane niezależnie oba leki hamowały proliferację i migrację komórek, ich połączenie ma dodatkowe działanie przeciwnowotworowe. Pokazujemy, że jednoczesne hamowanie obu szlaków może zapobiegać możliwej lekooporności.

Escherichia coli jest jedną z głównych przyczyn inwazyjnych zakażeń bakteryjnych u ludzi. Otoczka polisacharydowa tej bakterii odgrywa ważną rolę w wirulencji, a jej typ K1 jest powiązany ze szczególnie ciężkimi infekcjami występującymi także u dzieci. Jednak do tej pory niewiele wiadomo na temat rozmieszczenia, ewolucji i funkcji tej otoczki w filogenezie E. coli, co mogłoby mieć znaczenie dla wyjaśnienia jej roli w ekspansji konkretnych szczepów. W artykule dokonano systematycznych  badań ponad 5000 inwazyjnych izolatów E. coli i wykazano, że locus K1-cps jest obecny w jednej czwartej izolatów pochodzących z zakażeń krwi i pojawia się niezależnie  także w co najmniej czterech różnych pozajelitowych patogennych typach E. coli (ExPEC)  w ciągu ostatnich 500 lat . Ocena fenotypowa wykazała, że synteza otoczki K1 zwiększa przeżywalność E. coli w ludzkiej surowicy niezależnie od tła genetycznego, oraz że enzymatyczne zniszczenie otoczki ponownie uwrażliwia E. coli na dopełniacz z ludzkiej surowicy, co sugeruje, że terapeutyczne zastosowanie depolimeraz otoczki może być obiecującym podejściem do zapobiegania i leczenie tych infekcji. Badanie podkreśla, że ocena ewolucyjnych i funkcjonalnych właściwości bakteryjnych czynników wirulencji na poziomie populacji jest ważna, aby lepiej monitorować i przewidywać pojawianie się zjadliwych klonów, a także aby skutecznie kontrolować infekcje bakteryjne przy jednoczesnym znacznym obniżeniu zużycia antybiotyków. 

Jednym z najważniejszych czynników determinujących szeroko pojęty rozwój i zdrowie człowieka jest doświadczenie stresu psychologicznego w dzieciństwie. Jednakże niewiele dotychczasowych badań skupiło się na tym, jak te doświadczenia kształtują późniejszą historię reprodukcyjną wśród kobiet. W badaniu poddaliśmy analizie związek między doświadczeniem stresu psychologicznego we wczesnym okresie życia a parametrami reprodukcyjnymi u kobiet. Uczestniczkami badania były kobiety (N = 105; średni wiek = 59,7; SD = 10,09), które zakończyły swoją reprodukcję i pochodzące z tradycyjnej populacji o niskim rozpowszechnieniu stosowania kontroli urodzeń. Parametry reprodukcyjne, a także narażenie na przemoc i zaniedbanie we wczesnym okresie życia oceniano za pomocą kwestionariuszy. Doświadczenie stresu psychologicznego w dzieciństwie było związane negatywnie z wiekiem pierwszej miesiączki (p=0,009). Analizy dotyczące konkretnych podtypów stresorów ujawniły, że w porównaniu z kobietami, które nie doświadczyły żadnego z rodzajów stresu w dzieciństwie, te, które były narażone na zaniedbanie emocjonalne (p=0,007) i fizyczne (p=0,023) miały wcześniejszy wiek pierwszej miesiączki, te, które doświadczyły przemocy emocjonalnej cechował wcześniejszy wiek urodzenia pierwszego dziecka (p=0,035), a te, które były narażone na przemoc fizyczną urodziły średnio mniejszą liczbę synów w stosunku do liczby córek (p=0,010). Nasze wyniki sugerują, że kobiety narażone na stres psychologiczny w dzieciństwie cechuje wcześniejsza fizjologiczna gotowość do rozpoczęcia okresu reprodukcji, jednakże kondycja biologiczna tych kobiet może być osłabiona z uwagi na fakt, iż kobiety te rodzą mniej synów, którzy niosą ze sobą większy wydatek energetyczny dla kobiety.

Zespół jelita drażliwego (IBS) charakteryzuje się zaburzeniami perystaltyki i wydzielania wewnątrzjelitowego, co prowadzi do wystąpienia objawów takich jak dyskomfort poposiłkowy i bóle brzucha. W przeprowadzonym badaniu oceniono poziom peptydów jelitowych (gastryny, cholecystokininy, wazoaktywnego peptydu jelitowego, greliny i insuliny) oraz zbadano aktywność mioelektryczną żołądka (EGG) u pacjentów z IBS, zarówno przed jak i po spożyciu posiłku. Wyniki badania wykazały występowanie zaburzeń stężenia gastryny, insuliny i greliny po posiłku u pacjentów z IBS, co ma wpływ na nieprawidłową czynność żołądka. Te nieprawidłowości przyczyniają się do nasilenia objawów klinicznych wywołując nadwrażliwość trzewną oraz nieregularne wypróżnienia. Zidentyfikowanie tych zależności ma istotne znaczenie dla opracowania nowoczesnych metod diagnostycznych oraz możliwości terapeutycznych w IBS. 

