Publikacje

Rok 2024 miesiąc: listopad

Przeanalizowano 417 naczyń u 279 pacjentów z granicznymi zwężeniami tętnic wieńcowych. Oceniano ciśnienia w spoczynku (iFR/RFR) oraz przy wywołanej hyperemii (FFR). Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy – z eGFR powyżej i poniżej 70 mL/min/1,73m². Pacjenci z niższym eGFR mieli tendencję do częstszych negatywnych wyników oceny fizjologicznej krążenia wieńcowego. Wyniki potwierdziły związek między funkcją nerek a wynikami oceny fizjologicznej zwężeń wieńcowych.

Mimo poprawy wyników leczenia ostrej białaczki szpikowej (AML) część pacjentów nadal umiera przed rozpoczęciem leczenia lub we wczesnej fazie terapii, przed osiągnięciem remisji. W badaniu przeanalizowano czynniki ryzyka wczesnych zgonów (ED) i zgonów związanych z leczeniem (TRD) u dzieci i młodzieży z AML. Oceniono 646 pacjentów z AML leczonych od stycznia 2005 r. do listopada 2023 r. w ośrodkach Polskiej Pediatrycznej Grupy ds. Leczenia Białaczek i Chłoniaków. Wczesny zgon (przed 42. dniem terapii) wystąpił u 30 dzieci. Mediana wieku pacjentów wynosiła 10,7 lat (1 dzień do 18 lat). U ponad połowy pacjentów (53%) rozpoznano ostrą białaczkę mielomonocytową (M5), u 13% ostrą białaczkę promielocytową (M3). Odsetek ED dla trzech kolejnych protokołów AML-BFM wyniósł odpowiednio 4,9% vs.  5,3% vs. 3,1%. Najczęstszą przyczyną zgonów przed 15. dobą (ED15) była leukostaza i krwawienie, natomiast pomiędzy 15. a 42. dobą (ED15-42) zakażenia, głównie posocznica bakteryjna. Stwierdzono istotny związek pomiędzy ED15 a wysoką liczbą leukocytów (>10 × 10⁹/l) i typem M3 (p < 0,001) oraz między ED15-42 a wiekiem <1 roku (p = 0,029). W analizie jednoczynnikowej jedynie początkowa wysoka liczba leukocytów > 100 × 10⁹/l była istotnym predyktorem wczesnego zgonu. Odsetek TRD dla całego okresu badania wyniósł 3,4%. Główną przyczyną zgonów były infekcje (45,4%). Hiperleukocytoza i zakażenia są nadal główną przyczyną zgonów związanych z leczeniem. Rozwój terapii wspomagających oraz nowych leków celowanych daje szansę na dalszą poprawę wyników leczenia tej grupy chorych.

Celem badania była ocena związku między wartością wskaźnika lipofilowego (LI) fosfolipidów surowicy a stopniem wyrównania metabolicznego, stanem zapalnym ściany naczyniowej i aktywacją płytek krwi u chorych z cukrzycą typu 2 i udokumentowaną angiograficznie chorobą układu sercowo-naczyniowego o etiologii miażdżycowej. W badanej populacji wyższe wartości LI wiązały się z gorszą kontrolą metaboliczną, nasilonym stanem zapalnym ściany naczyniowej i wyższą reaktywnością płytek krwi w trakcie leczenia aspiryną w dawkach COX-1-selektywnych.

W badaniu przeprowadzonym w sześciu ośrodkach onkologicznych w Polsce oceniono działania niepożądane terapii skojarzonej niwolumabem i ipilimumabem u 88 pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym. Najczęściej występowały zaburzenia endokrynologiczne (27%), hepatotoksyczność (17%), objawy ogólne (13,6%) oraz zmiany skórne (12,5%). Obecność działań niepożądanych wiązała się z 60% redukcją ryzyka progresji choroby, jednak hepatotoksyczność była związana z gorszymi wynikami leczenia. Wyniki sugerują, że działania niepożądane mogą stanowić wskaźnik skuteczności terapii, podkreślając jednocześnie konieczność ścisłego monitorowania funkcji wątroby.

Celem badania była ocena przydatności szczytowej prędkości skurczowej (S’) wolnej ściany mięśnia prawej komory (RV) w badaniu TDI do rozpoznania ostrej zatorowości płucnej (PE) i przewidywania 30-dniowej śmiertelności. Było to przekrojowe, jednoośrodkowe badanie obserwacyjne obejmujące kolejnych 220 pacjentów Oddziału Chorób Wewnętrznych, z wysokim klinicznym prawdopodobieństwem PE z potwierdzeniem w tomografii komputerowej (CTPA). Wykazaliśmy, że ocena uśrednionej prędkości wolnej ściany mięśnia sercowego RV nie pomaga w przewidywaniu PE u pacjentów z wysokim klinicznym prawdopodobieństwem PE.

