Publikacje

Rok 2023 miesiąc: lipiec

Naszym celem było zbadanie, czy zawartość antycyjanów oraz polifenoli ogółem może modyfikować wpływ 100% soków owocowych na parametry kardiometaboliczne, takie jak lipidy we krwi, glukoza i ciśnieniewe tętnicze krwi. Przeprowadziliśmy meta-analizę średnich różnic (MD) zmian przed-po między dwiema grupami interwencyjnymi (sok vs. kontrola) oraz meta-regresję z dziennym spożyciem polifenoli w soku jako moderatorem badanego związku. Uwzględniliśmy 18 porównań z RCTs z badań równoległych (parallel) i 10 naprzemianległych (cross-over) Niezależnie od dawki antocyjanów spożywanych z sokiem, interwencja miała istotny wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu ałkowitego (MD = -4, 62, 95% CI: -8, 51, -0, 72, p = 0, 020). Każdemu zwiększeniu zawartości antocyjanów o 100 mg/dzieńw sokach towarzyszył spadek stężenia cholesterolu całkowitego o 1,53 mg/dl (95% CI: −2,83, −0,22, p = 0,022 na Δanth = +0,1 g/dzień). Nie zaobserwowaliśmy natomiast analogicznego efektu w przypadku polifenoli ogółem. 

Twardzina układowa (ang. systemic sclerosis, SSc) jest rzadką chorobą tkanki łącznej, która przebiega ze zwłóknieniem narządów wewnętrznych i upośledzeniem mikrokrążenia. Badania wykazały, że SSc wiąże się ze zwiększonym stresem oksydacyjnym, przyczyniającym się do uszkodzenia tkanek i naczyń. W naszym badaniu oceniliśmy nasilenie stresu oksydacyjnego u chorych z SSc z wykorzystaniem nowoczesnej metody laboratoryjnej, która monitoruje w czasie rzeczywistym tworzenie wodoronadtlenków białka (ang. protein hydroperoxides, HP) z użyciem kwasu kumarynowo-borowego (ang. coumarin boronic acid, CBA). Pokazaliśmy, że pacjenci z SSc charakteryzowali się szybszym i większym tworzeniem HP, tzn. większą zawartością oksydowanych białek, w porównaniu z grupą kontrolną. Jednakże potrzebne są dalsze badania, aby zgłębić wpływ stresu oksydacyjnego na przebieg kliniczny i powikłania odległe u chorych z twardziną układową.

Zarówno cukrzyca, jak i depresja to kondycje niezwykle ważne z punktu widzenia zdrowia publicznego, dlatego aby wdrożyć skuteczne działania prozdrowotne, istotne jest zrozumienie ich wzajemnych oddziaływań. W badaniu opisano analizę związku między wcześniejszym zdiagnozowaniem cukrzycy, jej kontrolą a wynikami depresji u starszych osób z polskiej kohorty badania HAPIEE. Choć zdiagnozowana cukrzyca korelowała z wyższymi wynikami depresji, nie znaleziono istotnego związku między depresją a wskaźnikami kontroli cukrzycy. Co ciekawe, nie zaobserwowano różnic w kontroli cukrzycy pod względem socjoekonomicznym, stylu życia czy zdrowia w zależności od adherencji. Być może  w tej grupie wiekowej inne czynniki mają większe znaczenie dla skuteczności leczenia. 

W badaniu oceniano jakość życia (QoL) seniorów przy pomocy narzędzia EQ-5D-5L. Najczęściej zgłaszanym przez pacjentów problemem był ból i dyskomfort. Pacjenci młodsi oraz aktywni fizycznie, a także mieszkający z krewnymi uzyskali wyższe wyniki w kwestionariuszu EQ-5D-5L. Seniorzy cierpiący na więcej niż trzy choroby przewlekłe mieli niższą QoL niż ich zdrowsi rówieśnicy. Pacjenci o zadeklarowanej niższej QoL uzyskali niższe wyniki w skalach służących przesiewowej ocenie nastroju, występowania zespołu kruchości i ryzyka upadków oraz bezsenności.

