Zwalczaj raka aktywnością!

Za genetyczne ryzyko raka piersi odpowiedzialne są przede wszystkim dwa wadliwe geny: wspomniany już BRCA1 (jak u Angeliny Jolie) i BRCA2. Kiedy oba działają prawidłowo, odpowiedzialne są za naprawę uszkodzonego DNA, to znaczy zwalczają zmiany nowotworowe. Problem pojawia się wówczas, kiedy są zmutowane i nie pełnią swojej funkcji. Kobiety, które mają zmutowane wersje BRCA1 lub BRCA2 mają około 80 proc. pewności, że  zachorują na raka piersi.

Warto jednak wiedzieć, że na dziesięć kobiet, u których wykryto raka piersi, średnio tylko jedna ma wadliwe geny BRCA1 lub BRCA2. To oznacza, że za 90 proc. wszystkich przypadków raka piersi nie można winić tych genów.

Wyższe ryzyko raka piersi występuje przede wszystkim u kobiet, które w ciągu swojego życia są narażone na wysokie stężenia hormonów płciowych – estrogenów i progesteronu. Głównym źródłem tych hormonów są własne cykle menstruacyjne kobiety. Mieszkanki krajów o tradycyjnym stylu życia mają w ciągu życia zaledwie około 100 cykli, natomiast te mieszkające w krajach rozwiniętych ekonomicznie, zwłaszcza w miastach, mają aż 450 cykli, a każdy z nich to produkcja hormonów płciowych i narażenie komórek piersi na działanie estrogenów i progesteronu. Skąd tak duża liczba cykli u współczesnych kobiet? Wynika to przede wszystkim z wczesnego wieku pierwszej miesiączki, późnego wieku menopauzy i krótkiego okresu karmienia piersią.

Co ciekawe, współczesne kobiety nie tylko mają dużą liczbę cykli w ciągu życia, ale w trakcie tych cykli produkują duże ilości hormonów. Na to, ile hormonów produkowanych jest w cyklu, wpływa m.in. ilość energii, jaką kobieta dostarcza swojemu organizmowi. Najwięcej energii mają oczywiście osoby o wysokokalorycznej diecie i niskim poziomie aktywności fizycznej, czyli takie, które mają dodatni bilans energetyczny.

To oznacza, że ryzyko raka piersi jest zwiększone u kobiet, które mają dużo cykli i cykle o wysokich stężeniach hormonów. Ta wiedza jest bardzo ważna dla prewencji raka piersi. Liczbę cykli w ciągu życia modyfikować jest bardzo trudno, ale już na ilość hormonów produkowanych w cyklach można wpłynąć stosunkowo łatwo. Podstawowym sposobem jest aktywność fizyczna. Aktywność redukuje stężenia hormonów i zmniejsza ryzyko raka piersi.

By aktywność miała znaczący wpływ na zmniejszenie stężeń hormonów nie musi być na poziomie uprawianym przez profesjonalne sportsmenki, ale  musi być dość intensywna. Jaka powinna być ta rekomendowana intensywność, by każda kobieta miała pewność, że robi wszystko co tylko  w jej mocy, by zmniejszyć szansę zachorowania na raka piersi? Tego nie  jesteśmy pewni. Badania wskazują, że rekomendowany poziom aktywności (konieczny do obniżenia stężeń hormonów płciowych) może zależeć od  warunków, w jakich kobieta rozwijała się we wczesnych etapach swojego życia. Czyli ten sam poziom aktywności będzie skuteczny dla niektórych kobiet, ale nieskuteczny dla innych.

Instytut Zdrowia Publicznego rozpoczyna projekt badawczy, który  pozwoli określić indywidualnie dostosowane rekomendacje – jak i ile powinny ćwiczyć kobiety, by obniżyć stężenia hormonów. Ale zanim badanie dostarczy nowych wyników, warto już dziś zwiększyć swoją aktywność fizyczną, aby obniżyć ryzyko zachorowania na raka piersi. To najlepszy sposób, jaki mamy. Jest łatwy, przyjemny i wiąże się z wieloma innymi korzyściami dla naszego zdrowia.

Informacje dla pań w wieku 20-35 lat, mieszkających w Krakowie, zainteresowanych udziałem w „Zdrowo Aktywne: wysiłek fizyczny w prewencji raka piersi” dostępne są na stronie projektu.

Czy awans społeczny może zmniejszyć ryzyko sercowo-naczyniowe?

5 grudnia 2022

Ta niejednoznaczność dotyczy choćby szacowania całkowitego ryzyka wystąpienia...

Więcej »

Analiza twitterowej debaty o obowiązku szczepień na COVID-19

26 lipca 2022

Wysiłki Polski w walce z COVID-19 utrudnione były przez powszechność...

Więcej »

Wyniki pierwszych w Polsce badań dotyczących zależności między dietą a ryzykiem zachorowania na COVID-19

22 lutego 2022

Wiele składników pokarmowych odgrywa kluczową rolę we wspieraniu...

Więcej »