Publikacje

Rok 2024 miesiąc: maj

Wentylację mechaniczną kojarzymy najczęściej ze szpitalami, zwłaszcza z oddziałami intensywnej terapii. Czasami – w przypadku, gdy choroba jest przewlekła i przy spełnieniu innych warunków – możliwe jest prowadzenie takiej terapii również w warunkach domowych. Osoby wentylowane mechanicznie wymagają szczególnej opieki. Pomimo tego, że podmioty posiadające kontrakt z NFZ zapewniają m.in. sprzęt, czy wizyty lekarza, pielęgniarki i fizjoterapeuty, to jednak codzienną opiekę sprawuje najczęściej rodzina chorego. Opieka przynosi wiele trudności, z którymi te osoby muszą się zmierzyć. Nasze badania pokazały, że opiekunowie rodzinni cechują się wysokim poziomem obciążenia, zwłaszcza w obszarze izolacji i rozczarowania. Większe obciążenie występuje również u osób, które sprawują opiekę nad osobą wentylowaną inwazyjnie (respirator i rurka tracheostomijna), niż nieinwazyjnie (przy użyciu specjalnych masek). Osoby, które lepiej oceniły swoją sytuację finansową oraz stosowały pozytywne strategie radzenia sobie ze stresem (np. akceptowanie sytuacji, czy pozytywne przewartościowanie), cechowały się mniejszym obciążeniem. Warto zauważyć, że większość opiekunów stanowią kobiety.

Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne (PKD) w Polsce to miejsca umożliwiające anonimowe i bezpłatne testowanie w kierunku zakażenia HIV, nie wymagające skierowania na przeprowadzenie badań. PKD prowadzą także działania edukacyjne w zakresie profilaktyki i diagnostyki zakażeń wywołanych HIV jak również innymi patogenami przenoszonymi drogą kontaktów płciowych. Celem pracy była analiza porównawcza danych epidemiologicznych pochodzących z Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych w Polsce z danymi raportowanymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) w latach 2015-2022. Wyniki analiz pokazują, że latach 2015-2022 do PKD zgłosiło się 258 071 pacjentów, co dało średnio 32 259 wizyt rocznie. Odsetek wyników dodatnich w teście potwierdzenia wynosił  1.39% (3576/258 071 osób).  Ponadto, wykazano, że najwięcej osób testujących się oraz wyników dodatnich było w województwie mazowieckim. Analiza porównawcza wyników z PKD z danymi  NIZP-PZH wykazała, że około 1/3 zakażeń HIV w Polsce wykrywana jest w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych. Duża liczba osób zgłaszających się do PKD potwierdza konieczność dostępności i potrzebę bezpłatnego, anonimowego testowania w kierunku HIV w Polsce.

Znajomość interakcji z pożywieniem jest kluczowa dla optymalizacji skuteczności i bezpieczeństwa antybiotykoterapii. Do przeglądu systematycznego z metaanalizami włączyliśmy 109 badań oceniających wpływ interwencji dietetycznych na parametry farmakokinetyczne i wskaźniki farmakokinetyczno/farmakodynamiczne 22 chinolonów. Potwierdziliśmy występowanie istotnych klinicznie interakcji z pożywieniem dla 74% (14/19) chinolonów, z lekami zobojętniającymi i suplementami mineralnymi – dla 100% (14/14) oraz z napojami – dla 50% (5/10). Pogrupowaliśmy interakcje pod kątem siły wpływu interwencji dietetycznej (znaczny/umiarkowany/niewielki) oraz porównaliśmy nasze wyniki z rekomendacjami stosowania chinolonów zawartymi w charakterystykach produktów leczniczych. Omówiliśmy także czynniki wpływające na interakcje, takie jak właściwości fizykochemiczne antybiotyków, postać leku, rodzaj interwencji dietetycznej i stan zdrowia pacjenta.

