Publikacje

Rok 2025 miesiąc: luty

W badaniu analizowaliśmy wpływ parametrów czerwonych krwinek na wyniki porodu indukowanego prostaglandynami. Analizą objęliśmy pacjentki, które miały indukowany poród dinoprostonem w Klinice Położnictwa i Perinatologii UJCM w Krakowie w latach 2019-2021. Wyniki sugerują, że łagodna anemia (hemoglobina < 12 g/dL) nie ma istotnego wpływu na ryzyko cięcia cesarskiego, czas trwania porodu, czas do porodu, ocenę Apgar po 5 minutach oraz masę urodzeniową noworodka. Badanie wskazuje na potrzebę indywidualizacji leczenia anemii w ciąży.

Niniejsze badanie miało na celu ocenę względnej częstości występowania cech klinicznych olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic (GCA) oraz zbadanie czynników predykcyjnych wyników biopsji tętnicy skroniowej (TAB). Ostatecznie 62 artykuły (9971 pacjentów) spełniły wszystkie kryteria kwalifikowalności. Średni wiek pacjentów w momencie rozpoznania wynosił 74,33 lat. Najczęstszą cechą kliniczną GCA był nowo pojawiający się ból głowy (75,7%). Innymi częstymi objawami GCA były nieprawidłowości tętnicy skroniowej (51,5%), osłabienie/złe samopoczucie (46,7%) i tkliwość skóry głowy (39,1%). Pozytywne wyniki TAB były obecne u 73,8% pacjentów. Obecność bólu głowy (LogOR = -1,11; 95%CI: -1,92 do -0,29) lub PMR (-0,71; 95%CI: -1,09 do -0,32) znacząco zmniejsza szansę na uzyskanie pozytywnych wyników TAB.

Wieloukładowy zespół zapalny u dzieci związany z COVID-19 (PIMS-TS), wynika z nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego na zakażenie wirusem SAES-CoV-2. W opublikowanym badaniu zastosowano metodę spektroskopii w podczerwieni z transformacją Fouriera (FTIR) do analizy składu chemicznego surowicy krwi dzieci z PIMS-TS, przed i po leczeniu. Metoda ta pozwoliła na zidentyfikowanie zmian w składzie surowicy towarzyszące PIMS-TS w 92% badanych próbek. Wyniki FTIR korelowały z badaniami diagnostycznymi, w tym wskaźnikami stanu zapalnego u tych dzieci.

Zespół badawczy z Zakładu Bioetyki UJCM wziął udział w międzynarodowym przeglądzie systematycznym, oceniającym terminowość raportowania wyników badań klinicznych w placówkach uniwersyteckich w krajach nordyckich. Z 2112 uwzględnionych badań zakończonych w latach 2016-2019, prawie co czwarte pozostało nieraportowane, a około połowa miała wyniki zgłoszone po dwóch latach od zakończenia. Wyniki 2,3% badań zostały opublikowane w ogólnodostępnym rejestrze w rok po ich zakończeniu, zgodnie z wytycznymi WHO. Wyniki wskazują, że potrzebne są skoordynowane działania, aby poprawić raportowanie wyników badań klinicznych w krajach nordyckich.

Celem pracy było zbadanie epidemiologii oraz cech molekularnych szczepów Ab wyizolowanych od pacjentów SU w Krakowie. Zebrano oraz przeanalizowano dane dotyczące zakażeń szpitalnych, następnie wybrano szczepy które poddano analizie przy użyciu WGS. Aż 104 (82%) szczepy należały do najczęściej występującego typu ST2, 20 (16%) należało do rzadko opisywanego typu ST600. Geny oporności blaOXA-23 i blaNDM-1 były specyficzne dla szczepów ST600. Jest to pierwszy opisany Ab ST600 z genem oporności blaNDM-1 w Polsce.

