Publikacje

Rok 2025 miesiąc: marzec

Artykuł pokazuje trendy zachowań przemocowych nastolatków z 19 krajów na przestrzeni 28 lat. Dane pochodziły z krajów, w tym z Polski, biorących udział w międzynarodowych badaniach zachowań zdrowotnych młodzieży szkolnej (HBSC), z lat 1994-2022. Grupa badana liczyła w 789531 osób w wieku 11, 13 i 15 lat. W większości krajów zaobserwowano, że uczestniczenie w przemocy szkolnej zmniejszyło się zarówno u dziewcząt, jak i u chłopców w każdej grupie wiekowej. W uczestniczeniu w bójkach odnotowano spadek wśród chłopców w każdej grupie wiekowej, a u dziewcząt tylko wśród 15-latek. Wskazano na zmniejszenie tzw. „tradycyjnych” form przemocy na rzecz wzrostu cyberprzemocy. Prawie zawsze uczestniczenie w przemocy (sprawca lub ofiara) było wyższe wśród chłopców niż u dziewcząt, choć różnica ta zmniejszyła się.

Dopamina bywa zazwyczaj kojarzona z odczuwaniem euforii, jednak uszkodzenie jednego ze szlaków dopaminowych wiedzie do rozwoju zespołu Parkinsona. W leczeniu parkinsonizmu, pacjentowi podaje się prekursor tej monoaminy czyli L-DOPA, który może nagle przestać działać (efekt on-off), powodując objawy depresji. Pod kierunkiem prof. Pawła Zajdla, zespół badaczy z wielu jednostek opracował terapię opartą o receptory serotoninowe. Przy aktywacji receptorów serotoninowych 5-HT1B oraz hamowaniu receptorów 5-HT6, nowy związek PZKKN-94, hamował objawy szczurzego parkinsonizmu, łagodził zaburzenia ruchowe związane ze zjawiskiem on-off, a co ciekawe, poprawiał zapamiętywanie i działał jak lek przeciwdepresyjny. To nowe podejście do terapii zespołu Parkinsona może przezwyciężać ograniczenia dostępnych leków przeciwparkinsonowskich i poprawiać objawy pozamotoryczne u pacjentów.

W ramach finansowanego przez HOROZON Europe projektu EU-NAVIGATE opisano międzynarodowy proces adaptacji kanadyjskiego programu nawigacyjnego Nav-CARE (wspierającego osoby z chorobą nowotworową i cechami zespołu kruchości) do wdrożenia w sześciu krajach europejskich: Belgii, Holandii, Irlandii, Polski, Portugalii i we Włoszech. W tym celu zastosowano wytyczne ADAPT, które pomogły zidentyfikować kluczowe elementy istotne przy przenoszeniu złożonych interwencji w zakresie opieki paliatywnej do innych krajów. Są nimi: przede wszystkim dostosowanie interwencji do wrażliwości kulturowej i lokalnych regulacji prawnych dotyczących opieki kresu życia. Uniwersalność programów wsparcia osób z chorobą nowotworową zależy zatem od wcześniejszej dogłębnej analizy kontekstu kulturowego i prawnego w celu dostosowania interwencji, przy jednoczesnym zachowaniu jej integralności. Więcej na temat projektu na stronie NAVIGATE.

Celem przeglądu przeglądów było podsumowanie skuteczności fizjoterapii w leczeniu syndromu opóźnionego bólu mięśniowego (DOMS). Przeglądnęliśmy 6 baz danych, włączając ostatecznie 29 przeglądów i oceniając ich jakość. Wyniki wskazują, że terapia kontrastowa była najskuteczniejsza w redukcji bólu, gdy zastosowano ją najwcześniej; masaż po 24 godzinach; a kriostymulacja, kineziotaping, terapia kontrastowa i kompresja po 48 godzinach. Większość przeglądów była niskiej jakości.

Pomimo postępu w terapii zakażenia HIV, nie udaje się doprowadzić do eradykacji wirusa z miejsc rezerwuarowych. Jedną z badanych metod jest strategia „shock and kill”, polegająca na reaktywacji HIV za pomocą tzw.  latency-reversing agents (LRAs) („shock”) przy jednoczesnym zachowaniu terapii ART („kill”). W badaniu wykazano, że podczas infekcji i reaktywacji, niesplicowane RNA HIV-1 podlega regulacji przez kofaktor Rev, MATR3, oraz MTR4 jądrowego egzosomu. MATR3 i MTR4 współistnieją w tym samym kompleksie RNA, pełniąc funkcję odpowiednio utrzymania lub degradacji RNA, z Rev koordynującym tę regulacyjną zmianę. W hodowlach ex vivo od 22 pts zakażonych HIV skutecznie leczonych ART, zaobserwowano jądrową retencje niesplicowanego RNA HIV-1. To odkrycie podkreśla odwracalną blokadę posttranskrypcyjną eksportu nukleocytoplazmatycznego wirusowego RNA i jest istotną dla projektowania nowych interwencji terapeutucznych.

Choroby serca są poważnym problemem zdrowotnym na całym świecie, dlatego stale poszukiwane są nowe metody diagnostyczne celem oceny  morfologii i pracy serca. Każdy nowy produkt diagnostyczny i  leczniczy, zanim zostanie zarejestrowany, musi przejść szereg badań. W badaniu klinicznym fazy I u 10 zdrowych ochotników wykonano obrazowanie techniką PET/CT po podaniu znacznika opartego na połączeniu nowego nośnika z izotopem Fluoru F18 ( [18F]SYN2), w celu obserwacji, jak wygląda jego dystrybucja  w sercu. Na bazie tych badań określono optymalną dawkę znacznika [18F]SYN2. Uczestnicy byli obserwowani przez 2 tygodnie w celu określenia, czy występują zdarzenia niepożądane. Potwierdzono, że [18F]SYN2 jest bezpiecznym narzędziem do obrazowania serca z wykorzystaniem techniki PET.

Mięśnie szybko kurczące się, które odpowiedzialne są za produkcję maksymalnej mocy szybciej się starzeją. W pracy wykazaliśmy (badania na modelu zwierzęcym), że już w średnim wieku dochodzi do obniżenia potencjału angiogennego mięśni szybkich (obniżenia ekspresji genów związanych z angiogenezą) przy braku zmian w liczbie kapilar mięśniowych. Umiarkowana aktywność fizyczna (8-tygodniowa) nie wpływa wprawdzie na zmianę w kapilaryzacji, ale zwiększa potencjał angiogenny mięśni szybkich.

Rak trzustki to jeden z najbardziej agresywnych nowotworów, cechujący się wysoką opornością na leczenie. W kontynuacji naszych badań nad nowymi strategiami terapeutycznymi analizujemy interakcje inhibitora kinazy tyrozynowej BLU-258
z czerwienią Kongo (CR). Wykorzystując modelowanie molekularne, liczne metody biofizyczne oraz badania in vitro zarówno na modelach 2D i 3D, wykazaliśmy, że agregat CR-BLU-258 skuteczniej hamuje wzrost komórek raka trzustki niż sam inhibitor, obniżając ich żywotność i wpływając na szlaki sygnałowe. Wyniki te otwierają nowe perspektywy dla terapii celowanych.