Ból jest najczęstszą przyczyną niepowodzenia mini-histeroskopii (OH). Nie ma standardu łagodzenia bólu podczas OH. W badaniu porównano skuteczność postępowania przeciwbólowego podczas OH. Kobiety zostały losowo przydzielone do 3 ramion: A) brak znieczulenia miejscowego, B) znieczulenie nasiękowe z 20 ml 1% roztworu lidokainy, C) blokada okołoszyjkowa z 20 ml 1% roztworu lidokainy. Wartość w skali NRS podczas OH była wyższa w ramieniu A niż w ramieniu B i C (6,3 vs. 5,1 vs. 5,0; p = 0,01). We wszystkich ramionach po zabiegu ból był nieodczuwalny (p = 0,007). Krwawienie z szyjki macicy występowało częściej w ramieniu B niż w A i C (76,1% vs. 33,4% vs. 35,9%; p<0,0001), ale jego nasilenie nie różniło się między ramionami (p=0,3). Epizod wazowagalny występował najczęściej w ramieniu B (p=0,048). Blokada okołoszyjkowa, choć technicznie najbardziej skomplikowana, okazała się najbardziej korzystna dla pacjenta pod względem ogólnego komfortu i dla chirurga pod względem wykonalności zabiegu

Suplementacja fazy lutealnej (LPS) cyklu zapłodnienia pozaustrojowego (IVF) jest kluczowa dla szansy na żywe urodzenie (LBR). Nie ustalono preferowanego progestagenu w populacji ogólnej, a optymalny schemat LPS w przypadku niepowodzenia IVF nie jest znany. Celem było porównanie LBR dla dydrogesteronu z progesteronem w żelu dopochwowym (D+PG) vs. wodnego roztworu progesteronu podanego podskórnie z progesteronem w żelu dopochwowym (AP+PG) w LPS cyklu IVF u kobiet z co najmniej 1 niepowodzeniem IVF. LBR z 1 wcześniejszym niepowodzeniem IVF wyniósł 26,9% dla D+PG vs. 21,2% dla AP+PG (p = 0,54), a przy co najmniej 2 niepowodzeniach: 16% dla D+PG vs 31,1% dla AP+PG (p = 0,16). W świetle dowodów, że żaden z dwóch protokołów LPS nie jest bardziej skuteczny u kobiet z uprzednim niepowodzeniem IVF, przy wyborze leczenia należy wziąć pod uwagę inne czynniki (potencjalne działania niepożądane, wygoda dawkowania i preferencje pacjentki).

Stwardnieniu rozsianemu i jego modelowi zwierzęcemu, eksperymentalnemu autoimmunologicznemu zapaleniu mózgu i rdzenia (EAE) towarzyszy zapalenie nerwu wzrokowego związane z uszkodzeniem włókien nerwowych. Zmiany sztywności nerwu wzrokowego analizowano za pomocą mikroskopii sił atomowych (AFM). Wynikają one z przebiegu procesów patologicznych, głównie demielinizacji i uszkodzeń aksonów związanych z przerwaniem neurofilamentów, NEFL. Obniżony poziom NEFL w tkance nerwu wzrokowego i podwyższone jego stężenie w surowicy można uznać za wczesne markery choroby.

Ból neuropatyczny jest kosztownym i wyniszczającym schorzeniem, które dotyka około 7-10% populacji ogólnej, a częstość jego występowania wzrasta wraz z wiekiem. Co ciekawe, zarówno receptory sigma-1 jak i H₃ histaminowe stanowią potencjalne cele terapeutyczne licznych chorób ludzkich, w tym bólu neuropatycznego.