Zagrożenie malarią jest nadal obecne na świecie, a potwierdzenie gatunku pasożyta jest istotne w sposobie leczenia tej choroby. Nasze badanie jest nowatorskie ze względu na wykorzystanie metod spektroskopowych, dzięki której oceniamy budowę  poszczególnego erytrocyta. Celem niniejszej pracy była ocena możliwości wykorzystania spektroskopii ramanowskiej i spektroskopii korelacyjnej 2D (2D-COS) w zrozumieniu zmian strukturalnych erytrocytów w zależności od rodzaju atakującego pasożyta. Wykazaliśmy, iż metody spektroskopowe mogą rozróżnić zarażenia P. falciparum i P. vivax. 

Ewolucja dotycząca zjawiska transpłciowości oraz coraz dokładniejsze rozumienie różnorodności płciowej składania badaczy na całym świecie do tworzenia nowych, lepiej dostosowanych do potrzeb tej społeczności narzędzi badawczych. Jednym z takich narzędzi jest kwestionariusz Pozytywnej Tożsamości Transpłciowej (T-PIM) uwzględniający pięć wymiarów pozytywnej tożsamości rozwijanej przez osoby różnorodne płciowo. Przetłumaczone narzędzie charakteryzuje się dobrymi właściwościami psychometrycznymi i już cieszy się dużym zainteresowaniem zarówno ze strony badaczy, jak i klinicystów pracujących z osobami różnorodnymi płciowo. 

Deksametazon (DEX) podawany raz dziennie przez 10 dni jest zalecanym schematem dawkowania u pacjentów z COVID-19 wymagających tlenoterapii. Zwiększone stężenia TNFα, IL-6 i CRP w osoczu są silnie skorelowane ze złymi rokowaniami u pacjentów z burzą cytokinową w przebiegu COVID-19. Zaprojektowany przez nas model matematyczny opisuje wzajemne relacje między DEX a biomarkerami stanu zapalnego w populacji pacjentów z COVID-19. Model ten może być wykorzystany do oceny schematów dawkowania glikokortykosteroidów w leczeniu burzy cytokinowej oraz umożliwić translację wyników badań przedklinicznych do zastosowań klinicznych dotyczących leków antycytokinowych.

Postęp technologiczny przyczynił się do zwiększonej dostępności na rynku stosunkowo tanich monitorów aktywności fizycznej. Mogą one znaleźć zastosowanie w badaniach naukowych poświęconych ocenie aktywności fizycznej lub interwencji mających na celu jej promocję. Głównym celem pracy było zmierzenie ile kroków dziennie wykonują chorzy z chromaniem przestankowym oraz ocena związku pomiędzy ich dzienną liczbą kroków a dystansem chromania mierzonym podczas testu marszowego w terenie i na bieżni ruchomej. Wyniki badań wskazują, że dzienna liczba kroków odzwierciedla dystans chromania mierzony na bieżni i tylko częściowo w teście w terenie. Minimalna dzienna liczba kroków, jaką należy zalecić pacjentom z chromaniem przestankowym, pozwalająca na osiągnięcie znacznie lepszych wyników w zakresie możliwości chodu zarówno na bieżni, jak i w terenie, wynosi co najmniej 7500 kroków dziennie.

Prezentowana praca dotyczy heterogenności wariantów somatycznych w guzach T3 raka jelita grubego (RJG). Badaczów interesowało jak wygląda profil i rozkład częstości wariantów somatycznych w różnych fragmentach guza. Okazało się, że region centralny guza posiada odmienny profil wariantów somatycznych i ich częstość względem obwodu guza. Co więcej, profil ten można wykorzystać do różnicowania guzów, które już dały przerzuty do węzłów chłonnych. Kolejną ważną obserwacją jest różny rozkład częstości wariantów w genach supresji nowotworowej    pomiędzy regionami guza oraz w grupach bez i z przerzutami do węzłów chłonnych.
Głównym narzędziem badawczym było głębokie sekwencjonowanie nowej generacji (NGS) z poziomem detekcji powyżej 1% częstości wariantów somatycznych oraz zaawansowana analiza bioinformatyczna. Badanie to powstało jako efekt kooperacji III Katedry Chirurgii Ogólnej (leczenie i rekrutacja pacjentów) z Ośrodkiem Genomiki Medycznej – OMICRON (sekwencjonowanie NGS i analiza bioinformatyczna).