Tłuszcz kojarzy nam się raczej negatywnie, ale już tłuszcz w naczyniu krwionośnym kojarzy nam się jednoznacznie źle. Dlatego też krople lipidowe w komórkach śródbłonka, czyli komórkach wyścielających naczynie krwionośne, były dotąd postrzegane jako szkodliwe dla układu krążenia. Ostatnie badania wykazały jednak, że są one wielofunkcyjnymi organellami, które mogą także chronić naczynia krwionośne w odpowiedzi na stan zapalny lub nadmiar lipidów. A wszystko zależy od właściwej ilości kropli lipidowych, poprawnego procesu ich formowania oraz lipolizy zawartych w nich tłuszczy. Dlatego też farmakoterapia mająca na celu znormalizowanie liczby śródbłonkowych kropel lipidowych może mieć działanie ochronne dla naczyń krwionośnych w przebiegu stanu zapalnego naczyń krwionośnych, a także w innych warunkach patologicznych.

W Polsce co roku odnotowuje się liczne przypadki zranień spowodowanych ostrymi narzędziami medycznymi, wciąż znacznie więcej niż w innych krajach Unii Europejskiej. Jednym z ważnych czynników ograniczających ryzyko zranień wśród personelu medycznego jest stosowanie w codziennej praktyce bezpiecznego sprzętu medycznego, który zmniejsza ryzyko ekspozycji. W Polsce na ten rodzaj działań prewencyjnych zwrócono uwagę w 2013 roku, co było wynikiem implementacji Dyrektywy Rady Unii Europejskiej (2010/32/UE). Zapraszamy do zapoznania się retrospektywną analizą przypadków zranień ostrym sprzętem medycznym wśród pracowników szpitala zabiegowego III stopnia referencyjności obejmującej lata 1998–2018.

Komórki śródbłonka zatok wątroby (ang. Liver Sinusoidal Endothelial Cells; LSEC), dzięki obecności specyficznych porów tzw. fenestracji, regulują transport lipoprotein (np. chylomikronów) z krwiobiegu do hepatocytów. Przedstawiona praca wykazała, że istotną rolę w regulacji ilości fenestracji pełni disulfidoizomeraza białek – PDIA1, białko znane dotychczas ze swoich innych funkcji. Farmakologiczne zahamowanie tego enzymu prowadziło do znacznego spadku ilości fenestracji oraz zaburzenia perfuzji wątroby. Rezultaty tej pracy, odkrywają zarówno nową funkcję białka PDIA1 w komórkach LSEC jak i nowy mechanizm regulacji fenestracji oparty o mechanizmy redoks. Z drugiej strony badanie wskazuje, że ogólnoustrojowe zahamowanie aktywności PDIA1 – coraz częściej proponowane w terapiach przeciwzakrzepowych czy przeciwnowotworowych, wykorzystujących PDI jako cel terapeutyczny – może skutkować zaburzeniami perfuzji i homeostazy wątroby w wyniku defenestracji komórek LSEC.

Spektrum zaburzeń wrastania łożyska (PAS) może prowadzić do poważnych powikłań okołoporodowych i jest jednym z najtrudniejszych wyzwań bloku porodowego. Histerektomia okołoporodowa jest najczęściej stosowaną metodą leczenia, lecz może wpływać na dobrostan psychiczny pacjentek oraz całkowicie pozbawia je płodności. Badanie miało na celu ustalenie, czy leczenie zachowawcze, polegające na częściowej resekcji mięśnia macicy lub pozostawieniu łożyska „in situ”, wiąże się z porównywalnym lub mniejszym ryzykiem chorobowości matczynej niż histerektomia, w renomowanych ośrodkach należących do Międzynarodowego Towarzystwa Spektrum Łożyska Wrastającego (IS-PAS). Dodatkowo przeprowadzono ankietę w celu zbadania potencjalnych barier dla wyboru leczenia zachowawczego i w podejmowaniu decyzji śródoperacyjnych.
Strategie leczenia zachowawczego, takie resekcja częściowa, wydają się być bezpiecznymi alternatywami dla histerektomii okołoporodowej. Jednak mniej niż połowa ośrodków IS-PAS wykonuje te zabiegi. Akceptacja metod leczenia zachowawczego mogłaby wzrosnąć dzięki standaryzacji kryteriów do tego typu procedur oraz systematycznemu szkoleniu ekspertów w PAS.