W naszych badaniach postanowiliśmy połączyć metody chemiczne, biologiczne i obliczeniowe w celu określenia właściwości molekularnych odpowiedzialnych za selektywne lub dwukierunkowe wiązanie badanych związków z receptorami H₃ histaminowymi oraz sigma-1. Następnie zaprojektowaliśmy serię 16 nowych ligandów i przeprowadziliśmy ich charakterystykę farmakologiczną metodami in vitro. Badania farmakologii bezpieczeństwa pozwoliły nam wyłonić związek 12 jako strukturę wiodącą do oceny jego działania przeciwbólowego in vivo. Otrzymane wyniki wyraźnie wskazują, że związek 12 może łagodzić zarówno ból neuropatyczny wywołany chemioterapią, jak i spowodowany uszkodzeniem nerwu kulszowego. Potwierdza to jego szerokie spektrum działania przeciwbólowego opartego na nowatorskim mechanizmie molekularnym.

W artykule przedstawiliśmy informacje o programach nauczania różnych uczelni medycznych na świecie. Naszym celem było ukazanie zarówno aktualnych trendów w nauczaniu medycyny, jak i nieszablonowych rozwiązań związanych ze specyfiką danego regionu. Rezultatem przeprowadzonego przez nas przeglądu było ustalenie, że przyszłe kierunki rozwoju uczelni medycznych to integracja nauk podstawowych i klinicznych, wczesne wprowadzenie nauczania przy łóżku pacjenta, zwiększenie ilości zajęć mających na celu rozwijanie umiejętności komunikacyjnych oraz zapewnianie studentom możliwości przeprowadzania swoich własnych projektów badawczych. Wszystkie opisane przez nas uczelnie dostrzegały potrzebę ciągłego rozwoju i dostosowywania swoich programów nauczania do zmieniających się potrzeb społecznych.

Wiele chorób, wirusowych i bakteryjnych charakteryzują się sezonowością. Czy infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) należy do tej grupy? Dane na ten temat są ograniczone, dlatego postanowiliśmy to sprawdzić! Nasze badanie retrospektywne obejmowało zidentyfikowanie pacjentów z rozpoznanym IZW, hospitalizowanych pomiędzy 2005 a 2022 w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie. “Sezony” zostały zdefiniowane kalendarzowymi porami roku, rozdzielając pacjentów do 4 grup (wiosna, lato, jesień, zima). Nasze badanie nie zidentyfikowało sezonowości w zapadalności na IZW, dlatego IZW powinno być brane pod uwagę w diagnostyce różnicowej u wszystkich gorączkujących oraz septycznych pacjentów przez cały rok, nawet w trakcie trwania epidemii innych sezonowych chorób np. grypa czy COVID-19.

Chorzy na cukrzycę są narażeni na ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, tj. udaru mózgu i zawału serca. Podwyższone stężenie czynnika XI krzepnięcia krwi (FXI) wiąże się z wysokim ryzykiem powikłań zatorowo-zakrzepowych u pacjentów z chorobami serca.
Ninejsze badanie służyło ocenie, czy ryzyko zawału serca, udaru mózgu lub zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą ma związek z poziomem FXI. W ciągu sześciu lat zarejestrowano 21 (15,8%) udarów, zawałów i zgonów sercowo-naczyniowych. Wykazano, że podwyższenie FXI związane było z 10-krotnym wzrostem ryzyka udaru mózgu, zawału serca lub zgonu u chorych z cukrzycą.