Publikacja podsumowuje wyniki badań przedklinicznych pierwszego w klasie kandydata na lek przeciwpadaczkowy. Substancja, będąca stymulatorem transportera GLT-1 (u gryzoni) i jego ludzkiego odpowiednika – EAAT2, posiada silniejszą lub/i znacznie szerszą aktywność protekcyjną w modelach drgawek, a zarazem jest lepiej tolerowana w porównaniu do stosowanych obecnie leków przeciwpadaczkowych. Badania prowadzono w ramach współpracy z prestiżowym amerykańskim programem rozwoju nowych terapii padaczki lekoopornej – Epilepsy Therapy Screening Program (NIH/NINDS, Bethesda, MD, USA).

Deksametazon to hormon steroidowy podawany m.in. ciężarnym kobietom przy zagrożeniu porodem przedwczesnym. Podawanie deksametazonu kobietom w ciąży stymuluje dojrzewanie układu oddechowego u płodu, ale jednocześnie jak pokazują najnowsze badania, może zwiększać ryzyko wystąpienia depresji w życiu dorosłym. W naszej pracy, przy wykorzystaniu zwierzęcego modelu opartego na podaniach prenatalnych deksametazonu ciężarnym szczurzycom, przeprowadziliśmy oznaczenia multiomiczne (badania poziomu metylacji DNA, ekspresji genów oraz białek) w mózgu dorosłego potomstwa. Odkryliśmy, że narażenie na deksametazon w życiu płodowym prowadzi do szeregu zmian m.in. w szlakach przekazu sygnału zaangażowanych w procesy poznawcze, neuroplastyczność oraz neuroprzekaźnictwo.

W ostatnio opublikowanym badaniu z ośrodka krakowskiego poddano walidacji w 20-letniej obserwacji (20FU) ryzyko rozwoju wala nawrotowego guzkowego w przeciwległym płacie tarczycy wśród pacjentów po lobektomii tarczycy (TL) z powodu wola wieloguzkowego asymetrycznego (MNG) otrzymujących i nieotrzymujących pooperacyjnie w oparciu o przydział losowy profilaktyczne leczenie lewotyroksyną (LT4). Spośród 150 pacjentów zoperowanych w latach 2000-2003 w toku 20FU (29 pacjentów zostało utraconych z obserwacji) odsetek wola nawrotowego wynosił odpowiednio 3,3% w porównaniu z 30,0% pacjentów (p = 0,031), a 4,9% i 30,0% pacjentów otrzymujących i nieotrzymujących LT4 wymagało leczenia (termoablacji) lub operacji przeciwległego płata tarczycy (p = 0,028). Zastosowanie LT4 zmniejszało częstość nawrotów głównie wśród pacjentów z niedoborem jodu (odpowiednio 10,0% vs. 70,0%; p = 0,037), a nie wśród pacjentów z wystarczającą podażą jodu w diecie (odpowiednio 0,0% vs. 10,0%, p = 0,056).

Badanie „A comparison of comorbidities and their risk factors prevalence across rheumatoid arthritis, psoriatic arthritis and axial spondyloarthritis with focus on cardiovascular diseases: data from a single center real-world cohort”,  porównywało częstość chorób współistniejących u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS), łuszczycowym zapaleniem stawów (ŁZS) i osiową spondyloartropatią (AxSpA). We wszystkich grupach najczęściej występowały nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, otyłość i choroby tarczycy, natomiast profile innych rozpoznań były różne, podkreślając potrzebę indywidualnych strategii zapobiegania chorobom współistniejącym. Pacjenci z RZS, mający największy wskaźnik współchorobowości, zgłaszali również gorszy stan zdrowia ogólnego oraz większe trudności w codziennym funkcjonowaniu w porównaniu z osobami z ŁZS i axSpA.

Nasze badanie miało na celu poprawę opieki dietetycznej poprzez szkolenie i wdrożenie strategii doradczych (np. wywiad motywacyjny, radzenie sobie ze stresem). Audyt początkowy wykazał, że 80% uczestników korzystało z tych metod, a po szkoleniu ich zastosowanie wzrosło o 13%, szczególnie w zakresie wsparcia społecznego (53%). Bariery w ich wdrażaniu, takie jak brak wytycznych i praktycznej wiedzy, wskazują na potrzebę dalszej edukacji i cyklicznych szkoleń.

