Publikacje

Rok 2024 miesiąc: grudzień

Badania kliniczne prowadzone w modelu ciągłym (ang. seamless trials) wzbudziły duże zainteresowanie jako możliwy sposób przyspieszenia rozwoju leków. Są to badania łączące cele dwóch odrębnych faz rozwoju leków w jednym badaniu. Ich rosnące znaczenie można zaobserwować w badaniach onkologicznych, zwłaszcza na wczesnych etapach rozwoju leków. To właśnie dla tej grupy przeprowadziliśmy analizę charakterystyki i raportowania wyników opierając się o dane dostępne w rejestrze ClinicalTrials.gov.  W artykule wskazujemy również, że należy podjąć działania, aby dostosować funkcjonalności ClinicalTrials.gov do nowych modeli badań klinicznych (takich jak badania „seamless”).

Jednym z wielu patologicznych zjawisk obserwowanych po udarze niedokrwiennym mózgu jest zaburzenie równowagi pomiędzy transmisją GABA-ergiczną toniczną a synaptyczną, co ogranicza proces rekonwalescencji. W naszym zespole zaprojektowano i otrzymano cząsteczki zdolne do wyrównania zaburzonej transmisji poprzez selektywną modulację transmisji synaptycznej. Najaktywniejsza cząsteczka wiodąca w badaniach in vitro wykazała zdolność do regeneracji neuronów uszkodzonych w wyniku niedokrwienia. Jej aktywność została następnie potwierdzona w modelu zwierzęcym, gdzie cząsteczka wiodąca poprawiła funkcje motoryczne, wykazała działanie neuroprotekcyjne oraz zredukowała kwasicę poudarową. Nasze badania wykazały, że selektywna modulacja synaptycznej transmisji GABA-ergicznej za pomocą małych cząsteczek może poprawić rekonwalescencję poudarową, wpływając na szereg zjawisk na poziomie molekularnym. 

W pracy badaliśmy związek delirium po udarze z występowaniem zaburzeń funkcji poznawczych, ocenianych testem MoCA. Delirium wystąpiło u 18,9% z 402 uczestników. Wyniki testu MoCA poprawiły się między 1. a 8. dniem, a następnie pogorszyły między 8. dniem a 3. miesiącem, bez związku z delirium. W grupie z delirium zaobserwowano większą poprawę w nazywaniu, orientacji i uwadze, a następnie pogorszenie uwagi i orientacji. Wyniki sugerują związek delirium z krótkoterminowymi zmianami w domenach poznawczych, ale bez wpływu na globalne funkcjonowanie poznawcze.

Teleradiologia to usługa, która pozwala na przesyłanie badań obrazowych pomiędzy ośrodkami, klinicystami i wykwalifikowanym personelem medycznym oraz wymaga od pracodawców spełnienia wielu kryteriów formalnych i prawnych. Publikacja ma na celu przybliżyć problematykę organizacji teleradiologii w zakładach diagnostyki obrazowej w opinii elektroradiologów. Pełnią oni  kluczową funkcję w pierwszym etapie, jakim jest wykonywanie badań radiologicznych i są często pomijani podczas organizacji usług teleradiologicznych w zarządzaniu zakładem diagnostyki obrazowej.

Tętnice aortalno-płucne krążenia pobocznego (major aorto-pulmonary collateral arteries, MAPCA) występują wraz ze złożonymi wadami wrodzonymi serca i wymagają unifokalizacji. Klasyczne obrazowanie nie zapewnia wystarczającej szczegółowości do precyzyjnego planowania operacji. W badaniu oceniono zastosowanie technologii rzeczywistości wirtualnej (VR) i druku 3D u niemowląt poddawanych unifokalizacji MAPCAs. W porównaniu z planowaniem tradycyjnym, VR/3D skróciły czas operacji, zmniejszyły ryzyko powikłań i poprawiły zrozumienie anatomii oraz komunikację w zespole i z rodzicami operowanych pacjentów, wpływając pozytywnie na wyniki leczenia.