Migracja, czyli przemieszczanie się komórek, jest jednym z kluczowych zjawisk regulujących zarówno procesy fizjologiczne (np. rozwój zarodkowy) jak i patologiczne (np. przerzuty nowotworów). Prawidłowe zrozumienie tego zjawiska jest możliwe dzięki zastosowaniu metod ilościowych, które za pomocą liczb opisują zachowanie komórek. W naszej pracy stworzyliśmy nowy parametr ilościowy – znakowany kąt morfomigracyjny (ang. sMM angle), który łączy kształt komórki z kierunkiem jej przemieszczenia. Następnie zestawiliśmy go z trzema kolejnymi parametrami, co pozwoliło na przypisanie zestawu czterech liczb do rozmaitych zachowań, takich jak: ruch kierunkowy i zawracanie w poprzek lub wzdłuż komórki, skurcz oraz rozciąganie komórki i inne. Metoda ta, nazwana opisem morfomigracyjnym, wprowadza nowe możliwości w automatycznej analizie próbek mikroskopowych i może być w przyszłości wykorzystana np. podczas testowania leków lub w badaniach mechanizmów chorobowych in vitro.

W chorobie Crohna (CD) stężenia β-endorfiny, proenkefaliny A (PENK) i BIG dynorfiny w krwi nie wykazują istotnych statystycznie różnic pomiędzy fazami choroby. Jednakże występują wyraźnie różnice pomiędzy stężeniami β-endorfiny i PENK w grupie badanej i w grupie kontrolnej. Różnice te dotyczą wszystkich faz choroby oraz BIG dynorfiny w fazie leczenia i remisji. Obniżone stężenia endoopioidów u pacjentów z CD mogą być spowodowane zwiększoną aktywnością peptydazy dipeptydylowej 4 (DPP-IV). Sugeruje to potencjalną rolę terapeutyczną inhibitorów DPP-IV w leczeniu CD.

Nanostrukturalny dwutlenek tytanu syntetyzowany w roztworze na bazie glikolu etylenowego z dodatkiem jonów fluorkowych charakteryzuje się podwójną nanoporowatą/nanorurkową strukturą. Biorąc pod uwagę możliwości nanostrukturalnych warstw TiO₂ jako systemu dostarczania leku oraz celekoksyb jako alternatywny lek przeciwzapalny, niniejsze badania miały na celu wykazanie możliwości stworzenia funkcjonalnego systemu na bazie anodowego TiO₂ dla celekoksybu i jego kompleksu inkluzyjnego z b-cyklodekstryną. Podczas badań wyznaczono optymalny skład kompleksu, następnie zsyntetyzowano nanostrukturalne warstwy TiO₂ za pomocą techniki utleniania elektrochemicznego oraz zoptymalizowano procedurę ładowania obu cząsteczek. Profile uwalniania wykazały skuteczność uwalniania leków z takich warstw w ciągu 24 godzin. Otrzymane wyniki potwierdzają, że zastosowanie nanostrukturalnego TiO₂ jako systemu dostarczania leków może być wykorzystywane w terapii, np. w operacjach ortopedycznych. Celekoksyb można dostarczyć na miejsce za pomocą nanostrukturalnego nośnika także w postaci kompleksu inkluzyjnego o zwiększonej rozpuszczalności. Badania te są ważnym krokiem w dostosowywaniu sposobu podawania leku do krążenia ogólnoustrojowego (uwalnianego bezpośrednio w miejscu pooperacyjnym) w celu wzmocnienia efektu przeciwbólowego lub łagodzenia ostrego bólu.

Wytyczne praktyki klinicznej powinny być oparte o systematyczny przegląd danych naukowych oraz o rzetelny bilans korzyści i szkód. Zostało opracowanych wiele instrukcji transparentnie prowadzących od momentu postawienia pytania klinicznego po kryteria formułowania rekomendacji tzw. schematy evidence-to-decision (EtD). W artykule analizowaliśmy czy wytyczne powstałe w oparciu o takie schematy są wyższej jakości niż te, które nie stosują takich ram. Wyniki sugerują, że korzystanie z ram EtD prowadzi do wytycznych z bardziej wiarygodnymi i przejrzystymi zaleceniami.