Kompleksy aktywowanego czynnika VII krzepnięcia z antytrombiną (FVIIa-AT) stanowią wskaźnik aktywacji krzepnięcia krwi. Nasze wcześniejsze badanie wykazało, że podwyższone stężenie FVIIa-AT zwiększa ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych u osób z chorobą niedokrwienną serca. Obecne badanie jest pierwszą analizą kompleksów FVIIa-AT u pacjentów z cukrzycą typu 2. Jako pierwsi wykazaliśmy, że w cukrzycy stężenie FVIIa-AT wiąże się z gorszą kontrolą metaboliczną choroby, wyrażoną jako wyższe stężenie hemoglobiny glikowanej, wyższy wskaźnik albumina/kreatynina oraz hipercholesterolemii. Zaobserwowane zależności pokazują kolejny dowód na to, że aktywacja czynnika tkankowego jest silniejsza u osób ze źle kontrolowaną cukrzycą typu 2, zatem leczenie tej choroby osłabia najpewniej ten proces i redukuje incydenty zakrzepowo-zatorowe. 

Celem badania była ocena skuteczności, bezpieczeństwa i wpływu na przeżycie transfuzji koncentratu granulocytów (KG) u dzieci z neutropenią i ciężkimi zakażeniami, leczonych w okresie od stycznia 2010 do grudnia 2023 roku w Klinice Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Instytut Pediatrii UJ CM. Do badania włączono 60 dzieci; 29 dziewcząt (47%), 33 chłopców (53%). Granulocyty zebrano metodą aferezy od dawców stymulowanych jedną dawką G-CSF. Głównymi wskazaniami do podania KG były ciężkie zapalenie płuc (45%) i posocznica bakteryjna (38,3%). Pacjenci otrzymali 1-29 transfuzji KG przez 1 -70 dni, a średni czas terapii wynosił 3 dni. Mediana czasu od początku zakażenia do pierwszego podania KG wyniosła 5 dni (1-39 dni). KG były dobrze tolerowane przez większość pacjentów. Spośród badanej grupy 47 pacjentów (78,3%) wyleczono z infekcji uzasadniającej podanie KG, 13 dzieci (21,7%) zmarło. Nie zaobserwowano istotnych różnic w przeżyciu chorych w zależności od etiologii zakażenia. Wnioski: Odpowiednio przygotowane i wcześnie podane granulocyty wykazują działanie przeciwzapalne, zarówno w zakażeniach bakteryjnych, jak i grzybiczych.

Osoby rasy czarnej są bardziej podatni na nadciśnienie sodowrażliwe niż osoby rasy białej. Celem przekrojowej analizy wieloetnicznej kohorty było poszukiwanie białek potencjalnie związanych z podatnością na wrażliwość na sól, nadciśnienie i powikłania związane z nadciśnieniem. W badaniu wzięły udział osoby uczestniczące w badaniach African – PREDICT, FLEMENGHO), PROVALID – Austria oraz UPRIGHT-HTM, w tym 582 osób rasy czarnej i 1731osób rasy białej. Peptydy COL4A1, COL4A2, FGA, PROC, MGP, MYOCD, FYXD2 oraz UMOD zostały zidentyfikowane jako najbardziej prawdopodobnie leżące u podstaw zróżnicowanej rasowo podatności na sodowrażliwość, nadciśnienie i jego powikłania. Te osiem białek to potencjalne cele interwencji mających na celu zmniejszenie nadmiernego ryzyka nadciśnienia i powikłań sercowo-naczyniowych u osób rasy czarnej w porównaniu z rasą białą.

Terapia immunoglobuliną podskórną (ang. subcutaneous immunoglobulin replacement therapy, scIgRT) jest kluczowa w leczeniu pacjentów z pierwotnymi niedoborami odporności. Badanie ankietowe wśród pielęgniarek pokazuje potrzebę ujednolicenia metod doboru igieł i szkoleń. Nierzadko dobór wielkości igły zależy od subiektywnej oceny pielęgniarki. Wyniki naszego badania wskazują na konieczność poprawy procedur i konieczność zaangażowania personelu pielęgniarskiego w dobór igieł, co poprawi komfort pacjentów i efektywność leczenia.