Meta-analiza sieciowa wykazała brak istotnych statystycznie różnic między ocenianymi terapiami celowanymi w zakresie przeżycia wolnego od progresji. Jednak kombinacje ibrutynibu z wenetoklaksem oraz wenetoklaksu z obinutuzumabem i ibrutynibem miały najwyższe prawdopodobieństwo bycia najskuteczniejszymi opcjami. W eliminacji minimalnej choroby resztkowej we krwi obwodowej wenetoklaks + obinutuzumab + ibrutynib wykazał istotną statystycznie przewagę nad pozostałymi opcjami. Nie odnaleziono badań pozwalających na względną ocenę bezpieczeństwa analizowanych terapii.

Naukowcy z UJ CM opracowali innowacyjne narzędzie wykorzystujące metody sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w procesie projektowania leków. Modele QSAR zostały zaimplementowane w aplikacji SerotoninAI. Przewidują one aktywność nowych cząsteczek w kontekście inhibicji transporterów serotoniny (SERT) i noradrenaliny (NET). Nowe moduły w SerotoninAI umożliwiają szybką ocenę potencjału cząsteczek jako selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) i serotoniny-noradrenaliny (SNRI). Charakteryzujące się wysoką precyzją i niskim błędem predykcji, modele stanowią wsparcie w identyfikacji obiecujących kandydatów na leki przeciwdepresyjne, przyspieszając i optymalizując wstępne etapy badań nad nowymi terapiami. Więcej na www.

Hiponatremia jest uznawana za negatywny wskaźnik prognostyczny w różnych stanach klinicznych. W niniejszej publikacji po raz pierwszy wykazaliśmy, że hiponatremia u polskich pacjentów z ostrym zawałem serca (ang. acute myocardial infarction, AMI) zwiększała istotnie ryzyko śmiertelności długoterminowej. Ryzyko to było większe w grupie chorych z obrazem NSTEMI. Negatywna wartość prognostyczna hiponatremii w AMI została potwierdzona w analizie wieloczynnikowej. Uwzględnienie tego przez klinicystów jest istotne podczas doboru właściwego schematu postępowania.

W przeprowadzonym badaniu wykazano, że dzienne spożycie witaminy B12 było wyższe u pacjentów ze zdiagnozowanym spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych (FASD) w porównaniu z grupą kontrolną. Ponadto odnotowano podwyższony poziom kobalaminy w surowicy krwi u niektórych pacjentów z grupy badanej. Nie stwierdzono natomiast istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami w zakresie stężeń kobalaminy, holotranskobalaminy, CD320 lub kwasu metylomalonowego w surowicy. Podsumowując, w naszym badaniu nie stwierdzono niedoborów witaminy B12 i jej metabolitów u pacjentów z FASD. Należy jednak przeprowadzić dalsze badania w celu poznania roli witaminy B12 w patogenezie płodowych zaburzeń alkoholowych, biorąc pod uwagę fakt, że zarówno wysoki, jak i niski poziom witaminy B12 może mieć negatywny wpływ na zdrowie.

Filtry UV, będące składnikami powszechnie stosowanych kremów przeciwsłonecznych, mogą przedostawać się do środowiska wodnego, zanieczyszczając je i szkodząc organizmom żywym. W naszych badaniach wykazaliśmy, że grzyby strzępkowe z rodzaju Cunninghamella potrafią efektywnie rozkładać dwa popularne filtry: oksybenzon i 3-(4-metylo-benzylideno) kamforę, a powstałe produkty biodegradacji są mniej toksyczne od związków wyjściowych. Oznacza to, że badane grzyby mogą być potencjalnie wykorzystywane w naturalnym oczyszczaniu wód z pozostałości kosmetyków, zmniejszając ich wpływ na ekosystemy. Wnioski badań otwierają nowe możliwości dla ekologicznych metod oczyszczania środowiska.