Przedstawione w pracy wyniki dotyczą badań (E)-cynamoilowej pochodnej ksantonu -związku K116, który został opracowany przez nasz zespół jako potencjalny filtr UV do zastosowania w produktach kosmetycznych. Tytułowy związek pochłania zarówno promieniowanie UVA oraz UVB. Z uwagi na jego trudną rozpuszczalność, w celu wprowadzenia do formulacji kosmetycznej w odpowiednio wysokim stężeniu, filtr został poddany procesowi rozdrobnienia. Jednak proces rozdrobnienia niesie za sobą ryzyka związane z niewystarczającym bezpieczeństwem. Przedstawione w pracy wyniki oceny bezpieczeństwa in vitro i in silico świadczą, że zarówno postać niezmielona jak i zmielona filtru K116 są bezpieczne i mogłyby stanowić nowe surowce kosmetyczne.

Pacjenci z ANCA-dodatnim i ANCA-ujemnym EGPA nie różnią się pod względem objawów klinicznych, jednak manifestacje sercowo-naczyniowe występują częściej u pacjentów ANCA-ujemnych niż MPO-ANCA-dodatnich. Wskazuje to na większe znaczenie obecności MPO-ANCA niż ANCA w stratyfikacji chorych na EGPA. Ponadto, ponieważ EGPA i GPA z eozynofilią krwi mogą przebiegać klinicznie podobnie, diagnostyka różnicowa w takich przypadkach może być szczególnie utrudniona. Nasuwa się także pytanie, czy pacjenci z GPA i hypereozynofilią mogą odnieść korzyść z terapii anty-IL-5.

Cukrzyca ciążowa (gestational diabetes melitus, GDM) to hiperglikemia po raz pierwszy rozpoznana podczas ciąży, będącą wynikiem różnego stopnia zaburzeń tolerancji węglowodanów. Dotyka ona ok. 1/6 kobiet ciężarnych i może wiązać się z powikłaniami zdrowotnymi zarówno u matki jak i dziecka. Zalecenia dotyczące docelowych posiłkowych wartości stężenia glukozy u pacjentek z GDM różnią się na całym świecie. W 2017 roku Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zliberalizowało w swoich zaleceniach cel poposiłkowy glikemii w GDM, podnosząc go z <120 mg/dl do <140 mg/dl.
Nasze badanie miało na celu porównanie wyników kobiet z GDM w oparciu o dwa różne cele glikemii poposiłkowej – grupy ścisłej kontroli <120 mg/dl leczonej w latach 2014-2016 oraz grupy mniej ścisłej kontroli <140 mg/dl leczonej w latach 2018-2019.

Proponujemy metodę wykorzystującą gogle rzeczywistości mieszanej (MR) (HoloLens 2, Microsoft) do wspomagania wyrównywania zębów zatrzymanych. Technika ta umożliwia planowanie kierunku trakcji i aplikacji siły z wykorzystaniem wizualizacji danych 3D w MR. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne określenie punktów przyłożenia siły i kierunku przesunięcia zęba, co potencjalnie zwiększa skuteczność i przewidywalność leczenia ortodontycznego. Nasza metoda wzbudziła zainteresowanie klinicystów, ale wymaga dalszych badań klinicznych.

Ścięgno Achillesa (ŚA), najsilniejsze i największe w ludzkim ciele, odgrywa kluczową rolę w lokomocji, a jego schorzenia stanowią istotny problem kliniczny. Budowa ŚA jest jednak bardziej złożona, niż mogłoby się wydawać – składa się z trzech pęczków, które są skręcone. Jako pierwsi w meta-analizie zebraliśmy i systematycznie opracowaliśmy wszystkie dostępne informacje na ten temat. Jak pokazują badania, stopień tej rotacji jest zmienny osobniczo i może wpływać na funkcjonowanie ŚA. Dotychczasowe dane wskazują, że im bardziej skręcone ścięgno, tym wyższe ciśnienie panuje w nim podczas ćwiczeń, co może prowadzić do niedokrwienia i zmian strukturalnych, zwiększając ryzyko kontuzji. Zjawisko to może również wpływać na rehabilitacje po zabiegach rekonstrukcyjnych ŚA.