Zespół zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) charakteryzuje się złożonym patomechanizmem. Jednym z potencjalnych podejść terapeutycznych jest zastosowanie związków wielocelowych, które oddziałują na różne układy neuroprzekaźników. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań nad pochodnymi (4-piperazyn-1-ylo-butylo) guanidyny, działającymi na receptory histaminowe H₃ jako potencjalnymi ligandami wielocelowymi. Spośród tej biblioteki związków wyłoniono te, które wykazywały dodatkową aktywność wobec receptora dopaminowego D2 i/lub cholinesteraz. Niektóre z przetestowanych związków, ze względu na swoje właściwości, mogą stanowić podstawę do dalszych badań nad bardziej skutecznymi metodami leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Celem badania była ocena skuteczności kwasu hialuronowego w niechirurgicznym leczeniu zapalenia przyzębia u pacjentów z T2DM. Różnice w parametrach zaobserwowano po 12 tygodniach od interwencji pomiędzy pacjentami otrzymującymi placebo i HA. Krwawienie podczas sondowania (BoP) zmniejszyło się o około 5,5% bardziej w grupie interwencyjnej. Również kliniczny poziom przyczepu łącznotkankowego (CAL) zmniejszył się o 1 mm więcej u pacjentów leczonych HA. W terapii pacjentów T2DM warto rozważyć niechirurgiczne leczenie zapalenia przyzębia wspomagane aplikacją HA.

Ruta corsica jest endemiczną rośliną występującą na Korsyce. Ze względu na ograniczone występowanie i konieczność ochrony naturalnych stanowisk, nie jest jeszcze wystarczająco zbadana. Kultury in vitro dają możliwość badania roślin w kontrolowanych warunkach, jak również mogą stać się alternatywnym źródłem pozyskiwania materiału roślinnego. Celem pracy było prowadzenie kultur in vitro R. corsica w bioreaktorach okresowo-zalewowych i zbadanie wpływu różnych parametrów hodowli na wzrost biomasy i akumulację metabolitów wtórnych. Metodą chromatograficzną oznaczono bioaktywne związki z grupy furanokumaryn i alkaloidów furochinolinowych.

Badanie miało na celu retrospektywną analizę wyników oznaczeń stężenia lipoproteiny(a) [Lp(a)] – genetycznie uwarunkowanego silnego czynnika sprzyjającego przedwczesnej miażdżycy, udarowi mózgu i stenozie aortalnej oraz najczęstszego genetycznego wariantu genu Lp(a), z uwzględnieniem charakterystyki badanych pacjentów oraz trybu i miejsca zlecania badań (poradnia/oddział). W latach 2017-2024 wykonano 2822 oznaczenia w próbkach surowicy pochodzących od 2637 pacjentów, w większości kierowanych z poradni kardiologicznych. Częstość występowania Lp(a) >50 mg/dl sięga 20%. Badanie pokazało wzrost liczby zleceń Lp(a) szczególnie u pacjentów z chorobą wieńcową i udarem niedokrwiennym mózgu. Badanie podkreśla zmiany w strategii diagnostyki chorób sercowo-naczyniowych poprzez uwzględnianie Lp(a) zalecanego do oznaczenia raz w życiu od 2016 roku.

Celem badań było opracowanie modeli QSPKR dla grupy pochodnych ksantyny i zbadanie przydatności tych modeli do przewidywania farmakokinetyki nowych związków. Wygenerowano łącznie 14 deskryptorów dla każdej ksantyny i oszacowano parametry farmakokinetyczne po ich podaniu dożylnym szczurom. Wielokrotna regresja liniowa ujawniła, że ​​logD był główną determinantą zmienności V_ss, λ_z i CL. Ponadto λ_z i CL zależały od LUMO i HEFO, natomiast dla V_z COAR była jedyną zmienną objaśniającą. Walidacja krzyżowa potwierdziła zdolność predykcyjną opracowanych modeli. Wyniki tych badań mogą być pomocne w projektowaniu nowych pochodnych ksantyny o korzystnych właściwościach farmakokinetycznych.

Podczas gdy wczesna diagnoza ma kluczowe znaczenie, ponieważ nowe metody leczenia mogą znacznie spowolnić postęp choroby, coraz więcej dowodów wskazuje na zastosowanie nowych technik obrazowania w celu wykrywania amyloidozy transtyretynowej (ATTR) we wczesnych stadiach. W badaniu wykorzystano multimodalne podejście kaskadowego badania przesiewowego w celu oceny bezobjawowych krewnych osób z ATTR. Analiza obejmowała dane kliniczne, badania genetyczne, echokardiografię, scyntygrafię i tomografię komputerową emisyjną pojedynczego fotonu/tomografię komputerową (SPECT/CT) z [99mTc]Tc-DPD. Ogólnie rzecz biorąc, scyntygrafia zidentyfikowała amyloidozę serca u 8,2% krewnych, podczas gdy 20,5% było nosicielami patogennego wariantu transtyretyny bez wychwytu radioznacznika, dominującym był Phe53Leu. Przedstawione wyniki pokazują, że wdrożenie systematycznego protokołu przesiewowego, który integruje testy genetyczne i scyntygraficzne, ułatwia wczesne wykrywanie ATTR.