W przypadku obecności zwężeń w zakresie tętnic wieńcowych o pośrednim charakterze (zwężenie 50-90% w ocenie wzrokowej), przed podjęciem decyzji o rewaskularyzacji, aktualne wytyczne zalecają dodatkową ocenę istotności hemodynamicznej zwężenia. Może ona zostać przeprowadzona poprzez wykonanie inwazyjnych pomiarów ciśnień przed i poza miejscem zwężenia w warunkach spoczynkowych (iFR/RFR) jak i w trakcie wywołania stany hyperemii (FFR). Mimo potwierdzonej użyteczności, około 20% badanych zmian wykazuje rozbieżności między tymi metodami. Jednym z czynników modyfikujących wyniki może być płeć badanego pacjenta. Badanie objęło 417 zmian miażdżycowych u 381 pacjentów. Wykazaliśmy, że wskaźniki FFR i iFR/RFR sugerujące istotne niedokrwienie były częstsze u mężczyzn. Mimo to, płeć nie była niezależnym predyktorem rozbieżnych wyników między metodami.

Przedstawione badanie, rzuca nowe światło na to kontrowersyjne zagadnienie wpływu płci lekarza na wynik zabiegów inwazyjnych, koncentrując się na jednym z najczęstszych zabiegów kardiologicznych – przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI). Niedawne badania sugerują, że różnice płciowe między chirurgami a pacjentami mogą mieć negatywny wpływ na wyniki operacji. Czy to samo dotyczy PCI? Analizowaliśmy dane z lat 2014-2020, obejmujące 581,744 pacjentów poddanych jednoetapowej koronarografii i PCI w 154 ośrodkach kardiologii inwazyjnej. Podzieliliśmy pacjentów na cztery grupy w zależności od płci pacjenta i operującego lekarza. Wśród analizowanych pacjentów nie zaobserwowano znaczącej różnicy w ryzyku powikłań okołooperacyjnych w zależności od zgodności płciowej między pacjentem a operującym lekarzem. Chociaż początkowo zauważono pewne różnice w wynikach, były one głównie spowodowane różnicami w profilu ryzyka pacjentów, a nie niedopasowaniem płci. W podsumowaniu, nasze badanie pokazuje, że nie ma negatywnego wpływu niedopasowania płci pacjenta do płci lekarza na wyniki PCI. Właściwa kwalifikacja i doświadczenie lekarza są ważniejsze niż płeć w tym zakresie. 

W naszych badaniach wykazaliśmy, że substancja poly (I:C), będąca syntetycznym odpowiednikiem dwuniciowego RNA (dsRNA), aktywuje komórki NK, które odpowiadając na hapten wywołują reakcję podobną do alergicznego kontaktowego zapalenia skóry. Obserwacja ta ukazuje złożoność mechanizmów, jakimi  układ odpornościowy reaguje na różne bodźce, co może przyczynić się do lepszego zrozumienia patomechanizmu chorób skóry u podłoża, których leżą mechanizmy immunologiczne oraz opracowania nowych terapii. Badania te rzucają nowe światło na reakcje skórne i ich związek z infekcjami wirusowymi.

Obiektem badań były kultury mycelialne Inonotus obliquus (Błyskoporek podkorowy) – gatunku grzyba nadrewnowego, będącego cennym surowcem leczniczym stosowanym od dawna w tradycyjnej medycynie Europy Wschodniej. Kultury mycelialne z punktu widzenia farmaceutycznego, stwarzają niezwykłe możliwości wykorzystania ich w produkcji metabolitów wtórnych o właściwościach leczniczych. W pracy porównano zawartość biopierwiastków i wybranych bioaktywnych metabolitów wtórnych akumulowanych w biomasie otrzymanej z kultur błyskoporka podkorowego rosnącego na różnych gatunkach drzew liściastych. Ekstrakty charakteryzowały się znaczącą produkcją triterpenów pentacyklicznych, mykosteroli, kwasów fenolowych, niehalucynogennych pochodnych indolu. Potwierdzono również potencjał cytotoksyczny ekstraktów z otrzymanej biomasy wobec komórek nowotworowych (HepG2, A375, B16-F10).