Usługa New Medicine Service (NMS) to konsultacja farmaceutyczna mająca na celu edukację i wsparcie pacjentów rozpoczynających terapię nowym lekiem. W badaniu oceniono autorskie, pisemne materiały edukacyjne na temat leków stosowanych w nadciśnieniu tętniczym, które farmaceuta można wykorzystać podczas udzielania porad pacjentom w trakcie NMS. Badaniem objęto grupę 401 losowo wybranych pacjentów aptek ogólnodostępnych i ośrodków zdrowia. Po zapoznaniu się z ulotką edukacyjną pacjenci otrzymywali wyższe wyniki w teście sprawdzającym wiedzę na temat leku w porównaniu do wyników testu wykonywanego przed przeczytaniem materiału edukacyjnego. Ulotki zostały pozytywnie ocenione przez pacjentów pod względem poziomu informacji, zrozumiałości i sposobu prezentacji. Proponowany materiał może służyć jako dodatkowe, „przyjazne pacjentowi” narzędzie edukacyjne do wykorzystania w ramach NMS.

Wykrycie potencjalnych markerów biochemicznych nowotworu jąder pojawiających się na wczesnym etapie leczenia oraz kontrola ich poziomu podczas terapii przeciwnowotworowej znacząco przyczyni się zarówno do szybkiej diagnostyki, jak i rozwoju skutecznej terapii celowanej. W naszych badaniach mikroguzki komórek Leydiga pobierano od pacjentów z azoospermią, którzy zostali zakwalifikowani do biopsji jądra. Różne markery morfometryczne i biochemiczne nowotworu komórek Leydiga oceniano za pomocą barwienia histologicznego oraz za pomocą pomiarów ilościowych białka całkowitego, węglowodanów, lipidów i kwasów nukleinowych. Dodatkowo poziomy jonów wapnia, miedzi, cynku i selenu zostały ocenione niniejszym badaniu. Po raz pierwszy wykazaliśmy, że ludzkie guzy komórek Leydiga można zidentyfikować po charakterystycznym rozmieszczeniu i ilości składników organicznych, w tym także po ilości badanych jonów.

Stres oksydacyjny prowadzi do nieodwracalnych modyfikacji białek w procesie zwanym karbonylacją. Karbonylacja polega na dodawaniu do białek grup ketonowych lub aldehydowych, zmianiając ich strukturę oraz funkcję. W opisywanym badaniu jako pierwsi stwierdziliśmy, że u osób ze stabilną chorobą niedokrwienną serca i wysokim poziomem karbonylowanych białek (KB) osocza częściej dochodzi do zawałów serca, udarów niedokrwiennych mózgu, zatorów tętniczych oraz zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych, a krew tych pacjentów wykazuje tendencję do tworzenia bardziej zbitych skrzepów opornych na rozpuszczanie (fibrynolizę). Wyniki sugerują, że KB mogłyby służyć identyfikacji pacjentów szczególnie zagrożonych powikłaniami sercowo naczyniowymi.

Changes in the central nervous system in football players – MR study: Dokonano kompleksowej oceny mózgu piłkarzy za pomocą technik rezonansu magnetycznego (MR), w tym badań spektroskopii i dyfuzji w płatach czołowych i potylicznych. Stwierdzono istotne statystycznie różnice w wynikach otrzymanych w grupie piłkarzy i grupy kontrolnej. Niniejsze odkrycia wypełniają lukę w literaturze, dostarczając dowodów wskazujących, że gra w piłkę nożną (mimo braku klinicznych objawów) może prowadzić do zmian w mózgu, o których wiadomo, że występują u pacjentów, u których zdiagnozowano urazowe uszkodzenie mózgu (TBI).