Transporter B0AT2 zaopatruje neurony w aminokwasy obojętne, będące prekursorami w syntezie neuroprzekaźników. Jego nieprawidłowe funkcjonowanie może być przyczyną zaburzeń depresyjnych, a knockout genu slc6a15 u myszy zmniejsza poziom lęku w warunkach stresowych. W związku z tym postuluje się, że hamowanie transportera B0AT2 może mieć korzystny efekt przeciwlękowy i/lub przeciwdepresyjny. Badania strukturalne metodami in silico pozwoliły nam dokładnie scharakteryzować strukturę tego transportera oraz opisać sposób wiązania jego substratów oraz inhibitora (loratadyny). Dalsze prace doprowadziły do odkrycia dwóch nowych inhibitorów. Jednym z nich była tiagabina, znany lek przeciwdrgawkowy.

Celem badania była ocena czy profil zmian stężeń karbonylowanych białek osocza (PC) wywołanych wysiłkiem fizycznym różni się u bezobjawowych pacjentów ze stenozą aortalną (AS) i w grupie kontrolnej oraz czy te zmiany są związane z markerami fibrynolizy i stanu zapalnego we krwi krążącej. Nasze badanie wykazało, że u pacjentów z AS próba wysiłkowa prowadzi do zwiększonej karbonylacji białek, związanej z uwalnianiem interleukiny-10 w porównaniu do grupy kontrolnej. Wzmożona karbonylacja białek po wysiłku była również przedłużona, co sugeruje deregulację mechanizmów antyoksydacyjnych w AS. Nie zaobserwowano powiązań z markerami fibrynolizy. Ponadto wzrost gradientów przezzastawkowych podczas wysiłku może być dodatkowym czynnikiem wpływającym na karbonylację białek u pacjentów z AS. Obserwacja ta może mieć znaczenie także w innych chorobach sercowo-naczyniowych.

Badanie przeprowadzone na grupie 540 mężczyzn będących w stałych, heteroseksualnych związkach wykazało, że różnica w ocenianej wartości partnerskiej może się przekładać na częstość inicjowania seksu oralnego przez mężczyzn. Przebadani mężczyźni, którzy niżej oceniali swoją wartość partnerską w stosunku do swojej wybranki, charakteryzowali się zdecydowanie wyższą motywacją do seksualnego zaspokojenia partnerki. Z kolei większa motywacja do seksualnego zaspokojenia partnerki przekładała się na częstsze pieszczenie oralne partnerki.

Ślina jest coraz częściej postrzegana jako wygodne i informatywne źródło białek, które może służyć jako rezerwuar biomarkerów chorobowych czy wskaźników postępów terapeutycznych. W niniejszej pracy wykorzystaliśmy metodologię proteomiki nowej generacji (directDIA) do jakościowego i ilościowego opisu proteomu śliny w modelu eksperymentalnym (szczury Wistar) oraz do porównania dwu protokołów uzyskiwania stymulowanej śliny (podanie pilokarpiny oraz pilokarpiny w połączeniu z izoprenaliną). Na podstawie uzyskanych wyników postulujemy, że metoda podwójnej stymulacji wydzielania śliny w połączeniu z głębią analizy proteomu zapewnianą przez technikę directDIA może stanowić nowatorskie narzędzie analityczne w badaniach mających na celu poznanie składu białek śliny i jego dynamicznych zmian in vivo.

Najważniejszym badaniem obrazowym w diagnostyce zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych u dzieci jest rezonans magnetyczny (RM). Za jego pomocą możliwe jest uwidocznienie obrzęku szpiku kostnego, który świadczy o aktywnym zapaleniu, a także nadżerek, zwężenia szpary stawowej oraz obecności płynu stawowego. Do niniejszego badania zostało włączonych 152 pacjentów w wieku od 5 do 17 lat. Kryteria diagnostyczne młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS) spełniła ponad połowa pacjentów (59,87%). Głównym objawem zgłaszanym przez 84,21% pacjentów był przewlekły ból stawów, który w 31,25% dotyczył kręgosłupa. W RM stawów krzyżowo-biodrowych obrzęk szpiku kostnego opisano u 23,68% pacjentów. Wykazano związek pomiędzy występowaniem przewlekłego bólu kręgosłupa a obecnością obrzęku szpiku kostnego w RM u dzieci z MIZS. Badanie zostało przeprowadzone we współpracy Katedry Radiologii UJ CM oraz Kliniki Pediatrii, Reumatologii, Alergologii i Chorób Rzadkich UAFM.