Mimo stale rosnącej liczby kobiet w medycynie, w tym w kardiologii, ich udział w wykonywaniu procedur kardiologii interwencyjnej pozostaje niski. Przeprowadziliśmy analizę danych z Ogólnopolskiego Rejestru Procedur Kardiologii Inwazyjnej (ORPKI) z lat 2014-2023, oceniając liczbę zabiegów wykonywanych przez operatorów obu płci. Dodatkowo, na podstawie ogólnodostępnych baz danych, oceniliśmy doświadczenie zawodowe i dorobek naukowy kobiet w tej specjalizacji. Wykazaliśmy, że kobiety stanowią zaledwie 5,6% operatorów i wykonują mniej koronarografii oraz angioplastyk wieńcowych niż mężczyźni, mimo porównywalnych osiągnięć naukowych. Nasze badanie podkreśla potrzebę wdrożenia działań wspierających rozwój zawodowy kobiet w tej dziedzinie.

Przedstawione w publikacji badania skupiały się na ocenie właściwości przeciwbakteryjnych biomateriałów pokrytych powłokami z azotku tytanu (TiN) oraz azotku tytanu z nanocząstkami srebra (TiN/Ag). Analizowaliśmy ich wpływ na tworzenie biofilmu – struktury chroniącej drobnoustroje przed działaniem antybiotyków – przez różne szczepy bakterii. Uzyskane wyniki wykazały, że obie powłoki skutecznie ograniczają liczbę bakterii, a dodatek nanocząstek srebra dodatkowo zwiększa ich skuteczność, co może zmniejszyć ryzyko groźnych infekcji pooperacyjnych i poprawić bezpieczeństwo pacjentów.

Badanie przeprowadzono dla rapanonu i embeliny, benzochinonów izolowanych z roślin. W warunkach eksperymentu rapanon cechował się nieco wyższą aktywnością przeciwpłytkową (anty-agregacyjną) w porównaniu do embeliny, lecz słabszą od leku referencyjnego, aspiryny. Oba związki wykazały umiarkowane działanie rozszerzające naczynia krwionośne. Efekt ten był zależny od tlenku azotu (II). Określenie potencjału terapeutycznego wymaga dalszych badań.

Nasturtium officinale (rukiew wodna) jest gatunkiem o cennych właściwościach kosmetycznych i prozdrowotnych. Celem pracy była ocena profilu fitochemicznego i aktywności biologicznej ekstraktów z kultur mikropędowych hodowanych w bioreaktorach PlantForm oraz materiału roślinnego. Stwierdzono różnice w zawartości glukozynolatów i związków polifenolowych w badanych ekstraktach. Ekstrakty z kultur in vitro wykazały silniejszą aktywność przeciwstarzeniową i rozjaśniającą skórę w porównaniu do ekstraktów z ziela. Ponadto ekstrakty silniej hamowały wzrost mikroorganizmów chorobotwórczych, w tym bakterii odpowiedzialnych za powstawanie zmian trądzikowych. Badaniom poddano również krem zawierający ekstrakt z mikropędów N. officinale, który wykazał wyższy potencjał antyoksydacyjny.

Dotychczas uważano, że główną rolą witaminy K1 (PK) w organizmie jest regulacja procesów krzepnięcia krwi. Jednakże, w wielu badaniach wykazano, że niskie stężenie PK w osoczu związane jest z podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Ponieważ czynność śródbłonka ma wartość prognostyczną w chorobach układu krążenia, postanowiliśmy zbadać czy PK reguluje stan funkcjonalny śródbłonka. Nasze badania pokazały, że niedobór PK w diecie skutkował znacznym obniżeniem poziomu PK w osoczu oraz rozwojem dysfunkcji śródbłonka, a suplementacja PK w pełni odwracała te efekty. Podsumowując, uzyskane wyniki wskazują, że dieta wzbogacona w PK oraz suplementacja PK u pacjentów z niskim poziomem PK w osoczu,  mogłaby przyczynić się do poprawy czynności śródbłonka i obniżenia ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów.